Goðasteinn - 01.09.1968, Blaðsíða 28

þessa íeið: „Marga daga áður hafði legið þoka á jökultindinum,
þó að sólskin og blíðviðri væri í byggð, en hinn 16. í sólarupprás
var loks bjart á jöklinum. Ekki var þó liðin nema klukkustund,
er komnir voru skýhnoðrar austan á hann. En þó allt væri í ó-
vissu um það, hversu þessari jökulför lyki, lögðum við af stað
frá Hlíðarenda kl. d/2 eftir hádegi og fórum fyrst yfir Markar-
fljót að Stóru-Mörk, því að þaðan var greiðast uppgöngu, stefnd-
um svo til suðausturs um undirfjöll jökulsins, unz við komum að
Ijótu gljúfri, sem liggur niður frá jöklinum og Illagil heitir. Þar
bundum við hestana á vesturbarmi gilsins og fórum yfir það.
Sáum við nú, að þoka var á jöklinum, en ákváðum að freista
uppgöngunnar í þeirri von, að við myndum alltaf finna förin
okkar, þó að svo færi, að við yrðum áttavilltir á heimleiðinni. En
er við komum út á jökulinn, urðu fyrir okkar hinar venjulegu
sprungur, og lá við sjálft, að þær kollvörpuðu áformum okkar. En
við vorum svo heppnir, að við sáum alla leið upp á tindinn í þann
mund, er við vorum komnir miðja vegu, og var þar þokulaust
með öllu. Loftið var nú orðið of þunnt fyrir andardráttinn, og
urðum við því að neyta allrar orku til þess að ná efsta klettin-
um, en þangað komum við kl. 7 um kveldið. Það var furðuleg
sýn, sem bar fyrir augu okkar á þessum tignarlega stað. Allir
dalir í námunda við jökulinn voru fullir af þoku upp í miðjar
hlíðar, en fjöllin líktust litlum eyjum. Lengra burtu var aftur
allt þokulaust eins langt og augað eygði: Langjökull, Skjald-
breiður, Hofsjökull og Hekla í norðri en Vestmannaeyjar í suðri,
og virtust þær nú vera smásker fast uppi við land. Þokunni létti
hægt og hægt, og útsýnið varð ósegjanlega fagurt, svo að mér hefði
veitzt erfitt að yfirgefa staðinn, ef kuldinn hefði ekki sagt til sín.“
-o-
Árið 1821 hófst gos í Eyjafjallajökli norðaustanverðum. Stóð
það fram á árið 1823 og olli miklu tjóni. Eyfellingar urðu við gos
þetta óttaslegnir og héldu, að jökullinn kynni að hlaupa fram.
Hreppstjóri þeirra, Magnús Sigurðsson á Leirum, fór við þriðja
mann vorið 1823 til að kanna eldstöðvarnar. Frá för þeirra fé-
laga segir í júníhefti Klausturpóstsins sama ár á þessa leið.:
26
Goðasteinn