Helgarpósturinn - 07.05.1982, Blaðsíða 12

12
MAÐURINN Á BAK VIÐ NAFNIÐ:
Torfi Jónsson, ritstjóri Æviskráa samtíðarmanna
Menn gleyma oft
tengdamæðrunum
A dögunum kom út mikift rit
og þykkt hjá bökaútgáfunni
Skuggsjá í Hafnarfirbi. Ævi-
skrár samtfðarmanna heitirþah
og hefur aö geyma æviskrár fast
aö 2.000 tslendinga, og eru þá
aöeins taldir þeir sem eiga upp-
hafsstafi frá A-H. Alls veröa
bindin þrjú aö tölu og er búist
viöaö nöfnin veröi þá oröin uþb.
6.000 talsins, allt núlifandi fólk.
Ritstjóri þessa mikla verks er
Torfi Jónsson og hefur hann
unniö aö samantektinni siöan
haustiö 1979. Ættir á hann aö
rekja til Hrútafjaröar og þaö er
kannski engin tilviljun aö hann
skuli hafa byrjaö aö grúska i
ættfræði. Faöir hans var Jón
Guönason sem lengst af var
prestur á Prestbakka I Hrúta
firöi en starfaði siöar á Þjóö-
skjalasafninu. Hann sá ma. um
útgáfu á tslenskum æviskrám
sem telur mörg bindi og rekur
ættir tslendinga allt frá land-
námi fram á þessa öld. Og bróö-
irTorfa er Eirikur Jónsson sem
nýlega gaf út stórmerkilegt rit
um starfshætti Halldórs Lax-
ness, Rætur tslandsklukkunnar.
Torfi var um fjörutíu ára
skeiö lögreglumaður i Reykja-
vik, fyrstí almennu lögreglunni,
siðan i Rannsóknarlögreglunni.
t fréttatilkynningu Skuggsjár
segir svo um efni bókarinnar:
„Við val manna i Æviskrár
samtiðarmanna hefur veriö far-
ið eftir þeirri meginreglu aö
birtar eru æviskrár núlifandi
karla og kvenna, sem gegnt
hafa eöa gegna meiriháttar
opinberum störfum i þágu rikis,
höfuðborgar, bæjar- og sveitar-
félaga. Ennfremur athafna-
menn, forstööumenn og aörir
trúnaöarmenn fyrirtækja i ýms-
um starfsgreinum, forvigis-
menn i félagsmálum og annarri
menningarstarfsemi, rithöfund-
ar og listamenn, sem viður-
kenningar hafa hlotið og ýmsir
fleiri...”
— Það er nú ekki ég sem
ákveö hverjir komast endan-
lega i bókina, en ég haföi til-
lögurétt og gat laumaö inn
mönnum. Ég afhenti Óliver
Steini á 10. þúsund nafna og
hann sendi þeim bréf. 1 þessum
bréfum voru drög aö æviskrám
sem ég haföi safnaö saman úr
ýmsum áttum og voru menn
beöniraö samþykkja drögin eöa
gera á þeim breytingar, bæta
við eöa fella úr. Ef svör bárust
ekki var það túlkaö sem sam-
þykki viö drögin. Þjóöviljinn
var eitthvað að nefna nöfn
manna sem ekki eru i skránni,
en þeir voru allir á blaði hjá
mér, nema tónlistarmennirnir
sem ég þekki ekki. Min músik er
sú sem var vinsæl á árunum
fyrir striö og ég loka mig yfir-
leitt inni í vinnuherbergi þegar
önnur músik heyrist i útvarp-
inu.
— Hvaöa heimildir notaröu
helst?
— Þú sérö þær hérna, segir
Torfiogbendir ábókaskáp. Þar
gefur aö lita ættartölur, starfs-
greinatöl, héraössögur ofl. —
Svo hef ég notaö ýmsar bækur
eins og Föðurtún eftir Pál
Kolka. Þá hefur þjóöskráin
reynst mér vel og kjörskráin úr
forsetakosningunum. Nú, ég
þarf lika aö fylgjast meö þvi
hverjir deyja og til þess hef ég
skrá yfir dána frá Hagstofunni
sem nær aftur til 1965 og
Almanak Þjóðvinafélagsins
fram til þess árs.
