Morgunblaðið - 14.05.1964, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 14. maí 1964
Hefur tekizt að gera stöðu for-
seta að sameiningartákni

Árnaðaróskir forsætisráðherra á
sjötugsafmæli Asgeirs Asgeirssonar
KÍKISÚTVARPIÐ minntist
70 ára afmælis hr. Asgeirs
Ásgeirssonar forseta í ’gaer,
og við það taekifseri flutti
forsætisráðherra dr. Bjarni
Benediktsson ávarp, sem hér
fer á eftir:
Góðir hlustendur.
Ásgeir Ásgeirsson var í fyrstu
kosinn forseti Islands eftir
harða kosningabaráttu. Síðan
eru liðin nær 12 ár og hefur á
ýmsu oltið í íslenzkum stjórn-
málum. Fullur samhugur hefur
verið um fátt annað en endur-
kosningu Ásgeirs Ásgeirssonar.
Hann hefur tvívegis orðið sjálf-
kjörinn forseti og er talið víst
að svo verði enn í sumar. Af
þessu má marka hvorutveggja,
hvernig Ásgeir Ásgeirsson hefur
gegnt embætti sínu og að íslend-
ingar sameinast um að halda
þjóðhöfðingja sínum utan við
dægurþras og deilur á meðan
hann heldur trú.nað við þá.
Fjarlægðin gerir fjöllin blá og
mennina mikla. Þess vegna hafa
flestar þjóðir, sem hafa svipað
stjórnarfyrirkomulag og við,
búið' svo um stöðu þjoðhöfðingja
síns, að hætt er við einangrun
Halldór H. Jónsson
hans frá almenningi. Ásgeir Ás-
geir5«son hefur aldrei verið i
þeirri hættu. Hann hlaut í fyrstu
kosningu, ekki vegna þess að
hann hefði haldið sér fjarlægum
frá almenningi, heldur vegna
þess hvernig hann hafði kynnt
sig í fjölmörgum störfum og
margvíslegri samgengni.
Ásgeir Ásgeirsson hefur í em-
bætti sínu verið ólatur við að
ferðast um landið og hitta sem
flesta. Hann hefur aldrei látið
sig vanta þar, sem návist ’hans
var líkleg til að leggja góðu
máli lið. Þau hjón, hann og hans
ágæta kona, frú Dóra Þórhalls-
dóttir, hafa opnað heimili sitt
fyrir óteljandi gestum. En Ás-
geir Ásgeirsson hefur ekki held
ur dregið sig í hlé frá sam-
gengni við aðra utan embættis
og hefur þess þó aldrei heyrzt
getið að nokkur hafi gert sér úr
hófi dælt við hann á almanna-
færi. Hann hefur ætíð kunnað
að gæta virðingai sinnar, og
virðing þjóðarinnar fyrir honum
hefur vaxið eftir því sem hann
kom víðar og oftar reyndi á,
hvernig hann leysti þann vanda,
er hann hafði tekizt á hendur.
Á þeim 12 árum, sem Ásgeir
Ásgeirsson hefur verið forseti ís-
lands, hefur hann oft þurft að
bera hróður þjóðar sinnar til
annarra landa með heimsóknum
til þjóðhöfðingja þeirra. ís-
lenzka þjóðin er minna þekkt,
jafnvel meðal grannþjóða okkar,
en flestir halda áður en þeir
kynnast því af eigin raun. Því
meira er um það vert að sú kynn
ing, sem mesta athygli vekur,
takist vel. Svo hefur ætíð reynzt
um ferðir Ásgeirs Ásgeirssonar
og frú Dóru Þórhallsdóttur.
Mikið er undir því komið að
forsetinn og frú hans séu góðir
og glæsilegir fulltrúar Islands,
hvar sem þau koma. Enn meira
er samt um það vert, hvernig
forsetanum tekst til, þegar á
hann reynir um eiginleg stjórn-
arstörf. Flestar skyldur hans í
þeim efnum er að mestu formið
eitt, en þó kemur fyrir að
ákvörðun hans hafi úrslitaþýð-
ingu. Þá er erfitt að gera svo öll-
um líki. En Ásgeir Ásgeirsson
hefur aldrei vikið sér undan
neinum vanda í embætti sínu og
ákvörðunum hans hefur aldrei
verið hrundið með rökum,
Ásgeiri Ásgeirssyni hefur tek
izt að að gera stöðu sína að því
sameiningartákni þjóðarinnar,
sem henni er ætlað að verða og
einkum veitir henni gildi. Fyrir
allt þetta eru íslendingar þakk-
látir Ásgeiri Ásgeirssyni. Og ég
veit að ég mæli fyrir munn al-
þjóðar, þegar ég flyt honum þær
þakkir og færi honum og fru
hans einlægar árnaðaróskir.
