Bændablaðið - 21.09.2023, Qupperneq 50

50 Bændablaðið | Fimmtudagur 21. september 2023
Sömu tækifæri um allt land
LESENDARÝNI
Námsferð nema Garðyrkjuskólans
Þann 19. ágúst sl. héldu af stað
24 nemendur í námsferð til
Danmerkur. Ferðinni var heitið
á Blomsterfestivalen í Óðinsvéum
en þar er árleg blómahátíð.
Í einmuna blíðu var sunnudeginum
varið í að skoða sýninguna, en
allur miðbærinn var undirlagður
af margs konar blómaskreytingum
og garðlistaverkum og fjöldi fólks
og fyrirtækja kom að sýningunni.
Margs konar sölubásar með
plöntum, verkfærum og handverki
eru ómissandi þáttur af sýningunni.
Mánudaginn 21. ágúst var ferðinni
heitið í GASA group, en það er
heildsali og dreifingaraðili fyrir
blóma- og plöntuframleiðendur um
öll Norðurlönd og víðar. Þar fengum
við að kynnast starfseminni, skoða
húsnæðið þeirra og fræðast um það
hvernig starfsemin yrkju fer fram.
Þegar heimsókninni hjá þeim lauk var
haldið í Kortegaard, sem er garðstöð
sem sérhæfir sig í framleiðslu
götutrjáa. Þar fengum við að
skyggnast inn í verkferla í framleiðslu
sem við þekkjum ekki hérlendis.
En þetta fyrirtæki ræktar tré fyrir
sveitafélög og garðyrkjufyrirtæki
sem vilja fá ákveðnar tegundir í
ákveðinni hæð og panta tré mörg ár
fram í tímann.
Þriðjudaginn 22. ágúst skiluðum
við af okkur herbergislyklum á
hótelinu í Óðinsvéum og héldum af
stað með rútu til Hunsballe grönt.
Claus Hunsballe tók þar á móti
okkur, en hann er garðyrkjubóndi
sem ræktar fyrst og fremst jarðarber,
bæði hefðbundin og lífræn, ásamt
því að rækta lauk í knippum, kúrbít
og hnúðsellerí. Þarna skoðuðum við
húsin sem hann ræktar jarðarberin
í, en þau eru aðeins stærri í sniðum
en við þekkjum hér heima og má
nefna sem viðmið að fyrsta húsið
sem við skoðuðum hjá honum er 1
hektari að stærð og það er bara eitt
hús af mörgum.
Næst lá leiðin í Tækniskólann
í Hróarskeldu, Roskilde tekniske
skole, þar kynntum við okkur
garðyrkjudeildina og fræddumst
um þær námsleiðir sem eru í boði.
Line Juliane Ronne leiddi okkur
um skólann þar sem við fengum
að skoða margbreytilegar vélar og
tæki sem nemendur fá að nota í
sínu námi, ásamt gróðurhúsum og
ræktunarsvæðum utandyra sem eru
mjög vel búin til kennslu.
Síðasta stoppið okkar var
svo í Skovskolen, sem er hluti af
Kaupmannahafnarháskóla. Þar
tók Bent Jensen á móti okkur og
byrjaði á að fræða okkur um sögu
skólans. Skovskolen kennir allt
sem við kemur skógum og viðhaldi
skóga, trjáklifur, umgengni við
veiðidýr og skógnytjar. Svo fór
hann með okkur um svæðið og tók
smá verklega kennslu í að saga með
langsög. Að lokinni skoðunarferð
um svæðið bauð Bent okkur svo í
mat í mötuneyti skólans.
Í lok dags héldum við svo til
Kaupmannahafnar þar sem við
gistum síðustu tvær næturnar.
Það sem eftir var ferðar var frjálst
og nýttu nemendur í að skoða
Grasagarðinn í Kaupmannahöfn,
Kongens have, tívolígarðinn og fleira
garðyrkjutengt, eftir áhugasviði hvers
og eins.
