Læknaneminn - 01.01.2017, Síða 112

Sk
em
m
tie
fn
i
11
1
Flestir læknar eru meðvitaðir um þennan aðstöðu­
mun en það er ekki nóg – helst þarf að upplifa hann
á eigin skinni. Aðstöðumunurinn er nefnilega frekar
tilfinning en nokkuð annað. Henni er erfitt að koma
í orð en allir þekkja hana. Þessi tilfinning kemur
í aðstæðum þar sem maður hefur leitað hjálpar vegna
einhvers. Í henni felst sú upplifun að maður eigi að
skilja það sem útskýrt er fyrir manni og að
upplýsingarnar séu mikilvægar. Maður sér að
viðmælandinn gerir einfaldlega ráð fyrir að ýmis
hugtök sem hann notar séu svo augljós að þau þurfi
ekki útskýringu. Vegna þessa leyfir maður samtalinu
að halda áfram í þeirri von að þetta skýri sig allt í stað
þess að spyrja. Hægt og rólega áttar maður sig á því
að sam talið hefur gengið of lengi til þess að spyrja
um þessa „augljósu“
hluti án þess að líta
asnalega út, þannig
að maður sleppir því
frekar. Allir læknar
hafa upplifað þessa
tilfinningu. Þetta er
sú tilfinning sem
læknanemar upplifa
meirihlutann af sínu námi. Því miður verður erfiðara
og erfiðara að muna hversu týndur maður var í upp­
hafi námsins. Sú minning er því skammgóður vermir.
Upplifunin þarf að vera regluleg. Vegna sérþekkingar
sem læknar búa yfir er hæpið að sú tilfinning fáist
innan heilbrigðiskerfisins.*
Það er einstaklingsbundið hvar hægt er að leita
uppi þessa tilfinningu og eitt gildir ekki fyrir alla.
Eftirfarandi aðstæður vekja upp þessa tilfinningu
hjá mér. Bíllinn minn var framleiddur um það leyti
sem Brangelina varð til. Eins og við vitum er aldur
bara tala en þess utan hefur mér tekist að fara alveg
stórkostlega illa með bílinn. Nýlega fór að heyrast
skrítið hljóð í honum svo ég fór með hann á verkstæði.
Þar tók við mér eflaust indæll maður sem spurði mig
strax hvort ég hefði skipt reglulega á filternum eða
tékkað á smurningunni. Ég laug því að þetta væri bíll
konu minnar. Ég vissi ekki almennilega hvað filter
eða smurning voru en ég vissi að ég hafði ekki gert
það. Það reyndist vera vandamálið. Ég fékk góða
þjónustu og vel var komið fram við mig. En ég var
feginn að fara þaðan. Fyrir nokkrum árum stóð ég
í íbúðarkaupum. Á þriggja mánaða tímabili þurfti ég
að sitja ótal fundi og ræða verðtryggingu, breytilega
vexti, stimpilgjald, fasteignamat, þinglýsingu og ótal
önnur hugtök sem ég hef enn þann dag í dag einungis
óljósa hugmynd um. Þessir þrír mánuðir voru
óþægilegustu mánuðir lífs míns. Ég þurfti að leggja
allt mitt traust (og allt mitt fé) í hendur fasteignasala
sem ég þekkti
ekkert. Ég fékk
góða þjónustu og vel
var komið fram við
mig. En mikið var
ég feginn að þurfa
aldrei að tala við
hann aftur.
Ég hvet alla læknanema til að rifja reglulega upp
aðstæður þar sem þeir hafa upplifað þessa tilfinningu
og setja það í samhengi við sín samskipti við
sjúklinga. Það gerir vinnudaginn ánægjulegri og ver
gegn starfsþreytu – eða gerir það að minnsta kosti
fyrir mig.
*Þó eru nokkrar undantekningar. Manni er hollt að leita
uppi innkirtlasérfræðing á árs fresti og spyrja hann út
í uppvinnslu hýpókalsemíu.
„Þetta námsefni er kennt af
læknum sem sjálfir tilheyrðu
svipuðum hópi og lærðu svipað
námsefni kennt af læknum
áratugum áður.“