Morgunblaðið - 02.07.2005, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 2. JÚLÍ 2005
MORGUNBLAÐIÐ
2004, þar sem hann bregst við þessum sak-
argiftum almennum orðum. Fjöldi annarra
gagna liggur fyrir, m.a. greinargerðir endur-
skoðenda efnahagsbrotadeildar (í drögum) og
excel-samantekt byggð á greinargerð Jóns As-
geirs 9. april 2003 varðandi greiðslukort-
anotkun hans, allt dagsett 4. ágúst 2004. Pá
liggja einnig fyrir greinargerðir og skýringar
Jóns Asgeirs Jóhannessonar, m.a. bréf til
stjómarformanns Baugs Group hf., dagsett 18.
ágúst 2004 og bréf hans til ríkislögreglustjóra,
dagsett 27. ágúst 2004.
Hér er um að ræða mjög umfangsmikið sak-
arefni og fjölda færslna af ýmsu tagi, sem tæki
mjög mikinn tíma að athuga lið fyrir lið. Ég hef
því tekið þann kostinn að freista þess að meta
ráðstafanir þessar heildstætt með sérstöku til-
liti til 247. og 249. gr. hgl. Nokkur atriði skipta
verulegu máli við þetta mat:
a) Talsverðrar ónákvæmni hefur gætt við
notkun kærða á viðskiptareikmngum og
greiðslukortum. Þess ber þó að gæta, að í tak-
markatilvikum og vafatilfellum yrði kærði lát-
inn njóta vafans, sbr. 45. gr. laga nr. 19/1991.
Má hér nefna allmörg slík tilvik í dómi H
1991:936 (sjá einkum IV. ogVI. kafla ákæru og
umfjöllun dómsins ábls. 1005-1027). Þráttfyrir
sakfellingu í mörgum ákæruliðum þótti samt
ósannað um ýmis tilvik gegn neitim sakbom-
inga, að greiðslur þeirra hefðu verið félaginu
óviðkomandi. Fyrirvari er hér gerður um þenn-
an samanburð, þar sem málin eru um margt
ólík.
b) Stjórnarformaður Baugs Group hf. hafði
að því frumkvæði í ársbyrjun 2002, að gerð var
úttekt af hálfu KPMG endurskoðunar á við-
skiptum Baugs hf. við helstu eigendur félagsins,
m.a. forstjóra þess, Jón Ásgeir Jóhannesson.
Telur hann uppgjöri þessu hafa verið lokið milii
sin og félagsins í maí 2002, nokkrum mánuðum
áður en húsleit var gerð í húsnæði félagsins.
Telur hann sig hafa átt inni verulegar fjárhæðir
hjá Baugi hf., þegar hliðsjón hafði verið höfð af
ferðakostnaði á vegum félagsins, ógreiddum
dagpeningum, óuppgerðum kaupréttum og alls
konai- kröfum vegna útlagðs kostnaðar.
c) Greiðslm- fyrir persónuleg útgjöld segir
forstjórinn hafi ávallt verið skráð á við-
skiptareikning hans sjálfs hjá Baugi (sem bið-
færslur), en ekki færðar félaginu til gjalda.
d) Ráðstafanir þær, sem hér um ræðir, bera
engin merM saknæmrar hegðunar, þ.e. ásetn-
ings samkvæmt 247. eða 249. gr. hgl. Þannig er
enga launung að finna, engar rangfærslur varð-
andi tilefni ráðstafana eða í öðrum skýringum á
þeim o.s.frv.
