Ársrit Skógræktarfélags Íslands - 15.12.1975, Page 48

J
jörðu og þegjandi. Síðastur farfugla, enda sagt
er til spóa heyrist að þá væri liðinn vetur og
vorharka. Frændi lians fjöruspóinn, sem víða
dvelur vetrarlangt í fjörum á Suður- og Suð-
vesturlandi, en þekkist á því að hann vantar
augnrákina, ruglar stundum, svo að spóakaffi
verður veitt of snemma.
Inni í runna eða í grasi kallar hrossagaukur
„gigg-gigg“ e®a hvín í jaðarstélfjöðrum
hans við snögga stefnubreytingu á þotuhraða
til bogalaga flugleiðar niður á við.
Á fnelbleðli klingja tveir tjaldar um leið og
þeir hringsóla livor um annan með hangandi
goggum, svo að þeir nær strjúkast með jörðu.
Þeirra ástarjátningar eru þuldar í sandinn með-
an hrossagaukurinn fær loftið til að óma.
Frá rauðgrenilundi uppundir Torgeirs-
stöðum berst hávær söngur skógarþrastar. Ann-
ar flýgur úr kjarri við hlið mér með frekju-
legu gogg-hljóði.
Þarna fara yfir höfði mér fimm auðnutitt-
lingar á hoppkenndu flugi og sí-tístandi. Þeir
slá sér allt í einu niður í einn runnann.
Eg tek stefnu á Strípshraun í átt til Hey-
krika. Þegar mig ber að jaðri hraunrimans
berst að mér söngur sólskríkju. Ég svipast um
en sé ekki fuglinn en kem auga á kven-sól-
skríkju, sem flýgur lágt með jaðrinum með
snjótittlingsklið. Rauðsokkur myndu umhverf-
ast gegn skaparanum, ef karlkyni í mannheim-
um myndu gefnir slíkir yfirburðir í söng. Fátt
lætur Ijúfar í eyrum en sólskríkjusöngur. Ég
minnist þess, er ég hafði lengi legið á brún
Hornbjargs með þvaður bjargfugls í eyrum,
hve sólskríkjusöngur neðan úr urðum dalsins
var unaðslegur. Þorsteinn Erlingsson kveður
vart um sólskríkjusöng í kvæði sínu „Sólskríkj-
an“ heldur söng skógarþrastar. Báðar raddirnar
eru fallegar en þó er söngrödd músarrindils
fegri. Ur því að ég minnist á þann fugl, þá er
rétt að geta þess, að eitt sinn, er ég var á
göngu að sumarlagi neðan við Jaðar í Heið-
mörk barst til mín söngur músarrindils.
Hvað situr þarna á hárri nibbu? Rjúpu-
karri! I-Ivítflikróttur. Ekki er hann kominn á
hreiðurvörslu strax? Hann tekur sig upp og
á lotuflugi svifs og vængjablaks skýst hann til
jarðar á hlið við mig og lendir á hlaupum
og stefnir að öðrum karra. Báðir láta vængi
lafa, reisa sig og rauðu augnahrúnahleðlarnir
tútna út í blöðru. Þeir lenda í áflogum. Hlaup-
ast á, höggva hvor til annars með goggunum en
gera þó meira að því að flögra upp eins og
þeir ætli aftur fyrir sig en með þessu koma
þeir betur við klóm fótanna. Góða stund horfi
ég á þá. Allt í einu taka þeir á sprett við hlið
hvor annars og eftir stutta vegalengd fljúga
þeir hvor til sinnar hliðar. Hér munu hafa far-
ið fram erjur um landsvæði. Á göngu minni
um Elliðavatnsheiði hafa hlaupið með mér
eða flögrað undan mér og á stundum tyllt sér
á þúfur heiðlóur og þeirra „dýrðin-dí“ eða
„dí-dí“ hefur verið undirleikur allra annarra
fuglaradda. Einstaka lóu sá ég fara á ást-
leitnisflugi og þá gefið frá sér langdregnara
„dí-dí“ með áherslu.
Ur því að ég minntist á þúfu, skyldi þess
getið að víða um Heiðmörk getur að líta væn-
ar og vellagaðar fuglaþúfur, sem eru nokkurs-
konar bautasteinar fuglalífsins.
Ég er kominn í Heykrika og tek stefnu ská-
hallt yfir holtahryggina tvo, Löngubrekkur og
Tungur. Mig langar að heyra einu sinni enn
vell í sendlingi en það upplifði ég eitt sinn
í júní á þeim slóðum. Sendlingurinn er einn
þessara staðfugla, sem eiga sitt stutta far. Eru
á vetrum í stórhópum í hérlendum fjörum en
leita á sumrum upp til heiða — jafnvel há-
öræfa. Á vetrum berst frá hinum félagslyndu
fuglum léttur skvaldrandi en á varpstöðvum
vellir hann og það vell lætur ljúfar í eyrum
en vell spóans. Er ekki eins klingjandi.
46
ÁRSRIT SKÓGRÆKTARFÉLAGS ÍSLANDS 1975