Úrval - 01.06.1967, Side 77

75
UM LAKKRÍS,
Hráefniö er soöiö í þykkan
graut í stórum pottum,
byrjunin að úrvinnslunni.
smámsaman vaxandi í Evrópulönd-
um, aðallega í lækningaskyni, en
einnig var farið að hafa hann fyrir
sælgæti. Á endurreisnartímanum
var farið að hafa hann til að gera
sætt og til að blanda í áfenga drykki.
Á þeim tímum var lakkrísinn eink-
um ræktaður í Frakklandi, Spáni,
Ítalíu og Mahren (Mæri). Nú á dög-
um kemur megnið af lakkrísfram-
leiðslunni frá Spáni og Sovétríkjun-
um, en sú rótin sem kölluð er rúss-
nesk eða spönsk, kemur einnig frá
Ítalíu, Grikklandi, Kína og öðrum
austurlöndum.
í þessum sömu löndum er einnig
unnið úr því hráefni sem ræturnar
eru, og efnið á ýmsan hátt búið til
notkunar, en það er þó einkum í
Bandaríkjunum, sem lögð hefur ver-
ið stund á að gera þetta sem bezt,
meðal annars vegna þess, hve tó-
baksframleiðendurnir taka mikið af
efninu í sínar þarfir — og einnig
er það þar notað til bragðbætis í
ýmsar áfengistegundir.
Bæði í Bandaríkjunum og Eng-
landi, — einkum þó í Englandi -—
er notað geysimikið magn af lakkrís
í karamellur. Talið er að í Banda-
ríkjunum séu notuð 75—100 milljón
kíló af unninni lakkrísrót árlega, og
alltaf vex þörfin, náttúrlega.
FYRR OG NÚ
Þegar búið er að taka lakkrísrót-
ina upp, en hún er ekki hirt nema
hún sé nokkuð þykk, er hún lögð í
stafla til þurrkunar. Þannig er hún
látin liggja allan vetrartímann, og
verður að gæta vel að henni, svo að
rotnun komist ekki í hana eða mein-
dýr. Þegar hún er orðin þurr er
henni þjappað saman og strengt ut-
an um með vír á líkan hátt og gert
er við bómullar„balla“ og kork, og
er hver baggi um 100 kg. Þeir eru
síðan fluttir til verksmiðjanna þar
sem vinnslan hefst.
Lakkríssafinn er nú söðinn, þang-
að til hann er orðinn að þykkum
graut, en við uppgufunina kemur
fram efni sem síðan er þurrkað
og malað en sumt af því er steypt
í stangir, og eru þær seldar sem
„hreinn“ eða „ekta“ lakkrís, og fást
helzt ekki nema í apótekum.
Við aðra pressun kemur fram safi
sem aðallega selst til sælgætis- og
pilluiðnaðarins.
Lakkrísinn er einnig notaður til
fleiri hluta en flestir leiða noækkurn
tíma hugann að. í Suður-Evrópu-
löndum er t.d. framleitt óáfengt öl.
þar sem lakkrísduft er aðalefnið.
Drykkur þessi er tiltakanlega sval-
andi, og menn segja að hann hreinsi
blóðið.
f verksmiðjum í Frakklandi er
það víða siður, einkum í þungaiðn-
aðinum, að verkamennirnir fái lakk-
rísdrykk með máltíðum eða á milli
þeirra, og í Egyptalandi og Tyrk-
landi hefur það lengi verið siður að
erfiðismenn ættu kost á slikum
drykkjum.
Þegar farið var að vinna lakk-
rísinn í Bandaríkjunum, komust