Eins og þetta sakareíni horfir við í stórum
dráttum, má telja vamarkosti vænlega. Hafa
ber í huga, að Jón Ásgeir Jóhannesson hefur í
skýringum sínum og athugasemdum lagt til
grundvallar efhislega heOdarmynd af skuld-
bindingum Baugs Group hf. gagnvart honum
annars vegar og skuldum hans við félagið hins
vegar. Slíkur mælikvarði er oft tengdur mati á
auðgunarásetningi til afbrota eins ogfjár-
dráttar. Refsiábyrgð geranda er þá miðuð við
huglæga afstöðu hans til væntanlegra fjárhags-
legra afleiðinga af ráðstöfun. Efnislegur mæli-
kvarði kæmi sér vel fyrir kærða í þessu tiMM,
þar sem harla erfitt yrði fyrir ákæruvaldið að
sýna fram á vitund eða vitneskju kærða um, að
hann hafi valdið félaginu verulegri ijjártjóns-
hættu með ráðstöfunum sínum, af því að vafa-
samt hafi verið, að hann gæti staðið í skilum.
Hins vegar hefur verið vaxandi tilhneiging til
þess í réttarframkvæmd að leggja áherslu á
formlegri mælikvarða, sem miðast við óheimila
notkun fjár á verknaðartíma, óháð því hvort
gerandi sér fram á að geta staðið í sMlum á til-
settum tíma eða þegar greiðslu er krafist. Þarf
þá ekM í sama mæli að meta hugrænt horf ger-
anda til þess, hvort fjárhagsleg ráðstöfun hans
leiði að lokum til fjártjóns fyrir viðsemjanda
hans eða vinnuveitanda. Þetta á auðvitað sér-
staklega við um starfsmenn hjá ríM og öðrum
opinberum stofnunum eða sjóðum, en endra-
nær einnig þegar lög eða eðli máls M’efjast
þess, að fé annarra sé haldið aðgreindu frá eigin
fé, sjá 23. gr. laga um lögmenn nr. 77/1998.
Breyttar þjóðfélagsaðstæður og margfalt fleiri
tilefni til ^járvörslu fyrir aðra aðila eiga sinn
þátt í breyttum viðhorfum og auknum kröfum
um reglusemi og nákvæmni við hvers konar
íjárvörslu og reikningshald, ekM síst hjá stór-
fyrirtækjum, þar sem miklir ijárhagslegir
hagsmunir eru í húfi. Réttarframkvæmd dóm-
stóla bendir til þess, að í slíku viðsMptaum-
hverfi, sem hér um ræðir, sé eðlilegra að leggja
hinn efnislega mælikvarða til grundvallar frem-
ur en hinn formlega.
3.10. Sakarefni tengd lánveitingum til stjórn-
enda oghiuthafa Baugs Group hf. Fram kemur
i ályktun aðalfundar Baugs Group hf. 11. mars
2005, að rannsóknarar ríMslögreglustjóra hafi
upp á síðkastið beint sjónum sínum að við-
sMptum Gaums ehf. og eigenda þess við félagið,
með sérstöku tilliti til 104. gr. laga nr. 2JVd%
um hlutafélög. Undir þessum lið í dagskránni
véku af fundi þeir stjómendur félagsins, sem
sætt hafa rannsókn af hálfu ríMslögreglustjóra
vegna ætlaðra refsiverðra brota. Margs konar
gögn liggja fyrir í málinu, m.a. bréf ríMslög-
RANNSÓKNIN Á BAUGI GROUP
reglustjóra, dags. 15. júlí 2004, tO Stefáns Hilm-
arssonar, löggilts endurskoðanda, ásamt fylgi-
skjölum, svarbréf Stefáns Hilmarssonar, dags.
15. september 2004 (sjá einkum bls. 16-17 um
104. gr.), bréf ríMslögregMstjóra, dags. 4. ágúst
2004, til Jóns Ásgeirs Jóhannessonar ásamt
greiningu á hreyfingum viðsMpta- og lán-
ardrottnareikninga hluthafa og stjómenda
Baugs Group hf. frá 1998 til 28. ágúst 2002, enn
fremur bréf Jóns Ásgeirs Jóhannessonar for-
stjóra, dags. 18. og27. ágúst2004 (Skýringar og
athugasemdir), auk þess sem hann vék í bréfi
sínu 5. mars 2004 til ríMslögreglustjóra að lán-
um vegna hlutabréfakaupa sinna í Baugi, sem
færð höfðu verið á viðskiptareikning hans hjá
Baugi (6. liður á bls. 7). I því sambandi minnti
forstjórinn á lagabreytingu frá 1997, þar sem
heimilað er að lána starfsmönnum hlutafélaga
til að fjármagna kaup á hlutum i félaginu.