Ég hef lika sent spurninga-
lista til fólks og beðið þaö aö
fylla þá út. Mér hefur verið bent
á aji ég þyrfti að lagfæra þá,
þeir eru of almennt oröaöir. En
það er dáli'tið merkilegt viö
svörin aö það vill æöi oft brenna
viö aö karlmenn gleymi aö telja
upp tengdamæður sinar, og svo
gleymist oft aö geta þess hvort
foreldrar voru giftir. Þegarsagt
er að foreldrar hafi búiö i sam-
búð set ég þaö innan sviga en set
þá annars i sama flokk og þá
sem eru giftir, enda sýnist mér
hjónaböndin ekkert endast bet-
ur þó fólk hafi veriö pússað
saman.
— Hefuröu fengist við þetta
grúsk lengi?
— Já, ég hef gefiðút nokkuð af
þjóösögum og sagnaþáttum eft-
Föstudagur 7. maí 1982 heígarpósturinn
ir ýmsa menn, nú siöast eftir
Gfsla Konráösson. Ég hef áhuga
á að halda áfram með Gisla þvi
eftir hann liggja heil reiðinnar
býsn af sagnaþáttum. Mér er
sagt aö á Landsbókasafninu sé á
5. hundrað handrita sem hann
skrifaöi eöa átti hlut að. Svo er
ég núna að ganga frá endur-
minningum Skúla á Ljótunnar-
stöðum sem var nágranni minn
i æsku. Pétur Sumarliðason
kennari var byrjaður á þessu
verki, en hann sá um útgáfu á
verkum Skúla þar til hann féll
frá i fyrra. Endurminningarnar
eiga að koma út meö haustinu
og ef ég má agitera svolitið þá
vil ég eindregið mæla meö þess-
ari bók, hún er afskaplega
skemmtileg. Ég þreytist aldrei
á aö lesa hana, hversu margar
sem prófarkirnar veröa. ööru
máli gegnir um Æviskrámar,
það er svo mikiö af tölum og
erfitt að lesa próförk af þeim,
undir lokin er maöur alveg
hættur að sjá villurnar.
— Hvenær koma siöari bindin
út?
— óliver segir á næsta ári.
Annaö bindið kemur út i haust
og það þriðja á næsta ári. 1 þvi
siösta verður viöauki með nö'n-
um þeirra sem af einhverjum
ástæðum uröu of seinir tii að
svara og náðu ekki að vera með
i fyrstu bindunum.
— ÞH
„Getum
Jörundur Guömundsson er
þekktari fyrir aö fara með fífl-
skaparmál uppiá sviði.i sjónvarpi
og útvarpi en greiðu og skæri á
bakvið rakarastól.
t Þórskabarettinum, sem flest-
ir hafa liklega einhverntimann
heyrt talað um.handlck hann þó
einu sinni fyrrnefnd tól í hlutverki
rakara. t þeim þætti fórst honum
rakarahlutverkið þó ekki betur úr
hendi en svo, aö hann klippti flest
annað en hárið af mótleikara sln-
um, Ladda, þar á meðal bindið.
En nú hefur Jörundur aftur tek-
ið sér stöðu fyrir aftan rakara-
stólinn, og það á eigin rakara-
stofu, á horni Hverfisgötu og
Rauðarárstigs. Hann er þar siður
en svo í nokkru gamanhlutverki.
Þetta er fúlasta alvara, enda er
maðurinn rakari að iðn og stund-
aði hárskurð i átta ár, til ársins
1975.
— Ef fólk vill eitthvað sérstakt
getum við hermt eftir hvaöa hári
sem er, segir Jörundur, þegar við
erum komnir inn úr norðangarr-
anum á Hlemmi til aö kikja á
staðinn.
— Við verðum nú ekki með
heilu leikritin hér en reynum að
vera i hressara lagi, bætir hann
við og kvartar yfir, aö kuldakast-
ið hafi haft afskaplega vond áhrif
á viöskiptin. En viö höfum þá
þeim mun betri tima til aö spjalla
saman.
— Hvaö kom til að þú hættir i
hárskurðinum á sinum tima?
