Læknaneminn - 01.12.1979, Blaðsíða 28

I fyrstu voru lyfin notuð eitt í einu og þá jafnan
eftir að önnur meðferð hafði verið reyncl til þrautar,
mikið æxli til staðar og viðnámsþróttur sjúklinganna
á þrotum. Við þessar aðstæður náðist oft lítill ár-
angur en þeim mun meira bar á aukaverkunum lyfj-
anna, sem geta verið verulegar og standa í beinu
hlutfalli við skammtastærð. Skert lifrar- og nýrna-
starfsemi, hár aldur og fyrri geislun eru meðal
þeirra atriða, sem minnka þol gegn frumueyðandi
lyfjum.
I kringum 1960 hóf Greenspan í New York að
nota mörg lyf saman við meðferð á brjóstkrabba-
meinum (Thio-tepa, M,C,F) og náði mun betri ár-
angri en áður hafði sézt, yfir 60% svörun sem entist
að meðaltali í 7 mánuði. Þó varð það ekki fyrr en
Cooper sagði frá árangri af notkun 5 lyfja (C,M,F,
Vincristine, Prednisone) að verulegur skriður komst
á fjöllyfjameðferð. Um svipað leyti fóru af stað
víða um lönd samanburðarrannsóknir með þátttöku
fjöldamargra spítala, sem gera kleift að fá nægi-
legan fjölda sjúklmga í sömu meðferð til að mark-
tækar upplýsingar fáist um árangur. Þótt engum
tækist að endurtaka 90% árangur Coopers voru
flestir sammála um að 50-60% af sjúklingum með
útbreidd brjóstkrabbamein svara slíkri meðferð, án
þess að unnt sé að tala um lækningu.
Næsta skrefið var síðan að hef ja fjöllyfjameðferð
fyrr í sjúkdómnum, einkum hjá þeim sjúklingum
þar sem miklar líkur voru á meinvörpum. Raunar
höfðu menn áður reynt með mjög stuttri lyfjameð-
ferð (2 inndælingar af Thio-tepa) að koma í veg
fyrir dreifingu æxlisfrumna við aðgerð og virtist
þessi meðferð bæta nokkuð um árangur meðal
kvenna með lakastar horfur. Þá hefur C eitt sér,
gefið í 6 daga eftir aðgerð, valdið marktækri leng-
ingu á lífi umfram samanburðarhóp sem ekkert lyf
fékk.
Nokkrar samanburðarrannsóknir með svipuðu
sniði hófust um og eftir 1970. Ef meinvörp fundust
í holhandareitlum við skurðaðgerð fékk helmmgur
sjúklinganna lyfjameðferð í ár eða lengur en hinn
helmingurinn enginn lyf. Bonadonna hefur stýrt
þekktustu rannsókninni af þessu tagi á Ítalíu. Á ár-
unum frá 1973-1975 fengu 207 sjúklingar CMF og
179 engin lyf eftir aðgerð.
CMF lyfjameðferð
Lyf Skammtar mg/m^ Leið Dugar
Cyclophcsphamide 100 oralt 1 - 14
Methotrexate 40 iv 1 og 8
5-Flucrouracil 600 iv 1 og 8
Engin lyf gefin frá 15.—28. dags. Meðferð hófst
2—4 vikum eftir aðgerð og var enduttekin á 28 daga
fresti 12 sinnum.
Tölur um árangur 5 árum eftir aðgerð liggja nú
fyrir hjá 92 CMF sjúklingumog 83, sem ekki fengu
lvf.
Hlutfall sjúklinga án meinvarpa 5 árum eftir radi-
cal mastectomiu.
Mastectomia Mastectomia
eingöngu + CMF P<
Alls án meinvarpa 48.2% 63.5% 0.0005
Fjöldi eitla með "1 1-3 53.3% 70.5% 0.0007
msinvorp við aðgerð / >3 35.6% 45.3% 0.03
Premenopausal sjúkl. 44.3% 69.4% 0.0001
Postmenopausal sjúkl. 51.5% 56.0% 0.22
Af þessu sést að CMF meðferð í kjölfar skurð-
aðgerðar veitir marktæka vörn gegn meinvörpum
meðal premenopausal kvenna allt að 5 árum eftir
aðgerð, en gagnar ekki postmenopausal sjúklingum
sem heild. Sumir vilja skýra þennan mun með því
að lyfin hafi sömu áhrif og eggjastokkataka (lyfja-
castration), en við athugun kom í ljós að árangur
var jafngóður hvort heldur konurnar fengu tíða-
teppu meðan á CMF meðferð stóð eða ekki. Þá má
og benda á að samanburðarrannsóknir á eggja-
stokkatöku í kjölfar mastectomiu hafa ekki gefið
sambærilegan árangur. Einnig kom í ljós að veru-
lega hafði verið slegið af lyfjaskömmtum meðal
margra af eldri konunum. Af postmenopausal kon-
um,sem fengið höfðu >85% af tilætluðum skammti,
voru 79.3% án einkenna eftir 5 ár, ef gefnir voru
55-85% skammtar voru 59.1% frískar, og ef enn
frekar var dregið úr meðferð voru einungis 50% án
meinvarpa.
Loks má geta þess að Bonadonna telur að CMF
meðferð jafnist á við geislun til að koma í veg fyrir
24
LÆKNANEMINK