Læknaneminn - 01.04.2007, Page 32

Framhaldsnám í Bandaríkjunum
Svanur Sigurbjörnsson
Lyflæknir í Bandaríkjunum
Umsóknarferlið
Þegar sækja á um í prógrammi í lyflækningum í USA er
að mörgu að huga. Fyrst þarf að gera það upp við sig hvort
að það sé fýsilegur kostur og hvort að kostir námsins þar
réttlæti alla þá fyrirhöfn og kostnað sem er því samfara.
Nú hef ég ekki beinan samanburð við nám t.d. á
Norðurlöndunum en margumtalaðir kostir námsins í USA
eru þeir að það er vel uppbyggt og veitir mikið fræðilegt
aðhald. Á hverju ári eru haldin eins dags æfingapróf sem
endurspegla vel þær kröfur sem gerðar eru til lokaprófsins
hjá American Board of Internal Medicine. Hér áður fyrr var
Board prófið ákaflega erfitt og tilviljanakennt en nú er það
byggt upp á sama máta og USMLE prófin þannig að prófað
er vítt og breitt í tveggja daga prófi. Nú fara nær allir í
Board prófið og þó að það sé ekki skylda er erfitt að fá
vinnu í USA og samþykki íslensku sérfræðinefndarinnar
fyrir sérfræðileyfi sé því ekki lokið.
Annar kostur við nám í USA, sérstaklega í stærri borgum
strandríkjanna, er sá að þar er fólk af mjög fjölbreyttum
uppruna og sjúkdómsbyrðin er mun meiri en á íslandi eða
Norðurlöndunum. Þannig fær maður mjög mikla reynslu af
meðhöndlun sykursýki, erfiðs háþrýstings, hjartabilunar,
nýrnabilunar og gjörgæslumeðferðar. Þá er talsvert um
HIV sýkta í borgunum og alls kyns sýkingar (m.a. HTLV)
sem eru fágætar eða sjást alls ekki á Norðurlöndunum.
Greining og meðferð berkla verður áfram praktísk og þá
reynslu fær maður í stórborgunum. Þó að USA sé ekki
hitabeltisland (tropical) flytur þangað urmull fólks alls
staðar úr heiminum og það þarf að hafa vakandi auga fyrir
sjúkdómum eins og malaríu og sníkjudýrasýkingum, ekki
síst í eyðnisjúklingum. Á þeim spítölum sem eru einkareknir
eða með mikinn hluta sjúklinga sinna í HMO (Health
Maintenance Organization) tryggingafélögum er minni
"hands on" reynsla, þ.e. ákvörðunarferlið er meira í
höndum sérfræðinga og læknar í þjálfun (residents) fá ekki
nærri því eins mikið að æfa sig á innsetningu æðaleggja í
djúpar æðar eða setja upp barkaslöngu (intubation).
Hins vegar eru einkaspítalarnir eða stærri
tilvísunarspítalarnir (tertiary care referral hospitals) oft
betur settir með fjölda af eldri og reyndari sérfræðingum
eða læknum sem eru í fararbroddi í sínu fagi. Að auki eru
stærri spítalarnir oftar með prógrömm í undirsérgreinum
og því aukast líkur á að komast í þau ef maður stendur sig
vel á slíkum spítala. Á sumum stórum stöðum hefur þó
orðið ákveðinn atgervisflótti vegna slæms umhverfis.
Dæmi um þetta er John Hopkins háskóli í Baltimore sem
var og er ein af leiðandi stofnunum á sviði innkirtlafræði. í
Baltimore eru íbúar nú um 60% svartir og það er köld
staðreynd að þeim fylgja miklir glæpir og er þorgin nú í
efsta sæti yfir alvarlega glæpi í USA. Þetta hefur fælt frá og
hefur gert spítalanum erfitt fyrir. Aftur í New York hefur
glæpatíðni fallið mikið sl. 15-20 ár og borgin öll önnur að
heimsækja og búa í.
Prófin
Nú þarf fjöldann allan af prófum til að koma til greina í
prógrömm í USA og ætla ég ekki að tala um þau í löngu
máli hér. Það sem ég ráðlegg í þeim efnum er að undirbúa
sig vel fyrir prófin því að það dugir ekki að bara rétt ná
þeim. Nær öll prógrömm setja kröfur um ákveðið lágmark
sem er fyrir ofan lágmarkskröfur prógrammsins. T.d. var í
gildi talan 90 eða hærra á lægri skalanum þegar ég var að
sækja um í kringum 1997. Því betri útkoma, því fleiri
möguleikar opnast. Ég tók eina viku líkt og margir hérlendis
í upplestrarfrí en komst að því að fólk frá Miðausturlöndum
tók sér 1-3 mánuði og uppskar vel. Því miður var ekkert
horft á klíníska reynslu og því verður maður að gefa
prófunum góðan undirbúning. Mikilvægt er að nota
sérhannaðar bækur í upplestri og æfa sig á æfinga-
prófum.
32 Læknaneminn 2007