Ársrit Skógræktarfélags Íslands - 15.12.1975, Qupperneq 6

væri á því að gefa hinu fyrirhugaða friðlandi
sérstakt nafn, og um það leyti, sem bæklingur-
inn var fullprentaður, gerði Sigurður Nordal
prófessor, sem oft hafði lagt leið sína um
þessar slóðir, tillögu um að friðlandið skyldi
kallað HEIÐMÖRK, og hlaut það þegar í stáð
almenna viðurkenningu. Var það síðan prentað
á bæklinginn með rauðu letri.
Jafnframt því sem bæklingur var gefinn út
var hafist handa um að safna fé með frjálsum
samskotum, meðal einstaklinga og fyrirtækja í
Reykjavík, og skyldi fénu varið til kaupa á
girðingarefni. Meðal þeirra einstaklinga, sem
leitað var til, var Arni B. Björnsson gullsmið-
ur, og lagði hann fram álitlega upphæð, en
Jiegar liann sá samskotalistann, fannst honum,
eins og stjórninni, samskotin ganga alltof treg-
lega, miðað við jafn þarflegt málefni. Hann
bauð aðstoð sína við að safna í sjóðinn, og var
því tekið með þökkum. Komst samskotaféð eft-
ir það á skömmum tíma upp undir 30 þúsund
krónur, sem miðað við núverandi verðlag
myndi nema nokkrum milljónum.
Girðingarefni var keypt, gaddavír og staurar,
og vorið 1944 var það afhent bæjarstjórn
Reykjavíkur.
í októbermánuði 1946 var gerð sú breyting
á skipulagi skógræktarfélagsskaparins í land-
inu, að Skógræktarfélag íslands var gert að
sambandi skógræktarfélaga, sem stofnuð höfðu
verið og stofnuð yrðu í ýmsum héruðum lands-
ins. Jafnframt var stofnað Skógræktarfélag
Reykjavíkur (og Skógræktarfélag Hafnarfjarð-
ar). Og Skógræktarfélag Reykjavíkur fékk í
vöggugjöf, svo að segja þau viðfangsefni, sem
Skógræktarfélag fslands hafði með höndum í
Reykjavík og nágrenni, þ.e. Fossvogsstöðina og
Rauðavatnsstöðina, og það kom eðlilega í hlut
þess einnig að beita sér fyrir friðun Heið-
merkur.
Þann 6. mars 1947 bar borgarstjórinn, Gunn-
ar Thoroddsen, fram á bæjarstjórnarfundi til-
lögu um að bæjarráði og borgarstjóra skyldi
falið að leita samninga við landeigendur um
kaup á því landi, sem fyrirhugað væri að yrði
útivistarsvæði Reykvíkinga, Heiðmörk, og þeg-
ar bærinn hefði fengið umráð þessara landa,
skyldi girt, og áætlun gerð um framkvæmdir
á Heiðmörk og afnot hennar, í samráði við
Skógræktarfélag Reykjavíkur. T'baga þessi
4
var samþykkt með samhljóða atkvæðum. í fram-
haldi af þessu var árið 1948 Skógræktarfélagi
Reykjavíkur falið að girða landið.
Girðingarefni var fyrir hendi að mestu leyti,
og í ársbyrjun 1948 hafði Skógræktarfélagið
ráðið í þjónustu sína framkvæmdastjóra, Einar
G. E. Sæmundsen, afburða duglegan mann og
hagsýnan, og hafði hann á hendi verkstjórn
við girðingaframkvæmdirnar, sem hófust síðari
hluta sumars 1948.
Þrátt fyrir erfiðar aðstæður og óhagstæða
veðráttu var verkinu lokið um miðjan desem-
ber. Girðingin umlukti hluta úr Hólmslandi,
Elliðavatnslandi og Vatnsendalandi, svo sem
hún gerir enn í dag, en að suðvestanverðu
var girt á landamerkjum Vatnsenda annars-
vegar og hinsvegar Vífilsstaða og afréttarlands
Garðahrepps. Stærð hins afgirta svæðis var 1350
ha.
Mikilvægum áfanga náð. Heiðmörk friðuð.
II. FYRSTA GRÓÐURSETNINGIN
Nú var ekkert því til fyrirstöðu að hefja
gróðursetningu. Að vísu var ennjsá enginn
akvegur kominn inn á hið friðaða svæði, og
því síður um svæðið. En vorið 1949 hófst skóg-
rækt á Heiðmörk. Starfsmenn Skógræktarfélags
Reykjavíkur gróðursettu um 5000 plöntur,
skógarfuru, rauðgreni og sitkagreni. Sitkagrenið
var 'gróðursett í holti nokkru, sem eftir það
hlaut nafnið Undanfari, og er þar nú kominn
fallegur skógarlundur, stærstu trén rúmlega 4
m á hæð, sem sést orðið vel frá veginum, sem
liggur upp í gegnum Elliðavatnsheiðina, Heið-
arveg.
III. UNDIRBÚNINGUR UNDIR SKIPU-
LAGÐA SKÓGRÆKT Á HEIÐMÖRK
Síðari hluta vetrar 1950 fóru fram umræður
milli ráðamanna Reykjavíkurbæjar og stjórnar
Skógræktarfélags Reykjavíkur um það, hvernig
haga skyldi umsjón með hinu friðaða landssvæði
og væntanlegum framkvæmdum, einkum skóg-
rækt. Og 3. mars 1950 var undirritaður samn-
ingur milli bæjarstjórnar Reykjavíkur og
Skógræktarfélags Reykjavíkur „um friðun og
ræktun Heiðmerkur". Með þeim samningi er
Skógræktarfélagi Reykjavíkur falin öll um-
ÁRSRIT SKÓGRÆKTARFÉLAGS ÍSLANDS 1975