Samvinnubankinn opn-
ar útibú í Keflavík
— og fjórar skrifstofur úti á landi
SAMVINNUBANKINN opnaði í
gær útibú i Keflavík, og er þetta
þriðja útibú bankans, en hin eru
í Hafnarfirði og á Akranesi. Þá
mun einnig hafa tekið til starfa
í fyrradag fjórar umboðsskrif-
stofur bankans, á Sauðárkróki.
Húsavik, Kópaskeri og Stöðvar-
firði. Ááður höfðu verið opnaðar
slikar skrifstofur bankans á
Rædismaður í Sviss
HALLDÓR H. Jónsson, arkitekt,
var hinn 31. marz s.l. skipaður
ræðismaður fyrir Sviss í Reykja
vík.
Halldór H. Jónsson er fæddur
í Borgarnesi 3. okt. 1912. Hann
lauk prófi í arkitektúr frá
tekniska háskólanum í Stokk-
hólmi 1938, og hefur frá þeirn
tíma rekið teiknistofu í Reykja-
vik og m. a. teiknað ýms stór-
hýsi, svo sem Bændahöllina óg
Rannsóknarstofnun sjávarútvegs
ins.
Hann hefur jafnframt verið
framkvæmdastjóri útflutnings-
deildar Garðar Gíslason h.f. frá
1940.
íslenzkur
endiherra
í Mexíkó
Mexico City 13. maí — AP.
HOR Thors, sendiherra ís-
iands í Washington, gekk í dag
á fund Adolfo Lopez Mateos,
forseta Mexíkó, og afhenti
honu/n trúnaðarbréf sitt sem
fyrsfi sendiherra tslands í
Mexikó. Fór athöfnin fram í
Þjóðarhöllinni í Mcxico City.
— Ríkin ákváðu fyrir nokkru
að skiptast a sendiherrum.
Halldór H. Jónsson er kvænt-
ur Margréti Garðarsdóttur.
Ambassador Sviss á íslandi
með aðsetri í Oslo er Pierre-
Henri Aubaret, en Halldór er
fyrsti íslenzki ræðismaður Sviss.
Hvolsvelli, Patreksfirði og Graf-
arnesi.
Afgreiðsla útibús bánkans í
Keflavík er nú í bráðabirgðahús-
næði að Faxabraut 27, og verður
hún opin alla virka daga frá kl.
4 — 6 e.h. Starfsfólk frá aðal-
bankanum í Reykjavík mun
annazt störf þar fyrst um sinn.
Útibúi bankans er í framtíð-
inni ætlaður staður í stórhýsi,
sem er í byggingu við Vatnsnes-
torg, en þangað til það hús er
fullgert mun útibúið starfa í
fyrrgreindu bráðabirgðahús-
næði.
Guðjón Styrkársson, sjcrifstofu
stjóri Samvinnubankans, skýrði
Mbl. svo frá í gær, að umboðs-
skrifstofurnar úti á landi hefðu
það hlutverk að annazt ýmsa
fyrirgreiðslu fyrir viðskipta-
menn bankans á hverjum stað.
Italinn Manlio Brosio
framkv.stjóri NATO
Haag 13. maí (NTB-AP)
Á FUNDI ráðherra aSilda-
rikja Atlantshafsbandalagsins
(NATO) í dag var ítalinn
Manolio Brosio einróma kjör
inn til þess að taka við em-
bætti framkvæmdastjóra
bandalagsins af Dirk Stikker
sem liefur verið heilsuveill að
undanfömu.
Manlio Brosio er sendilierra
ítalíu í París, en áður hefur
hann verið sendiherra í
Moskvu, London og Washing-
ton. 1945 var Brosio aðstoðar
forsætiferáðherra ítaliu og frá
1945—1946 varnarmálaráð-
lierra í fyrstu stjórn Alcide
!e Ga.spari.
Brosio er fæddur í Torino
1897-. Hann stundaði laganám
/ið háskóla fæðingarborgar
sinnar en ge-kk í herinn er
heimstyrjöldin fyrri skall á
>g varð liðsforingi í stórskota
iðinu. Hann var heiðraður
Vrir framgöngu sína í hern-
um. Embættispróf í lögum tók
Irosio 1920. Um leið hóf
•ann þátttöku í stjórnmálum,
:ekk í frjálslyndaflokkinn og
rarð leiðtogi frjálslindu bylt-
ngarhreyfingarinnar. Hann
barðist mjög ötullega gegn
fasistum og stjórn þeirra og
leiddi það til þess að honum
voru bönnuð afskipti af stjórn
málum. Hann hélt áfram að
reka lögfræðiskrifstofu í
Torino og hafði samband við
andfasíska hópa í landinu.
