Úrval - 01.12.1966, Blaðsíða 100

98
ÚRVAL
þess að þau vita varla af sér, þau
hætta að geta tekið eftir í tímum
og verða aftur úr í bekknum.
Flogaveiki þarfnast auðvitað
læknismeðferðar, bæði til að greina
sjúkdóminn og fylgjast með hon-
um. Sem betur fer ráða læknar
nútímans yfir meðölum sem að
gagni geta komið við veikinni og
ýmist læknað hana eða haldið
henni í skefjum.
Aðsvif gamalla manna eru af
fjölþættari orsökum. Stundum er
um að kenna breytingum, sem orð-
ið hafa á æðakerfinu vegna kölk-
unar. Það er afar algengt að gaml-
ir menn fái svima. Stundum fylg-
ir þetta þverrandi heyrn. Þá bregzt
æðin sem flytja skal blóð til eyrans
og jafnvægisskynsins, hlutverki
sínu, vegna kölkunar, svo blóð-
skortur háir þessum líffærum.
Svimi getur verið býsna óþægileg-
ur, einkum ef sjúklingnum finnst
herbergið vera farið að snúast í
hring, í stað þess að standa stöðugt
eins og jafnan áður. Sumir af þess-
um gömlu mönnum segjast fá að-
svif, en í rauninni er þetta ekki
annað en svimi á nokkuð háu stigi.
Önnur tegund af aðsvifi, sem
gamlir menn fá, gerist þannig, að
þeir detta og geta ekki reist sig
upp. Þetta stafar af því að stóru
slagæðarnar í hálsinum lokast
snöggvast, eins og snurða komi á
taug. Þetta kemur ekki fyrir okk-
ur, sem yngri erum, það er sama
þó við gleymum okkur við að skoða
fagurt kirkjuloft, málað meistara-
verkum, eða reigjum hálsinn aftur
á hnakka til að geta séð upp í efstu
bókahilluna, á meðan æðarnar í
hálsinum eru mjúkar og sveigjan-
legar, lokast þær ekki, heldur laga
sig eftir höfuðbeygjunni, en séu
hálsæðarnar orðnar harðar og stirð-
ar, lokast þær um leið og þær
svigna.
Þegar þetta gerist stöðvast blóð-
straumurinn til heilans og sjúkl-
ingurinn dettur á gólfið. Vegna
breytinga sem enn er ekki fengin
full vissa um hvernig gerist og
hvers vegna, og gamlir menn verða
fyrir, er því líkast sem þeim gleym-
ist eðlileg ósjálfráð viðbrögð. Og
þegar þetta gerist jafna þeir sig
ekki fljótt, heldur liggja þar sem
þeir eru komnir stundarkorn eftir
að aðsvifið er batnað. Halda þá
stundum þeir sem á þetta horfa
að maðurinn hafi fengið slag, fyrst
hann rís ekki upp. En bezta ráð til
að reisa sjúklinginn við er það að
færa hann til, svo að hann hafi eitt-
hvað til að spyrna í, og síðan má
toga hann á fætur, og nær hann
sér þá von bráðar.
Annarskonar aðsvif — sem raun-
ar eru ekki aðsvif — geta gert
rosknum eða gömlum bílstjórum
skráveifu. Þetta er að kenna þeim
augnasjúkdómi, sem kallast gláka.
Gláka, þessi algengi augnsjúkdóm-
ur gamalla manna, lýsir sér í því
að sjónsviðið þrengist, og breyt-
ist. Ef breytingin hefur gerzt inn-
an til (þar sem veit að nefinu) á
hvoru auga, verður maður fljótt
var við þetta, því þá verður fótun-
um illa stýrt, og hætt við að reka
tærnar í og detta um það sem á
veginum verður. En ef þrengslin
eru utanvert í auganu, getur hon-
um sézt yfir jafnvel það sem kom-