Okkur er ljóst eftir þessa ferð
að möguleikarnir í garðyrkju eru
endalausir, það þarf einungis vilja
og hugmyndaflug. Danir eru töluvert
framar en við í mörgu og getum við
svo sannarlega nýtt okkur það og
lært af þeim. Það á ekki bara við
um garðyrkjustöðvarnar heldur líka
aðstöðu og búnað garðyrkjuskólanna
þarna ytra sem er margfalt betri
en hér á Íslandi. Við þurfum að
fá stjórnvöld til þess að fjárfesta
í grænni framtíð og uppbyggingu
Garðyrkjuskólans á Reykjum.
Jóhanna Hjaltadóttir
og Helena Stefánsdóttirnesdekk.is / 561 4200
Fiskislóð 41
101 Reykjavík
561 4110
Tímabókun
Skeifan 9
108 Reykjavík
590 2098
Tímabókun
Njarðarbraut 9
260 Reykjanesbæ
420 3333
Tímabókun
Njarðarnesi 1
603 Akureyri
460 4350
Tímabókun
Austurvegur 54
800 Selfossi
590 2095
Tímabókun
Lyngási 8
210 Garðabæ
565 8600
Tímabókun
Breiðhöfði 13
110 Reykjavík
590 2080
Tímabókun
Bókaðu tíma fyrir bílinn þinn
og skoðaðu dekkjaúrvalið
á nesdekk.is
DEKK FYRIR
FJÓRHJÓL OG BUGGY
Toyo MT/SXS
Radíal - Buggy bílar
Tryggir gott grip á slóðum,
ójöfnu yrborði og drullu.
Bighorn 1 & 2
Radíal fjórhjóladekk
Með breiðan snertiöt
tryggir jafnt og gott grip.
Hentar í nánast allt undirlag,
sand, drullu og snjó.
Carnivore
Radial - Buggy bílar
Gróft mynstur sem tryggir
gott grip á klettum, rótum,
sandi og drullu. Hentar í
ölbreitt undirlag.
Liberty ML3
Radíal - Buggy bílar
Hentar fyrir þunga hleðslu.
Mynstur á dekki gefur
jafnt og gott grip.
Nesdekk er umboðsaðili á Íslandi
Ánægðir nemendur eftir einstaklega lærdómsríka daga og góðar móttökur í Danmörku. Myndir / Helena S. Stefánsdóttir
Í Tækniskólanum í Hróarskeldu var margt að sjá og fjölbreyttur tækjakostur
var ákveðið menningarsjokk.
Á Blomsterfestivalen í Óðinsvéum var fjölbreytt upplifun fyrir allan aldur.
Ísland eignaðist nýlega einhyrning,
frumkvöðlafyrirtæki sem er metið
á yfir einn milljarð bandaríkjadala.
Nýsköpunarfyrirtækið Kerecis,
sem nýtir sér auðlindir sjávar í þeim
tilgangi að útbúa lækningavörur, var
stofnað og byggt upp á Ísafirði og
selt fyrir metfjárhæð. Kerecis hefði
ekki byggst upp á Vestfjörðum ef
þar væri ekki fyrir vel menntað fólk
sem hefur umsjón með rannsóknum,
þróun og framleiðslu.
Sumt af því fólki hefur þurft að
flytja landshorna á milli og jafnvel til
annarra landa til að verða sér úti um
menntun. Aðrir hafa haft kost á því
að nýta sér fjarnám og þannig fengið
tækifæri til að búa sér og fjölskyldum
sínum heimili í heimabyggð á meðan
það viðar að sér ómetanlegri þekkingu
og færni. Ef fólkið sem fór burt hefði
ekki komið aftur hefði Kerecis líklega
aldrei orðið að því sem það varð.
Að sama skapi þarf öll þjónusta
að vera til staðar í nærsamfélagi,
þar með talin heilbrigðisþjónusta.