— Þaö kom nú ýmislegt til,
meöal annars þaö, aö þetta voru
slæmir timar i greininni. Þá var
siöa háriö i tisku og menn vildu i
mesta lagi láta ti na af sér eitt og
eitt hár meö flisatöng. Núna er
fólk hinsvegar farið aö hugsa
meira um útlitiö, fylgist meö tisk-
unni og hirðir betur um hár og
andlit en fyrir nokkrum árum.
Þegar ég hætti I hárskurðinum
þarna um árið var ég löngu kom-
inn á kaf I skemmtanabransann,
ég hef verið i honum frá 1969. 1
staöinn fyrir hárskurðinn fór ég
að vinna við allskonar sölu-
hermt eftir hvaða hári
Jörundur hefur
opnað
rakarastofu
mennsku. Það sem kom mér til að
fara út i aö opna rakarastofu aft-
ur var bæði þaö, aö mig var farið
að langa til aö breyta til, og eins
geri ég mér grein fyrir þvi, að ég
verð ekki skemmtikraftur ævi-
langt. Svo hef ég alltaf haft gam-
an af hárskurðinum, og auk þess
viröist vera hægt aö komast
þokkalega af i þessu núna.
— Nú eru liðin um sjö ár siöan
þú lagöir skærin á hilluna. Var
ekki erfitt að byrja aftur?
— Handtökin gleymast aldrei,
auk þess sem ég hef alla tið haldið
mér við meö þvi aö klippa fjöl-
skylduna. En vitanlega þarf mað-
ur alltaf aö endurnýja kunnáttuna
og þaö geröi ég með þvi aö fara á
námskeiö hjá kunningja minum,
sem er mjög góöur hárskeri.
Fyrst i stað var nú samt dálítið
skrýtiö að vera kominn aftur aö
stólnum!
— Hvernig finnst fólki að láta
eftirhermuna og skemmtikraft-
inn Jörund klippa sig?
— Ég verð nú oft var viö, að fólk
spekúlerar mikið i andlitinu. En
annað hvort heldur þaö, aö þetta
sé einhver annar eða þaö hefur
ekki uppburði i sér til aö spyrja.
Nema náungi vestan af fjörðum,
sem kom til min um daginn. Hann
þekkti mig greinilega en kippti
sér ekkert upp viö þaö og spuröi
mig eins og ekkert væri sjálfsagö-
ara hvernig gengi i „bransan-
um”!
— En er ekki i sannleika sagt
dálítið hættuspil að setjast undir
hárbeittan rakhnifinn hjá svona
brandarakalli? Þaö er aldrei aö
vita hvenær einn góöur hrekkur
óvart út og þá er aldrei að vita
hvar hnifurinn lendir.
— Ég segi aldrei brandara þeg-
ar ég raka, segir Jörundur graf-
alvarlegur. Þar að auki er þaö
hending að menn komi til að fá
rakstur. En það kemur einn og
einn, og það er gaman aö geta
haldið þvi við, þó ekki væri nema
vegna þess aö við erum nú oftast
kallaðir rakarar i daglegu tali —
og þetta er dálítil kúnst. En ég
stilli mig um að segja brandara á
meðan ég handleik hnifinn!
Og svona til að gleyma ekki
samstarfsmönnum Jörundar á
stofunni látum viö þess getiö, aö
hún Inga Hrönn sér að mestu leyti
um dömuklippingarnar og er
flink i þvi aö sögn Jörundar. Lær-
lingurinn hans, hún Linda, er
þriðji maður um borð, lipur og
skemmtileg, segir hann, og vill
láta það koma fram, að einn stóll
af þremur er ætlaður fyrir
„Getum hermt eftir hvaöa hári
sem er”, segir Jörundur og
„hermir” þarna eftir klassiskri
herraklippingu (mynd: Jim
Smart).
sem er”
pantanir. Hinir taka „gesti og
gangandi” eftir hendinni. Svo
verður hann Jörundur lika með
úrval af snvrtivörum, sem hann
segir að verði bæði ódyrar og góð-
ar.
Og nú þarf enginn að klipa sig i
handlegginn á mánudagsmorgni
eftir að hafa hlegið að Jörundi i
Þórskabarettinum i Þórscafé um
helgina, þótt sá hinn sami Jör-
undur standi þá yfir honum á rak-
arastofunni með skærin á lofti.
ÞG