Víðförli - 01.09.1947, Side 37

HVAÐ ER MAÐURINN?
163
svara þessari spurningu? Er ekki í skálkaskjóli náttúru-
fræðinnar, undir yfirskini sálfræðinnar, svarað, beinum eða
óbeinum orðum víðast hvar: Maðurinn er dýr, ekkert ann-
að en dýr. Hann getur meira en önnur dýr, en það er líka
allt og sumt. Með hvaða rökum vilja menn svo hnekkja
því, að aðferð þýzka ritstjórans sé laukrétt — að reikna
út verðmæti mannsins eftir sömu sjónarmiðum og metið er
verðgildi búpenings? Og hvað er þá að segja um slátrunar-
stöðvar fangabúðanna, þótt mennirnir væru brenndir eins
og hver önnur hræ, og það eitt hirt, sem talizt getur verð-
mætt eftir skynsamlegum hagfræðireglum, svo sem gull-
tennur, hringar og annað slíkt? Og er þá ekki rökrétt og
sjálfsagt, að þeim, sem engu geta afkastað lengur og ekki
alið af sér afkvæmi, skuli „hjálpað til að deyja“? Það taldi
nazisminn. Hver láir honum? „Dauðahjálp“ var sjálfsagð-
ur liður í rökréttri byggingu mannfélagsins á grundvelli
„natúralismans“. Fávitar, ólæknandi sjúklingar, gamal-
menni — þjóðfélagið skyldi hjálpa þessu fólki til að deyja,
eins og það var kallað. Von Bodelschwingh, prestur í Bet-
hel við Bielefeld og forstöðumaður heimskunnra líknar-
stofnana, sem faðir hans hafði sett á fót, kvað hafa komizt
að því keyptu að neita því að selja fávitana sína af hendi
til aflífunar. Af hverju hryllir oss, upplýsta menn í sannind-
um „natúralismans“, við, þegar vér hevrum þetta? Enginn
bóndi setur ónýta gripi á fóður. Ef maðurinn er ekkert ann-
að en gripurinn í haganum og ef reka skal þjóðarbúskapinn
ekki miður skypsamlega en bærilegur bóndi rekur bú sitt,
er þá ekki alveg rökrétt að „hjálpa þeim til að deyja“, sem
aðeins eru til þyngsla? Svo virtist Skagfirðingum á dögum
Arnórs kerlingarnefs, áður en „hið fyrsta og ferlega ský
færðist á tindana heiðu“. Og viti menn — það skyldi þó
aldrei vera, að maður hafi heyrt samtímamenn halda því
fram, að þetta séu verjandi og réttmætir búskaparhættir,
einstaklingar, sem ekki séu hæfir til að liía, þeir eigi heldur
ekki að lifa, þjóðfélaginu og' oftast sjálfum sér til byrði.