Helgarpósturinn - 19.03.1987, Blaðsíða 27

LISTAP
ER EINLÍFI
EINA VONIN?
Alþýðuleikhúsið setur upp verk í veitingahúsi að þessu
sinni. Viðfangsefnið er eyðni og hennar mörgu hliðar í
afar skemmtilegu verki eftir Finnana Bengt Ahlfors og
Johan Bergum.
Alþýduleikhúsið (öðru nafni
Flökkuleikhúsið) hefur sýnt á flest-
um mögulegum og ómögulegum
stöðum í borginni á ferli sínum. Nú
er leikhúsið að fara afstað með suo-
kallað hádegisleikhús, sem er ný-
lunda hér á landi, en hefur að sögn
fróðra notið töluuerðra uinsœlda er-
lendis um langan tíma.
Leikritið sem sýna á heitir Eru
tígrisdýr í Kongó? eftir Finnana
Bengt Ahlfors og Johan Bargum,
sem starfa með Lilla Teatern í Hel-
sinki. Verkið hefur gengið fyrir fullu
húsi þar í landi síðan í ágúst á síðast-
liðnu hausti. Leikritið fjallar um tvo
rithöfunda sem hafa fengið það
verkefni að skrifa verk um eyðni. í
fyrstu hyggjast þeir skrifa einhvers-
konar farsa með það að leiðarljósi
að hláturinn sé stysta leiðin að inn-
sæi, en verður fljótlega ljóst að slík
leið gengur ekki. Þess í stað gerast
þeir persónulegir og leitast við að
setja hvorn annan inní þær aðstæð-
ur sem fólk lendir í þegar það er
upplýst að það hafi smitast af eyðni.
Með þessum hætti draga þeir fram
ýmsar hliðar málsins og velta upp
ýmsum erfiðleikum sem þeir lenda
í sem verða fyrir því óláni að smit-
ast.
Þeim verður ljóst að staðreyndir
málsins verða að koma fram, það
gengur ekki að umgangast þennan
vágest á annan hátt, þessvegna
skiptir það máli hvort það eru raun-
verulega tígrisdýr í Kongó.
Leikritið verður sýnt í hádeginu í
veitingahúsinu I Kuosinni, a.m.k.
fjóra daga vikunnar og býður veit-
ingastaðurinn gestum létta máltíð
og glas af léttu víni meðan þeir njóta
sýningarinnar.
KK
Höfundarnir: Bengt Ahlfors er með kunnari leikhúsmönnum (Finnlandi. Hann
hefur unnið með hinu sænskumælandi leikhúsi Lilla Teatern frá 1948 sem leikstjóri,
leikari og höfundur. Hann er einna þekktastur fyrir leikgerð slna á verkinu Umhverfis
jörðina á áttatíu dögum, en þá leikgerð sýndi Lilla Teatern í Reykjavík á Listahátíð
fyrir ekki svo margt löngu.
Johan Bergum hefur einnig unnið með Lilla Teatern. Hann kom fyrst fram á
sjónarsviðið sem smásagnahöfundur, hefur síðan sent frá sér nokkrar skáldsögur
en í seinni tíð snúið sér æ meira að skrifum fyrir leikhús og sjónvarp.
KRISTJÁN Guðmundsson
myndlistarmaður (bróðir Sigurðar)
opnar um helgina sýningu í Ás-
mundarsal og sýnir þar skúlptúra
og teikningar. Að sýningu Kristjáns
afstaðinni hefst önnur ekki síðri
sýning, en þá getur að líta teikning-
ar eftir Guðjón Samúelsson fyrrver-
andi húsameistara ríkisins. Sýning
þessi er í tilefni af hundruðustu ártíð
Guðjóns og verður opnuð 15. apríl.
Viðar Eggertsson og Harald G. Haraldsson (hlutverkum rithöfundanna sem fá það hlut-
verk að skrifa leikrit um eyðni en vita ekki alveg hvaða aðferð þeir eiga að beita.
Mjög vel skrifað verk
segir Harald G. Haralds, annar leikendanna
Leikstjóri verksins er Inga Bjarna-
son en leikendurnir tveir sem fara
með hlutverk rithöfundanna eru
þeir Viðar Eggertsson og Harald G.
Haralds. HP greip þann síðar-
nefnda að lokinni æfingu á verkinu í
Kvosinni og spurði hann fyrst hvort
hann teldi að leikhúsið væri góður
vettvangur fyrir umræðu af þessu
tagi?
,,Já, það hefur gjarna reynst það,
leikhúsið hefur oft átt stóran þátt í
að breyta hugmyndum fólks um
marga hluti, um eitthvað sem erfitt
er að koma á framfæri á annan hátt.
