Ársrit Torfhildar - 01.04.1989, Page 53

Arsrit Torfhildar
Þaó er einnig athyglisvert að Jónas talar um örlög hefðarinnar,
en samkvæmt Kristevu eru lögin, hið reglubundna, tengd
föðurnum, hinu karllega reglubundna veldi, en flæði
rökleysunnar og tilfinninganna því kvenlega, móðurinni. Þannig
undirstrika þau orð sem Jónas notar um hefðina og tengir
henni, föðurmynd hefðarinnar sem löggjafans sem Jónas vill
losna undan, óskar dauða.
II HEFÐIN.
Þannig er gagnrýnin komin út fyrir Tistransrímur og beinist
að sjálfri ljóða og vísnahefðinni. Þannig verður enn skiljanlegra
hvers vegna Jónas og hefðin víkja sér undan hvoru öðru og
hvers vegna Jónas veigrar sér vió að rífa rímurnar niður til fulls
með því að vitna ekki í heilar vísur heldur brot, því hann
kannast við faðerni sitt og veigrar sér við að ráðast á það nema
óbeint með orðalagi einsog „Jeg gjet ekkji feingjið af mjer . . .
Jeg læt mjer því linda . . . þó jeg kjinokji mjer við, að hafa það
eptir . . . “(20-21)
Annað dæmi er að finna í kostulegum lista sem settur er
fram yfir nöfn sem „. . . hann er þá vanur að hafa í kjennínga
stað . . .“(25) Þar er eitt orðið ekki skrifað allt heldur látið
nægja að skrifa tvo fyrstu stafina og þannig gefið í skyn að
orðið sé of ljótt til að eiga heima í ritgerðinni. Orðunum er
raðað í stafrófsröð svo betra sé þó aö geta sér til um hvert orðið
sé. Það stendur á milli orðanna skálkur og skömm með fjóra
punkta í stað stafa, svo fátt kemur til greina annað en orðið
skítur. Þetta er eini staðurinn þar sem siðferðiskenndin virðist
vera stílnum yfirsterkari til þess að sýna fram á subbuskapinn í
Tistransrímum og láta vita af því að honum er ekki til að dreifa
í ritdómnum. Annars staðar virðist vera óhætt að láta orð flakka
einsog „. . . óþverri og viðbjóður!“(28) til að lýsa viðfangsefni
51