Helgarpósturinn - 07.05.1982, Blaðsíða 14

14
Sl£k kraftatök teljast til meiriháttar af-
reka, enginn efast um það. Enda er Jón
Páll bæði fslandsmeistari og Evrópu-
meistari í sinum þyngdarflokki. Hann vóg
hvorki meira né minna en 128 kiló þegar
við ræddum við hann en stefndi á að vera
kominn niður i 125 kiló fyrir kraftlyftinga-
mótið i Sviþjóð til að þurfa ekki að reyna
sig við allt að 160 kilóa rumi.
En fyrsta afrek hans i þessum heimi
var að spræna framani eina hjúkkuna á
Sólvangi í Hafnarfirði, andartaki eftir að
hann leit heiminn i fyrsta sinn en það
gerðistfyrir réttum 22árum,hann átti af-
mæli 28. april.
Það er þó varla hægt að telja hann Gafl-
ara, þvi tveimur árum seinna fluttist
hann með foreldrum sinum vestur i
Stykkishólm þar sem hann átti heima
fram til niu ára aldurs.
„Snemma beygist...”
„Þaðan flutti ég til Reykjavikur og
saknaði aö sjálfsögðu sjávarplássins þar
sem maður var vanur að veiða marhnúta
af bryggjunni og vasast i ýmsu sem strák-
ar gera á slikum stað. Það er alltaf ein-
hver sjarmi yfir svona litlum stöðum”,
segir Jón Páll.
Hann gerði fleira en veiða marhnút frá
bryggjunni i Stykkishólmi á þessum ár-
um, hann ,;ón Páll. Um hann gildir nefni-
lega hið fornkveðna að snemma beygist
krókurinn og sex ára fór hann fyrst með
föður sinum á glimuæfingu en þá þjóðlegu
iþrótt stundaði hann af kappi.
„Ég fór snemma að æi'a hinar og þess-
ar iþróttir, meðalannars glimu með föður
minum, og ég var mikið i sundi. Sund-
mennskan byrjaði reyndar all ævintýra-
lega hjá mér, ég byrjaði á þvi að hálf
drekkja mér: hoppaði ósyndur út i laug-
ina þar sem hún var dýpst og andaði að
mér vatninu.
Faðir minn hvatti mig alltaf mjög mikið
til að æfa iþróttir og gaf okkur bróður
minum snemma æfingagalla með þeim
orðum, að i staðinn fyrir þá gjöf ættum við
að vera duglegir að æfa okkur. Og það
vorum við svo sannarlega.”
Alltaf sterkastur
En það hafa fleiri byrjað ungir að æfa
iþróttir af kappi án þess þó að komast i
tölu sterkustu manna landsins. „Krafta-
kallar” hafa heldur ekki þótt með virðu-
legri persónum og margir fara heldur
niðrandi orðum um þá. Málið býr jafnvel
vfir ágætu orði sem lýsir vel slikri af-
stöðu: Kraftidjót. Það þykir svo ljótt orð
að ágætur maður var eitt sinn saksóttur
fyrir að nota það opinberlega um annan
ágætan mann.
En ef betur er að gáö skyldi þá ekki
virðing fyrir slikum kraftamönnum vera
rótgróin i menningu okkar?. Gunnar á
Hliðarenda, Grettir og fleiri hetjur Is-
lendingasagnanna hafa löngum verið
fyrirmyndir ungra drengja. Hvaðer þá að
þvi að likjast þeim.jafnvel slá þeim við?
„Eg hafði alltaf áhuga á fornköppun-
um, las Islendingasögurnar og lika allar
Tarsanbækur sem ég komst i. Draumur-
inn var að likjast þessum köllum.
Ég var alltaf sterkastur og stærstur i
skóla og góður i öllum iþróttum, meðal
annars handbolta ogl'ótbolta, og var mjög
fljótur að hlaupa. Þaö er ég enn með min
128 kfló þótt ýmsir hali viljað halda öðru
fram.
Ég vildi alltaf vera öðrum fremri, sætti
migekki við að vera númertvö.Þessvegna
lét ég ekki nægja aö æl'a venjulegar
iþróttir en fór snemma að bisa við að lyfta
þungum steinum. Svo komst ég einhvern-
timann yfir bækur um likamsrækt og fór
að æfa likamsræktarkerfi, aðallega Atlas-
kerfið og Jowett og ég notaði mikið „bull-
worker”.