Með bréfi ríMslögreglustjóra 31. maí 2005
var stjómarformanni Baugs Group hf. send
greinargerð tveggja löggiltra endurskoðenda,
sem starfað hafa á vegum efnahagsbrotadeildar
ríMslögreglustjóra við rannsókn á kæmmálum
gegn stjómendum Baugs hf. I greinargerðinni
er fjallað um allmörg tilvik „lánveitinga tU
Gaums“, en með þeirri lýsingu segjast endur-
skoðendurnir eiga við það, þegar Baugur lánar
Gaumi peninga eða eignir í lengri eða skemmri
tíma, en með lýsingunni „endurgreiðsMr frá
Gaumi“, þegar þær sömu lánveitingar em end-
urgreiddar með peningum eða öðrum eignum,
sbr. bréf Deloitte til ríMslögregMstjóra, dagsett
27. maí sl. í fyrmefhdu bréfi ríMslögregMstjóra
kemur fram, að um sé að ræða „samtals 37 við-
sMpti Baugs og Gaums, sem gmnur er um að
séu ólögmætar lánveitingar skv. 104. gr. laga
um hlutfélög og/eða auðgunarbrot skv. XXVI.
kafla ahnennra hegningarlaga."
Almennt bann er við því í 1. mgr. 104. gr. laga
nr. 2/1995, að hMtafélag veiti tilteknum áhrifa-
miMum einstaklingum innan félagsins eða nán-
um vandamönnum þeirra lán eða setji trygg-
ingar fyrir þá. Miðað er við tengslin eins og þau
vora, þegar lán eða trygging var veitt. Hér þarf
því ekM að hafa í huga viðsMpti Baugs Group
hf. við lögaðilann Gaum ehf. Almenn bannregla
er enn fremur í 2. mgr. 104. gr. varðandi lán-
veitingar Mutafélags til að tjármagna kaup á
hlutum í félaginu o.s.frv.
Ákvæði 104. gr. er bersýnilega samið með
lagasjónarmið félagai’éttar í huga, en ekM refsi-
réttar. I því samhengi telst 104. gr. svonefnd
hátternisregla, en sjálf refsireglan er í upphafi
og 2. tl. 153. gr. laganna sem eitt af mörgum at-
riðum í upptalningu ákvæðisins: ,J).ð bijóta vís-
vitandi ákvæði laga þessara um ... lán eða
tryggingu til handa hluthöfum o.fl. (104. gr.)...“.
Refsiábyrgð er hér bundin við einstaMingsá-
byrgð og ásetningsbrot. Brot varða sektum eða
fangelsi allt að 2 ámm. Engin refsiábyrgð lög-
aðila fyrirfinnst í lögunum, hvorM í þessum
ákvæðum né öðrum ákvæðum laganna. Akvæði
157. gr. lýtur einungis að greiðsluábyrgð hluta-
félags á sekt, sem stjómanda þess eða öðram
hefur verið dæmd. I bréfi ríMslögreglustjóra
31. maí 2005 em „lánveitingar Baugs til Gaums“
taldar brjóta í bága við 104. gr. laga um hluta-
félög. Óheimilt er að lögjafna milii ein-
stakiingsábyrgðar og lögaðilaábyrgðar. Ef við-
sMpti eiga sér stað milii tveggja lögaðila, er
óheimilt að draga einstaka starfsmenn eða
stjómendur þeirra til ábyrgðai', nema lög heim-
ili sérstaMega. Slík ályktun er ekM heimil sam-
kvæmt hlutafélagalögum.
