Læknaneminn - 01.12.1962, Side 30

30
LÆKNANEMINN
hafði hann dottið á olnbogann. Það var
mikil bólga um liðamótin og upp eftir
handleggnum og greinilegt hæmatom
hafði myndast. Mér var engin leið að
palpera beinin út í gegnum hinn mikla
bólguþrota og ætlaði að fara að gera
ráðstafanir til að senda drenginn suður.
Eg mundi þá allt i einu eftir því, að
Amerikaninn á Stokksnesi hafði yfir
i-öntgentækjum að ráða og gæti ég
reynt að biðja þá að taka mynd af
þessu fyrir mig. Það var auðsótt mál og
þótt myndirnar væru frekar lélegar, þá
var vel hægt að sjá, að í aftur fleti
humerus rétt ofan við condylana, var
aðeins smá sprunga, eins og kvarnast
hefði út úr beininu. Ekki gat ég séð
neitt annað athugavert, hvorki á ant-
post. eða profil mynd, og ákvað því að
gera að þessu sjálfur.
Ég hef oft hugsað um það síðan, að
réttara hefði verið að senda þessi brot
frá sér. En það er auðvelt að vera vitur
á eftir og of seint að iðrast. Ef til vill
er það erfiðast í héraðslæknisstarfinu
að vita, hvenær maður á að senda sjúkl-
ing frá sér, og hvenær ekki.
Ein kona fékk ileus af völdum hernia
incarcerata, og sendi ég hana rakleitt
á Landspítalann.
Eina stóra traumaið, sem ég með-
höndlaði, var raunar fyrir utan minn
verkahring, því að það var á kú en
ekki manni. Veslings kusa hafði verið
svo óheppin, að verða fyrir stórri og
rosalegri ámoksturskvísl, sem sett er
framan á traktora til að lyfta heyi upp
á vagna. Einn gaddur kvíslarinnar, sem
er ca. ein tomma í diameter stakkst á
kaf í belginn á henni fyrir framan og
neðan spina iliaca post.sup. Eftir það
hefur gaddurinn dregist út á móts við
crista, skrallað þar eitthvað á henni,
en stungist síðan inn aftur og gekk nú
upp á við og aftur, á milli beins og
gluteal vöðva, og kom út yfir sacrum í
miðlínu. Það sem ég furðaði mig mest
á, er ég hafði kannað þennan ljóta
áverka, var hversu brött skepnan var.
Það var varla hægt að segja, að hún
væri hölt og hafði góða lyst á grasinu
á túninu. Hún hafði kröftugan og reglu-
legan puls og ekki vottur um skjálfta,
svo að varla var hún búin að fá hita.
Mér fannst einsýnt að farga þyrfti dýr-
inu, einkum þegar ég heyrði hvernig
loftið kvissaðist út um sáropið við hvern
andardrátt og heyrði annaðslagið hvern-
ig gutlaði í blóðinu i kviðarholinu. En
við nánari umhugsun og með tilliti til
almenns ástands beljunnar, fannst mér,
að ég yrði að reyna eitthvað, þótt horf-
urnar um bata væru vægast sagt léleg-
ar. Ég skammast mín fyrir að segja frá
því, hvað ég gerði eða öllu heldur hvern-
ig ég framkvæmdi aðgerðina, ef aðgerð
skyldi kallast. Ég ákvað að reyna að
loka öllu heila klabbinu, gefa kusu svo
duglegan skammt af antibiotica og láta
guð og lukkuna um afganginn. Nauts-
húðin var seig og þykk. Ég var búinn að
brjóta tvær af stærstu nálunum sem
ég hafði með mér i töskunni, án þess
að komast í gegnum hana. Þá datt mér
í hug, að rúllupylsunálar og seglgarn
hlyti að vera til á bóndabænum, og það
stóð heima. Eftir að ég hafði sorfið góð-
an odd á nálina og þrætt hana segl-
gaminu, gekk saumaskapurinn betur.
Það var góður hæmostasis í sárinu, en
ógjörningur að ætla sér að sauma þetta
saman í lögum, því að dimmt var af
nóttu og ekki önnur birta en af raf-
magnshundi er hékk í dyrum gripa-
hússins. Ég tók sporin eins djúpt og ég
gat, og það get ég sagt ykkur, að það
voru heroískar víddir, sem hvert spor
brúaði. Tveir menn heldu kúnni, en hún
virtist ekki hafa mikla tilkenningu fyrir
nálarstungunum, nema þegar ég stakk
í gegnum húðina, en þá launaði kussa
fyrir sig og defæceraði á fætur minar
og skó. Það var líka lagleg verkun að
þrífa sig á eftir og steriiitetið — guð
minn góður, það er víst bezt að minnast
ekki á það.
Þótt lygilegt sé þá varð kusa albata
á 10 dögum og var þá búin að ná upp