Vinnan og verkalýðurinn - 15.02.1951, Qupperneq 14

EGGERT ÞORlíJARNARSON :
22. þing Alþýðusambands íslands
22. þing Alþýðusambands íslands var haldið í
Reykjavík dagana 19.—24. nóvember síðastliðinn.
Þingið sóttu 274 fulltrúar frá 132.félögum.
Undanfari þingsins var kosningabarátta í flest-
um sambandsfélögum. Áttust þar annarsvegar við
sameiningarmenn, en bandalag ríkisstjórnarflokk-
anna og Alþýðuflokksins hins vegar (samkvæmt
„heiðarlegum" samningi, er Sæmundur Olafsson
tilkynnti þinginu, að í gildi væri milli þessara
þriggja flokka).
Eins og geta má nærri, studdi atvinnurekenda-
valdið flesta hina „samningsbundnu“ fulltrúa
með oddi og egg. Voru sumir atvinnurekendur
staðnir að beinum tilraunum til atvinnukúgunar
við fulltrúakjörið.
Úrslit kosninganna urðu þau, að sameiningar-
menn fengu röskan þriðjung fulltrúa. Við kjör
sambandsforseta fékk Guðgeir Jónsson 96 at-
kvæði, en Helgi Hannesson 169.
Það sem einna mesta athygli hlaut þó að vekja,
var það, að Sjálfstæðisflokkurinn taldi sér 40 full-
trúa á þingi nú, en sárafáa á 21. þinginu.
Það sem einkenndi 22. þingið öðru fremur, var
hin greinilega tilhneiging til upplausnar í liði
„lýðræðissinna”. Þessi upplausnartilhneiging end-
urspeglaði í fyrsta lagi víðtæka og vaxandi
óánægju íslenzkrar alþýðu með síversnandi lífs-
kjör sín og svik Alþýðusambandsstjórnar í kaup-
gjaldsbaráttunni. í hinum miklu umræðUm, er
urðu um skýrslu sambandsstjórnar, varð aðeins
einn fulltrúi utan af landi, Þórshafnarfulltrúinn,
til þess að taka svari hennar. — í öðru lagi orsak-
aðist þessi upplausnartilhneiging af vaxandi and-
úð margra fulltrúa á hinum „heiðarlega“ samn-
ingi Sæmundar Ólafssonar o. fl. við atvinnurek-
endavaldið. Greinilegast kom þetta í Ijós, þegar
þingið samþykkti með yfirgnæfandi meirihluta
að fordæma öll afskipti atvinnurekenda af mál-
efnum verklýðssamtakanna.
Þegar þingið kom saman, var íslenzk alþýða
búin að reyna bölvun gengislækkunarinnar í
rúmlega hálft ár. Aðstaða hennar markaðist af at-
vinnuleysi, hnignun atvinnuveganna, rísandi dýr-
tíðaröldu og einokun á öllum sviðum.
22. þingið gerði í þessum málum mjög athygl-
isverðar samþykktir.
Þingið gerði kröfuna um „atvinnu handa öll-
um vinnufærum íslendingum" að aðalkröfu
sinni. Það lýsti réttinn til vinnu „helgasta rétt
hins vinnandi manns“. Það krafðist öflugra ráð-
stafana til að „örfa framleiðsluna og tryggja fulla
nýtingu allra framleiðslutækja landsmanna árið
um kring“. Það taldi ríkinu skylt að tryggja öll-
um landsmönnum fulla vinnu, en bætur ella. Það
taldi “ástand það, sem nú ríkir í afurðasölumál-
unum með öllu óviðunandi, sérstaklega hvað
snertir saltfisksöluna“, og skoraði á þing og stjórn
„að létta af einokunarhöftum þeim, sem nú hvíla
á afurðasölunni“.
Þingið fordæmdi gengislækkunina og afleiðing-
ar hennar: „stóraukna dýrtíð og dvínandi at-
vinnu“ og sakaði ríkisstjórnina um að hafa brugð-
izt þeirri siðferðilegu skyldu“ . . . að stöðva þá
verðhækkanir á sama tíma“. Það taldi, „að verk-
lýðshreyfingin verði nú að spyrna við fótum,
stöðva kjararýrnun, er af þessu hefur leitt, og
hefja sókn fyrir því, sem tapazt hefur og batnandi
lífskjörum". Það fól „hinni væntanlegu sam-
bandsstjórn að setja öllu ofar að sameina verk-
lýðsfélögin til samstilltra átaka í þessu efni“ og
lagði áherzlu á að „félögin leggi sameiginlega til
þeirrar baráttu, sem framundan er“. Það var „al-
ger lágmarkskrafa þingsins, að þegar í stað fáist
kaup í samræmi við útreiknaða vísitölu hvers
mánaðar“ og fól þingið sambandsstjóm „að fylgja
þeirri kröfu vægðarlaust fram við ríkisstjórnina".
Auk þessa gerði þingið margar athyglisverðar
samþykktir svo sem um sjávarútvegsmál, húsnæð-
ismál, öryggismál, iðnaðarmál, landbúnaðarmál,
fræðslumál o. fl.
Þá skoraði þingið einróma á Alþingi og ríkis-
stjórn að segja Keflavíkursamningnum upp,
tryggjá óskoruð yfirráð íslendinga yfir honum og
friðsamlega notkun einvörðungu.
Allt þingið lá sambandsstjórn undir þungri
gagnrýni sameiningarmanna og jafnvel sinna eig-
in fylgjenda.
Einkum stóð hún varnafá gagnvart gagnrýninni
VlNNAN OG VERKALÝÐURINN
8