Þetta var um það leyti sem ég var tiu
ára og ég fann strax, að allar svona æfing-
ar auka styrkinn gifurlega. Otlitið breytt-
ist lika mikið og mér fannst ég vera
„meiri kall” en skólafélagarnir.”
Tuskaðist við tvo”
— Hvaða augum litu skólafélagarnir þig
— hvaða áhrif hafði það á stöðu þina i
hópnum, að þú varst alltaf sterkastur og
bestur?
„Strákarnir litu alltaf mikið upp til min.
En ég gerði yfirleitt ekkert til að sýna
hvað ég var sterkur, til dæmis með þvi að
fara i sjómann eða svoleiðis. Aftur á móti
tuskaðist ég dálitið, gjarnan við tvo i einu.
Einu sinni man ég eftir þvi, að það kom
nýr strákur i bekkinn, sem lét mikið á þvi
bera hvað hann var sterkur. Hann fór
náttúrlega fljótlega að mana mig i að
reyna mig, en ég vildi það ekki. Það varð
til þess, að hinir strákarnir fóru að segja
að hann væri áreiðanlega sterkari en ég,
og ég þyrði ekki i hann. Að lokum lét ég
undan og fór i sjómann við þennan nýja og
lagði hann á augabragði. Viö það endur-
heimti ég aftur stöðu mina sem sá sterk-
asti og strákarnir hentu gaman að þessu
og fullyrtu að hinn hefði oröið eldrauður
af áreynslunni, en ég frekar fölnað!”
Þetta var áður en Jón Páll fór að æfa
lyftingar, i fullri alvöru að minnsta kosti.
Og raunar byrjaði hann seinna á þvi en
ætlunin var.
„Það komu þarna erfiðir timar, faðir
minn fór að byggja og ég hjálpaði honum
mikið i þvi. A meðan lögðust æfingarnar
niður nema ég reyndi að halda mér við
heima með þvi að æfa kerfi þar sem
áhersla er lögð á að þjálfa innri liffæri
með allskonar fettum og brettum, i stað
þess að þjálfa svona „sýningarvöðva,”
sem flestir vilja byrja á.
„Eins og örmjótt strá”
En ég hafði sett mér það markmið að
byrja aftur að æfa strax og húsið var orðið
fokhelt. Það varð fyrir jólin og strax
fyrsta janúar mætti ég staðfastur hérna
niðurfrá i Jakabóli og fór að æfa. 1 fyrstu
varég dálitiðhikandi en var ákveðinn i að
verða eitthvaö i þessu,en var til að byrja
með eins og örmjótt strá miðað við það
sem ég er núna. Ég hafði æft margar
iþróttagreinar og var góður i þeim öilum,
en mig langaði til að skara verulega
framúr i einhverju og jafnframt æfa
iþrótt sem gerði mig öðruvisi en annað
fóik, jafnvel i útliti.”
Það tókst svo sannarlega. Nú, rúmum
fjórum árum siðar,lyftirhann 345kilóum i
hnébeygju, 362 kilóum i réttstöðulyftu og
232.5kg. i bekkpressu. Samanlagt eru það
949 kiló. Betur munu ekki aðrir gera i
Evrópu allri saman.
Sterkari en Grettir?
— Hafa draumarnir úr barnæsku ræst,
— að likjast fornköppunum úr Islendinga-
sögunum og Tarsan? Heldurðu til dæmis
að þú jafnist á við Gretti?
„Grettir hlýtur að hafa verið sterkur ef
hann á að hafa getað lyft til dæmis 230
kilóum i bekkpressu óþjálfaður. Ég ber
mikla virðingu fyrir honum, en held þó að
hann hafi varla lyft nema svona 130 kiló-
um.
1 gamla daga hafa sjálfsagt verið til
eins sterkir menn og nú. Sérstaklega hafa
menn verið sterkir i baki og fótum af allri
erfiðisvinnunni, einkum grjótburði. Þeir
hlóðu heilu bryggjurnar með höndunum
einum.
En allur almenningur hefur sjálfsagt
verið máttlaus hér áður fyrr. Fólk hafði
Föstudagur 7. maí 1982
litið að borða og lifið var mikill þrældóm-
ur, sem slitur likamanum frekar en
bygg.ir hann upp”.