í leikhúsinu getur fólk sett sig í að-
stæður sem það getur annars ekki.“
— En er þetta ekki eitthuað meira
en innlegg í umrœðuna um eyðni?
„Þetta er ekki umræða. Þetta er
fyrst og fremst leikrit sem kemur
fram með ýmis sjónarhorn. Það er í
fyrsta lagi mjög vel skrifað og sem
leikrit er það mjög „skemmtilegt",
mér finnst það að minnsta kosti.
Það ætti engum að leiðast."
— Huernig líst mönnum á að fara
að leika fyrir matargesti?
„Ja, það er ómögulegt að segja
fyrr en reynsla er komin á, hvernig
það er. Þetta er að vísu nýlunda hér
heima en hefur lengi verið stund-
að, t.d. í London þar sem það er
mjög vinsælt. Þetta ætti að verða
góð tilbreyting í menningarlífinu.
*
SIM (Samband íslenskra myndlist-
armanna) hefur gefið út 1. töiublað
þessa árs af fréttabréfi sínu. Meðal
efnis í blaðinu er viðtal sem Rúrí
tekur við Kristján Guðmundsson,
sem illu heilli er að verða þekktast-
ur fyrir að vera bróðir Sigurðar
Guðmundssonar, en ekki vegna eig-
in verðleika. Viðtalið er allsérstætt
því spurningar sendi Rúri Kristjáni í
sendibréfi og hann svaraði sömu-
leiðis bréflega. í viðtalinu spyr Rúrí
Kristján m.a. að því hvaða áhrif dvöl
hans erlendis hafi haft á list hans.
Kristján gefur ekki ýkja mikið útá
að það hafi skipt máli en bætir svo
við að hann verði að viðurkenna að
honum hafi þótt aðeins meiri gerjun
og hvatning í listalífinu í Amsterdam
heldur en á Hjalteyri... en þar bjó
hann um þriggja ára skeið.
NN
LEIKUST
Lífiö er KABARETT
Leikfélag Akureyrar:
Kabarett.
Söngleikur byggður á sögum
Christopher Isherwood og leik-
gerð John Van Druten.
Handrit: Joe Masteroff.
Söngtextar: Fred Ebb.
Tónlist: John Kander.
Pýðing: Óskar Ingimarsson.
Leikmynd og búningar: Karl
Aspelund.
Lýsing: Inguar Björnsson.
Hljómsueitarstjóri: Roar Kuam.
Höfundur dansa: Ken Oldfield.
Leikstjóri: Bríet Héðinsdóttir.
Velkomin í Kit-Kat, næturklúbb-
inn eða kabarettstaðinn einhver-
staðar í Berlín, einhverntímann
rétt fyrir árið 1933. Skemmtana-
lífið er taumlaust og villt, verð-
bólgan æðir stjórnlaust áfram og
Weimarlýðveldið á brauðfótum.
Það er samkynhneigður, bresk-
ættaður rithöfundur, Christopher
Isherwood að nafni, sem á heiður-
inn af því að sýna okkur inn í þetta
ótrúlega firrta, en jafnframt ótrú-
lega umburðarlynda andrúmsloft,
en uppúr bók hans „Berlín
kvödd“, og kvikmyndagerð henn-
ar „Eg er myndavél", sem reyndar
er einkar táknrænt nafn, er söng-
Ieikurinn „Kabarett" saminn.
Söngleikur er einmitt það form
sem líklega kemur þessu and-
rúmslofti hvað best til skila.
Og nú hefur Kit-Kat klúbburinn
verið settur upp á svið gamla góða
Samkomuhússins á Akureyri, í til-
efni sjötugsafmælis leikfélagsins,
ásamt með öðrum þeim stöðum
sem mynda umgjörð þessarar að
mörgu leyti eftirminnilegu sýning-
ar. Leikmynd Karls Aspelund er
einstaklega vel og haganlega
gerð, þannig að sviðsskiptingarn-
ar bókstaflega líða átakalaust
framhjá. Þá er lýsing
Ingvars Björnssonar ekki til að
spilla fyrir. Hún er einhver sú
besta sem ég man eftir héðan úr
leikhúsinu, en einmitt lýsing gegn-
ir hér mjög þýðingarmiklu hlut-
verki. Þá eru leikhljóð stundum
skemmtilega notuð, til að mynda í
járnbrautarklefaatriðunum sem
eru alveg ótrúlega eðlileg. Allir
þessir þættir sameinast svo í eina
samstæða heild undir öruggri
stjórn Bríetar Héðinsdóttur sem
með hugkvæmni sinni hefur kom-
ið þessu verki fyrir á hinu tak-
markaða sviði Samkomuhússins,
Mönnum er sennilega í fersku
minni Óskarsverðlaunamynd sú
sem gerð var 1972, og byggð á
söngleiknum Kabarett, þar sem
Liza Minelli sló rækilega í gegn í
hlutverki kabarettsöngkonunnar
Sally Bowles. Þetta hlutverk er á
Akureyri í höndum Asu Hlínar
Svavarsdóttur, og er best að taka
það strax fram, að þeir sem leggja
leið sína í Samkomuhúsið til að sjá
þar einhverja Lizu Minelli hljóta
að verða fyrir vonbrigðum. Ekki
þar fyrir, að Ása geri þessu hlut-
verki ekki þokkaleg skil, hún tók
bara þá ákvörðun að vera ekkert
að leika Lizu Minelli, og verður að
segjast, að sú ákvörðun var skyn-
samleg. Að vísu hefði maður ef til
vill kosið að Ása hefði virkað dálít-
ið útþvældari, eins og hin raun-
verulega fyrirmynd Sally Bowles
mun hafa verið. Líklega hefur hún
bara verið tiltölulega nýstrokin að
heiman frá sér blessunin.
