Læknaneminn - 01.01.2017, Síða 50

Ri
trý
nt
ef
ni
49
Lungnavandamál
fyrirbura
Tilfelli af nýburadeild
Birta Dögg Ingudóttir Andrésdóttir, læknir
Þórður Þórkelsson, sérfræðingur í nýburalækningum og yfirlæknir á Barnaspítala Hringsins
Iðunn Leifsdóttir, sérfræðingur í röntgenlækningum
Inngangur
Fyrirburar eiga á hættu að fæðast
með vanþroskuð lungu og fá
öndunarerfiðleika. Hér á eftir
verður farið yfir sjúkratilfelli þar
sem fyrirburi fæðist eftir 28 vikna
meðgöngu og fær í kjölfarið hin
ýmsu vanda mál sem því geta fylgt en
megináherslan í umfjöllun verður á
lungna sjúkdóm barnsins.
Tilfelli
Fæðing og meðferð fyrst eftir fæðingu
33 ára gömul kona með sögu um andfosfólípíð heilkenni
(e. antiphospholipid syndrome) og djúpbláæðasega og því á
blóðþynningu kemur á kvennadeild Landspítalans. Fyrri
saga um tvíburafæðingu og nú þunguð í annað sinn (G2P2).
Hafði verið með blæðingar af og til á þessari meðgöngu af
völdum margúls (e. hematoma) undir fylgju og grunur um
langvarandi (e. chronic) fylgjulos. Lítið legvatn hafði verið
frá 15. viku meðgöngu. Þegar hún var gengin 22 vikur missti
hún legvatnið og var lögð inn á Landspítalann. Samkvæmt
verklagsreglum var strax hafin meðferð með sýklalyfjum og
einnig barksterum til að flýta fyrir lungnaþroska fóstursins.
Endurteknar innlagnir vegna blæðinga frá fæðingarvegi
fylgdu í kjöl farið. Við 28 vikna meðgöngu var hún
inniliggjandi á kvenna deild og tengd við fósturrit með
blæðingar sem fyrr þegar hæging varð á hjartslætti
fóstursins (e. bradycardia) og því gerður mjög bráður
keisaraskurður. Þannig fæddist drengur sem andaði sjálfur
og var með hjartslátt og vöðvaspennu (e. muscle tone). Apgar
við einnar mínútu aldur var fjórir af tíu og átta af tíu við
fimm mínútna aldur. Fæðingarþyngd var 920 g.
Strax eftir fæðingu fór að bera á miklum inndráttum
á brjóstkassa og því hafinn öndunarstuðningur með
síþrýstingi (e. continuous positive airway pressure, CPAP) og
þurfti drengurinn allt að 100% súrefni í innöndunarlofti.
Hann var í kjölfarið fluttur á Vökudeildina þar sem
hann var fljótlega barkaþræddur, gefið lungnablöðruseyti
(e. surfactant) og settur á öndunarvél. Æðaleggir voru
þræddir í naflaslagæð og ­bláæð, blóð dregið í rannsóknir
og honum gefin sykurlausn í æð (10% glúkósi). Þá var
sýklalyfja meðferð hafin með ampisillín og gentamísin þar
sem grunur var um sýkingu vegna þess hve langur tími var
liðinn frá því að vart var við legvatnsleka.
Við skoðun var það helst markvert að auk öndunarörðugleika
var drengurinn með væga liðkreppu (e. arthrogryposis).
Einnig var hann með fyrirferð hægra megin á hálsi.
Mynd 1. Röntgenmynd af lungum tekin við komu á Vökudeildina
sem sýnir loftbrjóst hægra megin og fínkornóttar jafndreifðar
hélubreytingar í lungum beggja vegna.