Læknaneminn - 01.04.2007, Side 5

Brynhildur Tinna Birgisdóttir
5. árs læknanemi
Undanfarin ár hafa staðið yfir víðtækar breytingar á
námsskrá læknadeildar. í vor útskrifast fyrsti árgangurinn
frá læknadeild Háskóla íslands sem stundað hefur læknanám
samkvæmt nýrri námsskrá. Það er því vert að staldra aðeins
við og líta yfir helstu breytingar sem gerðar hafa verið.
Fjöldatakmarkanir í læknadeild hafa tekið breytingum. í
stað fyrirkomulagsins numerus clausus sem áður gilti, þar
sem nemendur þreyttu próf í desember í námsefni sem kennt
var á haustönn fyrsta árs í læknadeild, þreyta nemendur nú
inntökupróf í júní úr námsefni menntaskólanna. Kostir og
gallar eru á hvoru fyrirkomulagi fyrir sig. Einn helsti kostur
inntökuprófanna er að nemandi sem þau hefur þreytt að vori
en ekki komist inn í læknadeild getur snúið sér að öðrum
verkefnum þegar að hausti. Margir hafa hins vegar talið það
vera galla á hinu nýja kerfi að menn standi ekki jafnfætis í
upphafi heldur mæti missterkir til leiks eftir því hvaða námsleið
þeir völdu sér í framhaldsskóla. í hinu eldra numerus clausus
fyrirkomulagi hafi hins vegar allir verið jafnir að því leyti að þá
þreyttu allir próf úr því námsefni sem hafði verið farið yfir á
haustönn í læknadeild.
Önnur breyting er sú að rannsóknarverkefni var fært af
fjórða ári niður á þriðja ár. Verkefnið vinna læknanemar undir
handleiðslu leiðbeinenda í 10 vikur og skrifa að því loknu
ritgerð og halda fyrirlesturá rannsóknarráðstefnu læknanema.
Verkefnið er veigamikill þáttur í læknanámi hérlendis og
skapar góðan grunn fyrir klíníska vinnu og lestur fræðigreina.
Ein stærsta breytingin á námsskrá læknadeildar var
sameining námskeiða í lyflækningum og handlækningum en
áður var báðum námskeiðunum skipt á fjórða og sjötta ár.
Með tilfærslu rannsóknarverkefnis var skapað rými á fjórða ári
til aðsameina námskeiðin og nú Ijúka læknanemarnámskeiðum
í lyf- og handlækningum í lok fjórða árs. Þessi breyting gerir
námið heildstæðara.
Með framangreindum breytingum á námsskrá læknadeildar
var stefnt að því að útskrifa nemendur hálfu ári fyrr en áður
hafði verið. Sú varð þó ekki raunin. Mun ástæðan hafa verið
að áætlunin gekk í berhögg við lög Háskóla íslands um að ekki
megi skylda nemendur til að Ijúka fleiri en 30 einingum á ári.
Þrátt fyrir það var ekki horfið frá þessari stefnu að því leyti að
nú Ijúka læknanemar því námsefni sem áðurtaldistfullnægjandi
til læknaprófs á skemmri tíma en áður, það er að segja á fimm
og hálfu ári í stað sex ára.
Það varð úr að ákveðið var að taka upp valtímabil á vorönn
sjötta árs og hefur það almennt mælst vel fyrir. Um er að ræða
12 vikna tímabil (12 einingar) sem nemendur geta að mestu
leyti stýrt sjálfir. Þeir sem nú eru á sjötta námsári hafa valið
sér fjölbreytt verkefni, bæði hérlendis og erlendis. Þar má
nefna ýmsar rannsóknir, nám í hitabeltislækningum í Perú,
hjálparstarf í Afríku, slysa- og bráðalækningar í Ástralíu og á
íslandi, verknám á sjúkrahúsum í Bandaríkjunum, kennslu í
hugrænni atferlismeðferð og námskeið í öðrum námsgreinum
HÍ. Mikil ánægja ríkir meðal læknanema með valtímabilið.
Síðasta breytingin á námsskrá læknadeildar sem hér verður
minnst á er nýtt lokapróf læknadeildar (þrjár einingar) í
klínískum greinum læknisfræðinnar. Prófið verður þreytt í
fyrsta sinn um miðjan maí 2007. Um er að ræða bandarískt
próf sem er gefið út af National Board of Medical Examiners í
Bandaríkjunum. Sú stofnun gefur einnig út stöðluð próf er
kallast USMLE (United States Medical Licensing Examination)
en til að fá lækningaleyfi í Bandaríkjunum þarf að standast
þrjú skref USMLE prófanna. Prófið sem verður lagt fyrir
íslenska læknanema (Comprehensive Clinical Science
Examination) mun samanstanda af spurningum úr sama
spurningabanka og skref 2 í USMLE prófunum byggir á en vera
smærra í sniðum.
í upphafi gagnrýndu læknanemar harðlega með hvaða hætti
staðið var að breytingum á námi við læknadeild. Ástæðan var
fyrst og fremst sú að þegar breytingunum var hrint í
framkvæmd, haustið 2003, var ákveðið að þær skyldu ekki
einskorðast við þá sem voru að hefja nám við deildina það
haust heldur einnig þá sem voru að hefja nám á öðru og þriðja
námsári. Til þess þurfti á einu námsári að fara yfir námsefni
sem áður þótti eðlilegt að fara yfir á lengri tíma. Fengust færri
einingar fyrir sömu námskeið en áður var. Þannig bættist til að
mynda 10 vikna rannsóknarverkefni við hefðbundin námskeið
á þriðja námsári en námsárið var eftir sem áður 30 einingar.
Læknanemar drógu úr mótmælum sínum þegar skýrt var frá
því að breytingarnar myndu verða til þess að náminu yrði
lokið á fimm og hálfu ári. Það gekk þó ekki eftir sem fyrr
segir.
Það er mín skoðun þegar ég lít yfir farinn veg að ráðist hafi
verið í breytingar á námsskrá læknadeildar með mörg góð
markmið en æskilegra hefði verið að breytingarnar hefðu
verið betur undirbúnar þegar þeim var hrundið í framkvæmd.
Þessi annmarki kostaði nemendur mikið álag sem komast
hefði mátt hjá. Það voru ekki breytingarnar sem slíkar sem
vöktu óánægju læknanema heldur niðurskurður eininga á því
sem næst óbreyttum námskeiðum og með hvaða hætti staðið
var að breytingunum. í raun tel ég að þær breytingar sem
voru gerðar á námsskrá læknadeildar hafi í heild verið til bóta
þegar frá er talinn ómarkviss undirbúningur og að tími hafi
verið kominn til að endurskoða skipulag læknanámsins.
Sameining lyf- og handlæknisfræði á fjórða ár og tilkoma
valtímabils á sjötta ári eru án efa stærstu framfaraskrefin sem
ber að fagna.
Ég þakka öllum sem lagt hafa lóð á vogarskálarnar við
útgáfu þessa 58. árgangs Læknanemans sem nú kemur út og
vona að lesendur hafi gagn og gaman af lestri blaðsins.
Læknaneminn 2007 5