Úrval - 01.12.1966, Blaðsíða 18

16
ÚRVAL
in sem áfátt er að einhverju leyti,
annaðhvort líkamlega, hin heyrnar-
lausu, blindu, vansköpuðu, floga-
veiku, t.d., eða þau sem sakir gáfna-
skorts geta ekki fylgzt með námi
í almennum skólum. Velferðarríkið
gerir allt sem í valdi þess stendur
til að hjálpa þessum börnum, og
mun að líkindum gera enn betur
framvegis, einnig við þau sem lítil
von er um að geta hjálpað.
En bráðgáfuðu börnin er engu
síður vandi við að fást. Eins og
óvenjuiega stór maður á í stríði
við að fá handa sér mátulegan fatn-
að, húsbúnað, híbýli og annað, þar
sem allt þetta er sniðið við hæfi al-
mennings, eins á bráðgáfaða barnið
ekki heima í skóla sem sniðinn er
við hæfi þeirra nítíu og átta af
hundraði, sem eru öðruvísi en þau.
Ekki er því að neita, að talsverð-
ur vandi er við þetta að fást, eins
og nú er í pottinn búið. Börn þessi
verða iðulega fyrir skapraunum,
og ekki vantar að fullorðna fólkinu
þyki sér skapraun að þeim. Skóla-
stjórar hafa af því ýmsa reynslu.
Ég minnist margs af því úr fjöru-
tíu ára skólastjórastarfi mínu.
Setjum svo að ég hafi lagt verkefni
fyrir bekkinn, og ætlað börnunum
fimmtán mínútur til að leysa það.
Þegar fimm mínútur eru liðnar sé
ég að Páll litli situr auðum höndum.
„Haltu áfram“, segi ég. „Getur það
verið að þú sért búinn?“
„Nei, herra“, svarar Páll litli af
kurteisisskyldurækni, en ég sé
samt bregða fyrir brosi, sem tóknar
hið rétta: „Ég er búinn.“
Páll litli þarf ekki nema þriðjung
þess tíma sem hinum kann að
vera ónógur, hann hefur langtum
betra vald á verkefni sínu en hinir,
og hér sést óðar að ekki er allt
með feldu. Það þýðir ekki að
reyna að halda aftur af Páli litla.
Það yrði honum mikil þraut og ó-
forsvaranlegt af hendi kennarans.
Reyna mætti að fá honum eins
mörg verkefni og hann kemst yfir,
taka hann út úr hópnum, en hver
verður afleiðingin? Honum fleygir
svo fram, að hann á alls enga sam-
stöðu framar með bekk sínum, og
hvað á þá að taka til bragðs? Færa
hann yfir í hærri bekk? Um ferm-
ingaraldur mundi hann vera kom-
inn jafnlangt og þeir sem náð hafa
stúdentsprófi. Á fyrri árum þekkt-
ist það, að fjórtán ára unglingum
væri leyfð innganga í Oxfordhá-
skóla, en setjum svo að Páll svaraði
spurningum við innritun sína með
skærustu barnsrödd, mundi honum
þá ekki vera sagt að fara heim og
koma ekki aftur fyrr en hann væri
kominn úr mútum?
f bókum um uppeldisfræði hef
ég rekið mig á setningu sem þessa:
Minnztu þess að í bekknum fyrir
framan þig kunna að vera börn,
sem skara fram úr þér“, — og
mætti mörgum verða bilt við.
Að vísu eru þeir ekki komnir
jafnt honum að reynslu, aldri og
líkamsvexti. Og líklega engu nema
gáfum. Minnumst þess. Til þess eru
nokkrar líkur. Og oft verður það
ekki dregið í efa.
En svo eru önnur börn, sem hafa
vel þroskaða gáfu á einhverju sér-
stöku sviði, en skara ekki fram úr
að neinu öðru leyti. Þau minna á
dæmisöguna um talenturnar þrjár.