Einar Jón Briem sýnir okkur
hinn veiklundaða og vingulslega
rithöfund Clifford Bradshaw sem
mun víst vera Isherwood sjálfur,
mann sem í rauninni er hið mesta
góðmenni, en slysast samt ein-
hvernveginn til þess að valda öðr-
um ógæfu, eða verða verkfæri
hins illa. Einar kemst ágætlega frá
þessu hlutverki. Þó hefði maður
stundum kosið meiri snerpu í leik
hans, til að mynda þegar hann síð-
ast í leiknum uppgötvar það að
Sally hefur látið eyða fóstri því
sem hann hafði getið. Einnig
mætti framsögn hans stundum
vera dálítið skýrari. Þá er komið
að leiklistarafreki þessarar sýning-
ar, en það vinnur tvímælalaust
Pétur Einarsson leikhússtjóri, sem
æfa varð hlutverk Rudolf Shultz,
karlkynshluta hins parsins sem
leikurinn snýst um, á tveimur sól-
arhringum vegna skyndilegra
veikinda þess mæta listamanns
Þráins Karlssonar, sem í framhjá-
hlaupi eru sendar bestu kveðjur
undirritaðs. Shultz er að sumu
leyti ekki ólíkur Bradshaw, hið
mesta góðmenni og hrekklaus, en
dálítið seinheppinn, meðfram
vegna þessa hrekkleysis síns. Pét-
ur túlkar þessa persónu af ein-
stakri hófsemi og stillingu þannig
að eftir er tekið. Einstaklega skyn-
samlegur leikmáti þegar tillit er
tekið til aðstæðna. A móti honum
leikur Soffía Jakobsdóttir í hlut-
verki ungfrú Schneider, sem eins
og margar aðrar persónur leiksins
mun vera sannsöguleg, og reynd-
ar eru piparjónkur eða rosknar
ekkjur af hennar sauðahúsi ekki
svo fátíðar í Evrópu. Þessi persóna
hefur þann tilgang helstan í lífinu
að komast af hvað sem tautar og
raular, og því heldur hún vitanlega
eins og hún segir með nasistum í
dag, kommúnistum á morgun, og
kemst ávallt af stundandi þá at-
vinnu að hafa fé af blönkum út-
lendingum eða námsmönnum
með því að leigja þeim herbergi.
Soffía nær nokkuð góðum tökum
á þessari persónu sem fórnar jafn-
vel ást sinni fyrir afkomuna, hún
hefði þó ef til vill mátt vera sýnd
enn útsmognari, og jafnframt dá-
lítið ellilegri. Þá ber að nefna Guð-
jón Pedersen sem sýnir stórleik í
hlutverki hins útsmogna, sið-
blinda Siðameistara, Þjóðverja
fram í fingurgóma, en þó samnefn-
ara fyrir ýmsa í hinum alþjóðlega
skemmtanaiðnaði. Gestur E. Jónas-
son sem reyndar hafði hlutverka-
skipti við Guðjón stendur sig einn-
ig vel í hlutverki unga nasistans
Ernest Ludwig.
Fagmennska er fyrsta orðið sem
kemur upp í hugann þegar maður
leiðir hugann að þessari afmælis-
sýningu Leikfélags Akureyrar, því-
næst atvinnumennska, en ein-
hverjar blikur virðast vera á lofti
varðandi framtíð atvinnuleikhúss
á Akureyri. Eftir að hafa horft á
svona sýningu sannfærist maður
um það að atvinnuleikhús á Akur-
eyri megi hreinlega ekki leggja
niður. Slíkt yrði óbætanlegur
skaði og áfall ekki aðeins fyrir Ak-
ureyri og Norðurland allt, heldur
fyrir allt leiklistarlíf í þessu landi.
HELGARPÓSTURINN 27