Engin verknaðarlýsing fylgir refsireglu 2. tl.
153. gr., hún vísar beint til 104. gr. Verkn-
aðarlýsing 104. gr. lýtur ekM að verknaði eða
athöfn einstaMings, heldur hlutaféiags, sem
bannað er að veita lán eða tryggingu ákveðnum
hópum einstaklinga, sem taldir era upp tæm-
andi. Ef tilteMnn einstaMingur, t.d. hluthafi eða
starfsmaður, ætti að sæta refsiábyrgð, yrði að
leiða ábyrgð hans óbeint af banni því, sem lögin
leggja á félagið, og það án tillits til þess, hvaða
þátt hluthafinn eða starfsmaðui’inn hefur átt í
ákvörðun félagsins. Þannig gæti verið um að
ræða almenna ákvörðun stjórnar, er varðar lán-
veitingar til allra hluthafa eða hóps hluthafa eða
starfsmanna. Miðað við nútímakröfur um skýr-
leika og gagnsæi refsiheimfida og þar með rétt-
aröryggi sakbominga, dreg ég stórlega í efa, að
umrædd ákvæði laganna (104. gr. og2. tl. 153.
gr.) teljist nægilega skýr refsiheimfid. Þar af
leiðandi er hún ekM viðhlítandi refsigrandvöllur
að mínum dómi. Taka hefði þurft sérstaklega
fram í efnislýsingu 104. gr., að hluthöfum o.fl.
væri óheimilt að taka við láni eða tryggingu,
þegar svo stendur á sem hér segir, sbr. skýring-
arregluna um concursus necessarius, sjá bók
mína Afbrot og refsiábyrgð I (1999), bls. 246. Á
þetta álitaefni hefur ekM reynt í Hæstarétti enn
sem komið er.
Jafnvel þótt ekki yrði fallist á þá niðurstöðu
mína, að lögnr. 2/1995 skorti fullnægjandi refsi-
heimild vegna brota gegn 104. gr., er á ýmislegt
annað að líta, sem væntanlega mundi Mppa
refsigrandvellinum undan þeim lánveitingum,
sem forstjóri Baugs er sakaður um að hafa
ólöglega teMð við. 1104. gr. era tvær mikfis-
verðai’ undantekningai’ frá aðalregMnni um
bann við lánveitingum, og mundu þær, þegar
þær eiga við, útibka ólögmæti sem refsiskfi-
yrði, þannig að um lögmætar og refsilausar lán-
veitingar eða tryggingar yrði að ræða. Itarlega
er fjallað um þessar undantekningarreglur í
gögnum, sem liggja fyrir í málinu, m.a. í áð-
umefndu svarbréfi Stefáns Hilmarssonar og
fræðilegum textum, íslenskum og dönskum.
Auk þeirra skal nefnt rit Stefán Más Stef-
ánssonar: Hlutafélög, einkahMtafélög og fjár-
málamarkaðir (2003), bls. 364-367.
Undantekningarákvæðin eru tvö:
a) í Mk 1. mgr. 104. gr. segir, að ákvæði þess-
arar málsgreinar taM ekM til venjulegra við-
sMptalána. I lögskýringargögnum (grein-
argerð) kemur fram, að með venjulegum
viðsMptalánum sé t.d. átt við greiðslukorta-
viðsMpti eða lán til fyrirtækja, sem era hMt-
hafar, ef þau era liður í viðskiptum og venju-
bundin bæði í fyrirtæMnu og almennt í slíkum
fyrirtækjum, sjá Alþt. 1994 A, bls. 810. Þess ber
að geta, að vafaatriði kunna að vera mörg um
sMlin á milli venjulegra og leyfilegra við-
sMptalána annars vegar og ólögmætra lána til
hluthafa og stjómenda hins vegar. Að sjálf-
sögðu mundi slíkur vafi um lagatúlkun verða
skýrður sakborningi í hag, auk þess sem minnt
er á, að ásetningur er ásMlinn í refsiákvæði 153.
gr. _
b) 13. málsl. 2. mgr. 104. gr. er annað und-
antekningarákvæði, er kom inn með lögum nr.
