Læknaneminn - 01.04.2007, Blaðsíða 25

fenytoin (hypotension; ofnæmi) kemur til greina að nota
valproat eða fenemal (phenobarbital) í æð. Þegar búið er
að stöðva flogin með lyfjum í æð er mikilvægt að hefja
þegar viðhaldsmeðferð með flogalyfi um munn* (um sondu
ef sjúklingur er ekki nægilega vel vakandi til að taka
töflur).
Vandkvæði (complications)
Helsta hættan við langvarandi síflog (status epilepticus)
er hrun öndunar og blóðrásar (cardiorespiratory collapse)
og því þarf að fylgjast vel með öndun og blóðþrýstingi hjá
einstaklingi í síflogi. Hluti af vandanum er að lyfin, og þá
sérstaklega bensódíazepín, geta valdið öndunarslævingu
og lágþrýstingi. Hins vegar hefur komið í Ijós að tíðni
vandkvæða17 (lágþrýstingur, hjartsláttartruflanir og
öndunarslæving) hjá þeim sem meðhöndlaðir eru með
lorazepam og diazepam er lægri en hjá þeim sem fengu
lyfleysu. Þetta bendirtil þess að tíðni alvarlegra vandkvæða
sé meiri af völdum sjúkdómsins sjálfs en vegna
meðferðarinnar.
Illvíg síflog (refractory status epilepticus)
Ef flogin svara ekki fyrst lorazepami (eða diazepami) og
síðan fosfenytoin gjöf í æð þarf að leggja sjúklinginn inn á
gjörgæsludeild. Þá er algengast að nota svæfingu.
Mikilvægt er að sjúklingur sé þá barkaþræddur, ef það
hefurekki þegar verið gert. Stundum þarf að halda sjúklingi
sofandi dögum saman meðan verið er að setja inn meðferð
með öðrum flogalyfjum t.d. um magasondu. Þegar reynt
er að vekja sjúkling er gagnlegt að nota heilarit til að sjá
hvortflogabreytingarkomafram íheilaritinu (electrographic
status) áður en krampar byrja.
Lokaorð
Síflog er alvarlegt ástand sem verður að greina og
meðhöndla strax. Dánarhlutfall sjúklinga með síflog er
hátt (u.þ.b. 20%)18, m.a. vegna þess að síflog er oft
þirtingarmynd alvarlegs sjúkdóms (heilablæðing,
heilaæxli, súrefnisskortur, sýking í taugakerfi, heilaáverki
eða efnaskiptatruflanir). Síflog hefur í för með sér truflun
* Ef sjúklingur fær tíð flog, en vaknar sæmilega á milli, er stundum hægt
að forðast IV gjöf með því að gefa lyfin í töflum í stórum skammti, sem
Qetur veríð t.d. fenytoin 400 mg strax, 300 mg eftir 3 klst. og önnur 300
mg eftir 6 klst. Þetta er t.d. gagnlegt hjá inniliggjandi sjúklingum.
á öndun og blóðrás og mikilvægur hluti meðferðarinnar er
að tryggja fullnægjandi öndun og blóðþrýsting.
Heimildaskrá
1. Hilmarsson Á, Ólafsson E. Juvenile Myoclonic
epilepsy. Læknaneminn. 2005; l.tbl. 56: 18-20. Yfirlit.
2. Meldrum BS, Horton RW. Physiology of status
epilepticus in primates. Arch Neurol 1973; 28: 1-9.
3. Meldrum BS, Vigouroux RA, Brierley JB. Systematic
factors and epileptic brain damage. Prolonged Seizures
in paralyzed, artificially ventilated baboons. Arch
Neurol 1973; 29: 82-87.
4. Sloviter RS. Decreased hippocampal inhibition and a
selective loss of interneurons in experimental epilepsy.
Science 1987; 235: 73-76.
5. Cole AJ. Status epilepticus and periictal imaging.
Epilepsia. 2004;45 Suppl 4:72-7. Review.
6. Theodore WH, Porter RJ, Albert P, et al. The
secondarily generalized tonic-clonic seizure: a videotape
analysis. Neurology 1994;44:1403-7
7. Hesdorffer DC, Logroscino G, Cascino G, Annegers JF,
Hauser WA. Incidence of status epilepticus in Rochester,
Minnesota, 1965-1984. Neurology. 1998;50:735-41.
8. Knake S, Rosenow F, Vescovi M, et. Al. Incidence of
status epilepticus in adults in Germany: a prospective,
population-based study. Epilepsia 2001; 42: 714-18.
9. DeLorenzo RJ, Hauser WA, Towne AR, Boggs JG,
Pellock JM, Penberthy L, Garnett L, Fortner CA, Ko D. A
prospective, population-based epidemiologic study of
status epilepticus in Richmond, Virginia. Neurology.
1996;46:1029-35.
10. Olafsson E, Ludvigsson P, Gudmundsson G,
Hesdorffer D, Kjartansson O, Hauser WA. Incidence of
unprovoked seizures and epilepsy in Iceland and
assessment of the epilepsy syndrome classification: a
prospective study. Lancet A/euro/.2005;4:627-34.
11. Minicucci F, Bellini A, Cursi M, et. al. Status
epilepticus. Neurol Sci 2006; 27:S52-S54
12. Sigurdardottir KR, Olafsson E. Incidence of
psychogenic seizures in adults: a population-based
study in Iceland. Epilepsia. 1998;39:749-52.
13. Prasad K, Al-Roomi K, Krishnan PR, Sequeira R.
Anticonvulsant therapy for status epilepticus. Cochrane
Database Syst Rev. 2005 Oct 19;(4):CD003723.
Review.
14. Treiman DM, Meyers PD, Walton NY, et. al. A
comparison of four treatment for generalized convulsive
status epilepticus. N Engl J Med. 1998; 339: 792-8.
15. Manno EM. New management strategies in the
treatment of status epilepticus.
Mayo Clin Proc. 2003 Apr;78(4):508-18. Review.
16. Chen JWY, Wasterlain CG. Status epilepticus:
pathophysiology and management in adults. Lancet
Neurol. 2006; 5: 246-56.
17. Alldredge BK, Gelb AM, Isaacs SM, Corry MD, Allen
F, Ulrich S, et. al. A comparison of lorazepam,
diazepam, and placepo for the treatment of out-of-
hospital status epilepticus. N Engl J Med 2001; 345:
631-7.
18. Logroscino G, Hesdorffer DC, Cascino G, Hauser
WA, Coeytaux A, Galobardes B, Morabia A, Jallon P.
Mortality after a first episode of status epilepticus in the
United States and Europe. Epilepsia. 2005;46 Suppl
11:46-8. Review.
Læknaneminn 2007 25