Úrval - 01.12.1974, Page 70

68
tilfinningum sínum og öðlast tak-
mark til að keppa að á réttan hátt.
1. VIÐURKENNA, AÐ REIÐI SÉ
EÐLILEGT ÁSTAND.
Fyrir stuttu lýsti rólegur mið-
aldra maður því fyrir mér, hvernig
hann hefði orðið að bíða eftir ben-
sínafgreiðslu óheyrilega lengi.
Rétt áður en röðin kom að hon-
um, tilkynnti afgreiðslumaðurinn,
að bensínið væri þrotið af tankin-
um.
„Ég varð svo reiður,“ sagði hann,
,,að ég missti alveg stjórn á mér.
Ég stökk út úr bílnum og æpti
eins og fábjáni. Ég held, að ég hafi
verið hræðilegur.“
Þótt þessi viðbrögð væru vægast
sagt ekki uppbyggjandi, máttu þau
heita eðlileg eins og á stóð. Sál-
fræðingar telja, að vonbrigði, og
hindrun að ákveðnu takmarki, séu
sannarlega orsök eða móðir reið-
innar í einhverri mynd.
Þannig er á mannlegan hátt mælt
eðlilegt, að allir geti reiðst og allir
hafi því raunverulega afsökun fyr-
ir reiði sinni.
Önnur staðreynd er þó erfiðari
viðfangs til viðurkenningar, nefni-
lega sú, að við getum orðið ægilega
reið við þá, sem okkur þykir vænst
um.
Nýlega hafði ég unga móður til
meðhöndlunar.
Hún og maður hennar, lögfræð-
ingur að starfi, höfðu búið lengi
saman, án þess að þeim yrði barna
auðið. Loks eignaðist hún samt heil-
brigðan son. En í stað þess að verða
hamingjusöm, varð hún sífellt meira
ÚRVAL
og meira þunglynd, kvíðafull og
þreytt.
„Ég hlýt að vera hræðileg mann-
eskja,“ sagði hún við mig. „Ég hef
jafnvel hugleitt að stytta barninu
aldur.“
Eftir nokkra fundi og samtöl
komst þessi sjúklingur að raun um,
að reiði hennar við barnið var eins
eðlileg og fögnuður hennar yfir fæð
ingu þess. Hin langþráða ósk, sem
þá rættist, hafði krafist mikilla
fórna. Hún varð að segja upp ágætu
starfi, og barnið tók stöðugt meira
og meira af tíma hennar og kröft-
um. En skynsamleg og rökrétt
hugsun um þetta allt kom henni
bráðlega í jafnvægi.
2. GERÐU ÞÉR GREIN FYRIR
TILEFNI REIÐINNAR.
Oft skeytir fólk skapi sínu á allt
öðru tilefni, allt annarri persónu
og allt öðrum tíma en efni standa
til í raun og veru. Margt fordóma-
fullt fólk er raunverulega óham-
ingjusamt, bálreiðar manneskjur,
sem dirfast ekki að ganga beint að
efninu eða orsökum skapofsa síns.
Slík farvegafölsun getur oft valdið
miklum skaða, en allt gengið vel,
sé reiðinni beint í rétta átt.
Ung kennslukona, sem ég átti að
leiðbeina, var þekkt í skóla sínum
sem „öskurapinn". Unglingarnir,
sem hún kenndi, voru bókstaflega
hræddir við hana.
En að nokkrum viðtölum lokn-
um kom í ljós, að framkoma henn-
ar og hátterni átti rót sína að rekja
til þess, að hún var ein að burðast
með elliæran föður, algjörlega
hjálparlaus.