35/1997, og heimilar það hMtafélagi, þrátt fyrir
almennt bann við lánveitingum að öðra leyti, að
veita starfsmönnum félagsins eða tengds félags
lán til kaupa á hlutum í félaginu. Þetta ákvæði
mun hafa verið Mgfest með hliðsjón af 2. mgr.
23. gr. annarrar félagaréttartfiskipunar ESB,
sjá nánar ofannefht rit Stefáns Más Stef-
ánssonar, bls. 10 og 364, sbr. og Alþt. 1996-1997
A, bls. 3553.
Þessar tvær reglur, sem kann að eiga að
skýra þröngt í félagaréttarlegum sMlningi,
hþóta að miðast við aðstæður hveiju sinni, svo
sem stærð félags og veltu. Sem grandvöfiur
refsireglu sætir 104. gr. þröngri lögskýringu og
undantekningarregMmar rámri fremur en
þröngri ákvarðandi Mgskýringu. Þessar reglm’
munu því að öllum hMndum, ef á reynir, útiMka
refsiábyrgð vegna umræddra lánveitinga.
Niðurstaða mín um þennan lið er sú aðallega,
að ekM sé viðhlítandi refsiheimfid í Mgum um
hMtafélög vegna ætlaðra brota gegn 104. gr„ en
til vara að þau lánveitingatilvik, sem ég hef
kynnt mér í skjölum málsins, falli almennt und-
ir framangreindar undantekningan-egMr 1. eða
2. mgr. 104. gr. og séu því lögmæt og refsilaus.
Nýtt og óvænt atriði kit dagsins ljós í bréfi
rfldsMgregMstjóra 31. maí sl. Þar er látið að því
liggja, að hinar ætMðu ólögmætu lánveitingar
Baugs til Gaums kunni að vera brot gegn
XXVI. kafla almennra hegningarlaga, ann-
aðhvort einvörðungu eða ásamt brotum gegn
hMtafélagaMgum.
Þess er fyrst að geta í þessu sambandi, að
engin lagaheimfld er í auðgunarbrotakafla
hegningariaga né annars staðar í lögunum til að
sakfella og sekta lögaðfla. Um nauðsyn sér-
stakrar lagaheimfldar, sjá 19. gr. a. í II. kafla A
hegningarlaganna. I annan stað er vandséð,
hvaða verknaðarlýsing auðgunarbrotakaflans
gæti átt við. Það getur verið ijái-svik (248. gr.)
að svíkja sér út lán með röngum eða villandi
upplýsingum. Það gæti líka verið fjárdráttur
(247. gr.) að taka við láni, ef viðtakanda er Ijóst,
að hann veldur lánveitanda veralegri fjártjóns-
hættu með lántökunni. Hins vegar væri refsi-
ábyrgð ólfldeg í slíku tilviM, ef skuld er greidd á
gjalddaga eða ella, þegar greiðsMnnar er Maf-
ist. Loks kann lánveiting að vera umboðssvik
(249. gr.) af hálfu lánveitanda, ef hann hefur
ekM haft fuflnægjandi heimild til hennar vegna
félagssamþykkta eða með hliðsjón af eðli máls
(engin trygging). Ekkert tflefni sýnist vera til
þess að efast um heimildir einstakra stjórnenda
til ráðstafana í naíni Baugs Group hf.
Allar þessar hugMiðingar virðast fjarri vera-
leikanum að því er varðar viðsMpti Baugs og
Gaums, eða einstakra stjómenda þessara fé-
laga. Þegar enn fremur er haft í huga, að þetta
atriði hefur ekki hingað til verið uppi á borði
rannsóknara, er erfitt að átta sig á, hvað starfs-
mönnum ríkislögregMstjóra gengur tfl með
þessari tflvísun. Mér er næst að halda, að engin
hugsun sé að baM, heldur hafi þessu verið skot-
ið inn upp á von og óvon. Meðan engum stoðum
er rennt undir þetta „kæraatriði", er ekkert
frekar um það að segja.