— Hvað um annan fornkappa sem is-
lenskir strákar hafa lengi dáð — Gunnar
Hámundarson á Hliðarenda? Heldurðu að
þú getir stokkið hæð þina i loft upp i öllum
herklæðum eins og hann?
„Ég efast um, að bestu hástökkvarar i
heimi gætu leikið það eftir og ég ætla mér
nú ekki að fara út i slikt!”
Fleiri aflraunir, sem kalla mætti
klassiskar islenskar aflraunir á Jón Páll
eftir að spreyta sig við. Hann hefur ekki
reynt sig við helluna á Húsafelli né heldur
steinana þrjá vestur á Snæfellsnesi, am-
lóða, hálfsterk og fullsterk. Sá siðast-
nefndi yrði áreiðanlega fyrir valinu þegar
i fyrstu atrennu, og þegar við minnumst á
þessar þrekæfingar forfeðra okkar færist
hann allur i aukana og fær blik i augun.
Þetta þarf hann að reyna!
Sterkastur i minni grein
— En ert þú sterkasti maður á Islandi
núna?
„Ég er sterkastur i minni grein á þvi er
enginn vafi. Það sést best á þvi að ég lyfti
meira en 900 kflóum i samanlögðu en
næstbesti Islendingur er Óskar Sigurpáls-
son sem hefur lyft 852,5 kilóum. Ég er
þannig kominn framúr „þeim gömlu”, og
þetta er ekki það mikil tæknigrein að það
þýðir einfaldlega að ég er sterkari”.
— Liður manni betur svona sterkum og
með þennan vöxt en með „venjulegt” út-
lit?
„Mér liður að minnstakosti ekki verr.
Raunar liður mér eins vel og best verður á
kosið”.
— Burtséð frá árangri I Iþróttinni kem-
ur krafturinn að notum svona i daglega
lifinu? Ertu þolnari til vinnu en aðrir
menn?
„Auðvitað kemur það fyrir að maður
þarf að lyfta þvottavél eða isskápji svo-
leiðisátökum nýtist þetta afskaplega vel.
En að sjálfsögðu þarf maður sjaldan á
svona miklu afli að halda nútildags.
Þegar ég var að hjálpa pabba i bygg-
ingunni gerði ég mér oft leik að þvi að
taka eina fjóra sementspoka og hlaupa
með þá bara til þess að ganga framaf
köllunum! Hinsvegar er það bara vitleysa
að nýta allan þann kraft sem maður býr
yfir til vinnu, það hækkar ekkert kaupið.
Auk þess slitur púlsvinna skrokknum, en
ég er að reyna að byggja hann upp”.
Lyfti tonni
— Hvert er eiginlega mesta afrekið sem
þú hefur innt af hendi fyrir utan að vera
Evrópumeistari i samanlögðu?
„Ætli það hafi ekki verið þegar ég lyfti
hraðbát með tveimur utanborðsmótorum,
þremur fullorðnum og fjórum krökkum
um borð samanlagt liklega um tonn. Ég
stóð uppi á búkka og hélt ég mundi ekki
hafa þetta, en það vareins og ég fengi ein-
hvern aukinn kraft siðustu sekúndubrotin
og mér tóksl þetta”.
Það er þvi ljóst, að tonnið er ekki of
þungt fyrir hann þótt honum mistækist við
„vikingalyftuna” i Sviþjóð.
— Það minnir á þessi frægu öskur ykkar
lyftingamannanna. Hvers vegna öskrið
þið?
„Þetta er dálitið sérstök tilfinning, sér-
staklega i keppni erlendis. Maður veit að
maður verður að standa sig, fólkið heima
biður eftir að frétta hvað maður getur. Þá
er ekki bara verið að lyfta fyrir sig sjálf-
an, lika fólkið heima. Ég hugsa gjarnan
um ástvinina um leiö og ég geng að stöng-
inni og finn til hálfgerðs klökkva sem
kemur beint frá brjóstinu. Svo magnast
þetta upp og i lyftunni hugsa ég ekki um
annað en stöngina og lyfti af öllum lifs og
sálar kröftum”.