Ljósmæður á Norðurlandi og
Sjúkrahúsið á Akureyri hafa nýlega
vakið athygli á því að ljósmæðrum
fjölgar lítið fyrir norðan eftir að
fjarnám í ljósmóðurfræðum var lagt
niður fyrir 15 árum. Fæðingarþjónusta
er lykilatriði í því að halda byggð í
landinu en það eiga þess ekki allir
kost að flytja milli landshluta með
börn og buru til að leggja stund á
það nám sem hugurinn leitar til. Það
hefur greinilega orðið raunin með
ljósmóðurfræðina.
Árangurstengd fjármögnun
Í nútímasamfélagi gefast þó ýmis
tækifæri til að stunda ýmiss konar
fjarnám og fjarvinnu, en betur má
ef duga skal. Sjálf hef ég ferðast um
landið og sett upp skrifstofu ráðherra
óháð staðsetningu á kjörtímabilinu.
Það hefur verið mér dýrmætt að hitta
og tala við fólk um land allt og heyra
af þeim tækifærum og áskorunum sem
það fæst við í byggðum landsins. Oft
er mikill samhljómur í þeim málum
sem fólk viðrar en eitt atriði stendur
þó upp úr; ákall um aukið fjarnám á
háskólastigi. Það er eðlilegt ákall því
fjarnám er nauðsynlegt svo að byggðir
landsins blómstri og að fólk geti valið
að búa þar sem hjarta þeirra slær.
Fyrr í vikunni kynnti ég áform
um gagngera breytingu á fjármögnun
háskóla á Íslandi
þar sem farið er
úr ógagnsæju og
m a g n d r i f n u
kerfi frá 1999 í
árangurstengda
f j á r m ö g n u n .
Um árabil hefur
verið kallað eftir
e n d u r s k o ð u n
á kerfinu til að
auka skilvirkni og gæði háskólanna.
Kerfið hefur hingað til ekki búið
til þá hvata sem eru forsenda meiri
árangurs háskólanna. Breytingarnar
fela í sér að fjármögnun til kennslu
og rannsókna verða árangurstengdar
ásamt því að í fyrsta sinn er kynnt til
leiks sérstök fjármögnun til að mæta
samfélagslegu hlutverki háskóla, sem
m.a. felst í nýsköpun í kennslu sem og
að jafna tækifæri til náms óháð búsetu,
uppruna og samfélagsstöðu. Þetta
þýðir að með nýju skipulagi myndast
í fyrsta skipti hvati fyrir háskólana í
landinu til að efla fjarnám og bjóða ný
tækifæri fyrir fólk um allt land. Í stað
þess að skólarnir sjái aukið fjarnám
sem byrði eða óyfirstíganlegt verkefni
verður þeim nú beinlínis umbunað
fyrir að bjóða upp á slíkt og styrktir
til að efla námsframboðið. Í samræmi
við byggðasjónarmið og áherslur
um að menntun verði gert hátt undir
höfði í öllum landshlutum sem og
velsældaráherslu ríkisstjórnarinnar,
þá verður í fyrsta sinn sérstök
fjármögnun til eflingar byggðar fyrir
landsbyggðaháskóla sem bjóða upp
á staðnám. Þetta er mikilvægt til að
gæta að háskólasamfélögum um allt
land vegna smæðar skólanna og eðli
náms svo sem á sviði búvísinda, sem
er dýrara nám en stærri skólar bjóða
upp á á höfuðborgarsvæðinu
Í fólki um allt land býr kraftur,
sköpunargáfa og hæfileikar. Fái
landsmenn allir tækifæri til að efla
sig enn frekar í háskólanámi í sinni
heimabyggð – hvort sem það er færni
í að aðstoða fæðandi konur og bjóða
nýja einstaklinga velkomna í heiminn,
umbreyta fiskroði í lækningamátt –
eða eitthvað alveg nýtt – þá munu
heimabyggðir þeirra fá að njóta
afrakstursins og byggð blómstra um
allt land. Við höfum öll hagsmuni af
því og það mun auka lífsgæði hér á
landi enn frekar.
Áslaug Arna Sigurbjörnsdóttir
háskólaráðherra
Áslaug Arna
Sigurbjörnsdóttir.