3.11. Sakarefni varðandi ætluð brot á árs-
reikningalögum. Nú vii’ðast einnig vera til um-
fjöflunar ætluð brot gegn lögum nr. 144/1994
um ársreikninga. Greinargerðir frá endurskoð-
endum ríMslögreglustjóra liggja fyrir í málinu,
sömuleiðis gögn um greiðslu á skuldum Gaums
með víxli, sem gefinn var út 20. maí 2002 og
greiddur á gjalddaga 5. september 2002. Víxifl
er viðsMptabréf, sem hefur sem slíkt við-
sMptagildi og getur gengið kaupum og sölum.
Víxill getur verið hvort sem er greiðsluskjal eða
lánsskjal. Almennt era víxlar notaðir sem láns-
skjöl í seinni tíð, en svo þarf þó ekM að vera.
Sem lánsshjöl era víxlar öraggastir lánsskjala
fyrir Möfuhafa, sjá nánar Páll Hreinsson: Við-
sMptabréf (2004), bls. 42-46. Það er því nokkuð
villandi, sem endurskoðendur rfldslög-
regMstjóra segja á bls. 29 í greinargerð sinni,
að greiðsla með víxli sé „einungis breyting yfir
á annað lánaform." Þetta held ég að þætti
sMýtin latína í viðsMptaflfinu að Mggja nánast
að jöfnu stöðuna fyrir og eftir víxflútgáfuna 20.
maí 2002.
Þau ákvæði, sem hugsanMg brot stjómenda
Baugs Group hf. gætu varðað við, era 43. gr„
sbr. 36. gr. laga nr. 144/1994 um ársreikninga,
þar sem segir að tilgreina skufl í skýringum í
ársreikningi fjárhæðir lána, svo og veðsetn-
ingar, ábyrgðir og tryggingar sem veittar hafa
verið félagsaðflum eða stjómendum félags eða
móðurfélags vegna tengsla þessara aðila við fé-
lögin o.s.frv. Þetta era háttemisreglur, sem
ekM kveða skýrt á um ábyrgðaraðild vegna
vanræksM.
Annað tveggja refsiákvæða, sem hér sMpta
máli, er að finna í 2. tl. 83. gr. ársreikningalaga,
en sá töluliður fjallar um meiri háttar brot gegn
lögunum sem fela ætíð í sér rangfærslur. Meðal
þess sem neínt er í verknaðarlýsingu ákvæð-
isins er að rangar eða villandi skýringar fylgi
ársreikningi. Vafasamt er, að þetta ákvæði taM
til hreins athafnaleysis um að geta t.d. lánveit-
inga í skýringum ársreiknings, þegar lýsing
ákvæðisins á tilteknum athöfnum er höfð í huga
og tengsl þess við 158. gr. hegningarlaga.
Hitt ákvæðið, sem til greina gæti komið, er
84. gr. laganna, sem feMr í sér mun almennari
verknaðarlýsingar og brot varða einungis fé-
sektum. Gerð er Mafa um ásetning eða stórfellt
gáleysi tfl brots, sbr. 82. gr. í lýsingu 1. tl. 84.
gr. kemur m.a. fram, að gerð ársreiknings sé
hagað þannig, að reikningssMfln gefi ekM
glögga mynd af rekstrarafkomu og efnahag í
samræmi við góða reikningssMlavenju. 12. tl.
greinarinnar er viMð að launung um miMls-
verðar upplýsingar, sem þýðingu hafa um mat á
fjárhagsMgri stöðu félagsins og afkomu. Vafa-
fltið má deila um skýrMika þessara heimilda
sem refsiheimilda.