— Hrópið þitt I sjónvarpinu um daginn,
„Ekkert mál fyrir Jón Pál” var það til að
stappa i þig stálinu eða var þetta einhver
brandari?
„Ef til vill var þetta einhverskonar
brandari —en þetta var ekkert mál og átti
ekki að vera það heldur!”
Hrár krafturinn
— Nú skilst mér að það sé talsverður
munur á þvi sem bara eru kallaðar
lyftingar og svo kraftlyftingum. Hver er
hann?
„Aðal greinarnar i lyftingum eru snör-
un og jafnhöttun. Það eru meiri tækni-
greinar en kraftlyftingar og gefa ekki eins
hvelfdan brjóstkassa og svera handleggi.
1 kraftlyftingunum er það hinsvegar hrár
krafturinn sem ræður.
Ég hafði gaman af að æfa lyftingar til
að byrja meö,þær eru fjölbreyttari, og
stundaði þær fyrsta árið. En smám
saman fékk ég meiri áhuga á likams-
ræktaræfingum og fór út i kraftlyfting-
arnar. Þær þykja hinsvegar draga úr ár-
angri i lyftingum og núna lyfti ég ekki
nema 130 kilóum i snörun og jafnhatta 160
kiló”.
—-Þaðer oft sagt, að „kraftakallarnir”
séu heldur heimskir, hafi vitið mest i
vöðvunum. Hvað segir þú um það?
„Já, það virðist algengt meðal Is-
lendinga að halda að þegar likamsþung-
inn er kominn yfir 90 kiló séu menn al-
gjörir hálfvitar. Þetta kann að vera að
breytast, en auðvitað eru sterkir menn
misjafnlega vel gefnir eins og aðrir.
Við höfum lika það orð á okkur að vera
montnir. En maður verður að vera friskur
þegar maður kemúr fram opinberlega i
viðtölum i útvarpi, sjónvarpi og við slik
tækifæri,maður má ekki vera leiðinlegur
og þungur á brún. Þá er maður kallaður
fýlupúki. Ég vil frekar vera álitinn mont-
inn en fýlupúki, þessvegna sprella ég
stundum dálitið!”
Lyftingarnar allt
— Hvað með aðrar hliðar á þér en
lyftingarnar. Þú hlýtur að eiga aðra hlið,
eða hvað?
„Jú, ég hlusta dálitið á tónlist,fer á bió
— og svo sinni ég kærustunni auðvitað.
Annars set ég allt i lyftingarnar. Eftir þvi
sem ég fæ best séð er vonlaust að ná ár-
angri með öðru móti,ég tel mig hafa
sannað það fyrir sjálfum mér, að það er
ekki hægt. Og gangi mér ekki vel næstu
tvö til þrjú árin ætla égaö reyna fyrir mér
i ameriskum fótbolta.
Skólagöngu hef ég alveg lagt á hilluna
enda verð ég að sjá um mig sjálfur, bý
ekki hjá foreldrum minum. Og ég er dýr i
rekstri,þarí mikið að borða. Venjulega
borða ég sex sinnum á dag, tvær heitar
máltiðir, mikið kjöt og fisk og milli mála
borða ég gjarnan hálft kíló af skyri með
einum litra af mjólk. Ég þarf mikið
eggjahvituefni og kolvetni. Enda er ég
yfirleitt aldrei svangur — nema i dag. Ég
hef eiginlega ekkert borðað i dag það er
svo mikið að gera fyrir Sviþjóðarferðina,
ég þarf meðal annars að taka i hendurnar
á öllum þeim sem styrktu mig i fjársöfn-
uninni. Og þeir eru margir!
Svo vinn ég venjulega hér i Jakabóli,
segi strákunum til og er auk þess stundum
við dyravörslu á Borginni”.
— Hefur þú haft not fyrir kraftana þar?
„Stöku sinnum. Enyfirleitter ég ekki að
æsa mig yfir hlutunum. Það er kannski
spurning um sekúndubrot sem maður
þarf að reyna á sig i þessu starfi.Ég hef
aðallega verið við dyravörslu á tónleikum
og á fimmtudagskvöldum þegar gömlu
dansarnir eru. Fólkið sem sækir þá segir,
að við séum bestu dyraverðirnir i bæn-
um”.
Jon Páli Sigmarsson l
neigarposisvioi