3.12. Akæruhorfur og sakfellingarlíkur.
Fyrst skal teMð-fram, að í þessum kafla hefur
einungis verið fjallað um sakarefni, sem kunna
að varða við 247. gr. eða 249. gr. hgl., þ.e. ætluð
auðgunarbrot, svo og ætluð brot gegn 104. gr.
laga um hlutafélög. EkM hefur því verið rætt
um ætluð skattalagabrot eða brot gegn bók-
haldslögum.
Eins og fram er komið, tel ég mjög fltlar flkur
á sakfelflngu fyrir auðgunarbrot. Hins vegar tel
ég miMar líkur til þess, að blásið verði til um-
fangsmiMllar málssóknar við birtingu ákæra.
Til þess liggja þrjár ástæður:
a) SamM-ull lögreglu og ákæruvalds í málum
af þessu tagi gerir það að verkum, að sami aðili,
jafnvel sami einstakiingur, tekur ákvai’ðanir um
rannsóknaraðgerðir og málshöfðun. Þessi til-
högun er að mínum dómi mjög óheppileg, en
styðst auðvitað við gfldandi lög. Með þessu fyr-
irkomulagi heyrir sjálfstætt mat ákæravalds
sögunni tíL Ákæravaldið verður þá gegnsýrt af
einhliða rannsóknarsjónarmiðum án raunvera-
Mgs endurmats sakarefna með stoð í 112. gr.
laganr. 19/1991.
b) Hætt er við því, að umfang ákæra ráðist að
nokkra af hinu langa rannsóknarferli, miMu
skjalamagni og tímafrekum bókhaldsathug-
unum. Ákæran gæti því mótast af tímaþáttum
og sýndarárangri fremur en lfldegum horfum á
sakfellingu.
c) Aflt rannsóknarferflð bendir óneitanlega til
óvenjumiMls ákafa og hörku rannsóknara að ná
„árangri" í málinu, og talsvert hefur vottað fyrir
vafasamri afstöðu rannsóknara tfl grandvall-
arreglnanna um sönnunarbyrði ákæravalds og
um saMeysi grunaðs manns uns sekt hans er
sönnuð, sbr. 2. mgr. 70. gr. stjórnarsMárinnar
og 45. gr. laga nr. 19/1991.
4. Meðferð rannsóknarvalds
með hliðsjón af reglum um réttláta
og hraða málsmeðferð
4.1. Forsendur umfjöllunar. í 2. kafla hér að
framan er þess getið, að upphaf lögreglurann-
sóknar, framkvæmd hennar og ekM síst seina-
gangurinn gefi tilefni til athugunar á því, hvort
þessi meðferð rannsóknarvalds samrýmist
reglum íslensMa réttai’farslaga og ákvæðum
mannréttindasáttmála Evrópu, sbr. lög nr. 62/
1994, um réttláta og hraða málsmeðferð.
Tvenns konar forsendur þarf að hafa að leið-
arijósi við sflka umfjöllun: a) hina rýra eft-
irtekju rannsóknarinnar að því er sakarefni
varðar, eins og yfirlitið hér að framan ber með
sér, og b) hina margháttuðu annmarka á rann-
sóknarferlinu, sem komið hafa smám saman æ
betur í ljós.
I ályktun aðalfundar Baugs Group hf. 11.
mars 2005 segir m.a. svo um lögreglurann-
sóknina:
I Ijósi þess, að alvarlegir misbrestir virðast
vera á rannsókn lögregMnnar, þess langa
tíma sem rannsóknin hefur teMð, þess mflda
tjóns, sem félagið hefur orðið fyrir af völdum
hennar, svo og rökstuddra gransemda um, að
samstarfsvflji félagsins við lögreglu hafi verið
misnotaður, lýsir aðalfundur félagsins, sem
haMinn er 11. mars 2005, því yfir, að rann-
sókn lögregM sé ekM í þágu félagsins sjálfs,