Sérstaklega var hann í nán
um tengslum við heimspeking
inn Benedetto Croce og hag-
fræðinginn Liugi Einaudi, sem
síðar var forseti Ítalíu.
Eftir fall Mussolinis í júlí
1943 hóf Brosio stjórnmála-
starfsemi á ný í Róm og starf
aði í neðanjarðarhreyfingunni
meðan landið var hersetið, en
eftir frelsun þess varð hann
formaður frjálslyndaflokks-
ins og 1944 ráðherra án stjórn
ardeildar í stjórn Bonomis.
Síðan varð hánn aðstoðar-
forsætisráðhérra og varnar-
málaráðherra, sem fyrr segir.
1947 hófst starfsferi.il Bros-
ios í utanríkisþjónustunni
með því að hann var skipað
ur sendiherra lands síns í
Moskvu. Því embætti gengdi
hann í fjögur ár og tók meðal
‘annars virkan þátt í viðræð-
unum um friðarsamningana
við ítalíu.
Síðan varð hann sendiherra
. í London og gengdi embætt-
inu til 1955, en frá 1955 til
1961 • var hann sendiherra í
Washington. Síðustu' ár hefur
hann. sem fyrr getur, verið
sendi'herra í París.
íslenzkt ríki þróist í sam-
rœmi við eðli sitt og sögu
4T *
Jakkarávarp Asgeirs Asgeirssonar,
forseta Islands
ÁSGEIR Ásgeirsson, forseti ís- ar í túninu, aéður og bliki úar á
lands, flutti i Rikisútvarpið
þakkarávarp í tilefni af sjötugs
afmæli sínu, og fer það hér á
eftir.
Ég þakka Ríkisútvarpinu fyrir
þá nærgætni að stilla hingað yfir
til Bessastaða, svo að ég geti nú
á áliðnum afmælisdegi bætt við
stuttorðri kveðju og þaikklæti til
hinna mörgu, sem ég næ ekki til
öðruvísi.
Þetta hefur verið ánægjulegur
dagur her á Bessastöðum, bjart-
ur, fagur og svalur. Fjallahring-
urinn heiður og biár, ióan kvak.
tjörninni, og krían ej- komin
Hún bregst ekki frá því ég man
fyrst eftir afmælisdegi vestur á
Mýrum. Hér hefur verið mann-
kvæmt í dag og ég endurtek þakk
k mínar til þeirra, sem komið
hafa, fyrir gjafir og heillaóskir,
þó ég nefni hvorki- nöfn, stöðu
né stétt. Ég endurtek ummæli
Gunnars við Njál:
„Góðar þykir mér gjafir þín-
ar, en betri þykir mér vináttp
þín og sona þinna“.
Mér er það vel l'jóst, að það
er ekki íi úmiegt að vitna enn 1 að afmæliskveðjur og árnaðarósk
einu sinni til þessara þakkarorða.
En betur hafa íslendingar enn
þá ekki eftir rúmar náu aldir
getað orðað þessa tilfinningu.
Sama er að segja um svo margt
í Eddukvæðum og íslendingasög
um. Þjóðin mundi setja niður ef
hún varðveitti ekki hinn forna
arí.
Ég vil nota þetta tækifæri einn
ig til að flytja þeim kunningj-
um, vinum og velunnurum, inni-
legar þakkir, sem sent hafa
kveðju og skeyti eða hugsað hlý
lega til okkar í dag og endra-
nær. Á slíkum degi sem þess-
um, blasir liðin ævi við hugskots
sjónum og vissulega er öll góð-
vild, bæði gleðjandi og styrkj-
andi þó umfram sé verðskuldan.
Eg geri mér ful.la grein fyrir því,
ir standa í nánu sambandi við þá
stöðu, sem ég gegni, lýsa fögn-
uði almennings yfij frelsi, sjálf-
stæði og endurreisn lýðveldisins.
Nú er aðeins rúmur mánuður
til 20 ára lýðveldisafmælis. Það
er ekki stórt afmæli og rétíara
að taka svo tííl orða, að 20 ár
séu liðin frá endurreisn lýðveldis
og 1034 ár frá stofnun lýðveldri
og allsherjarríkis á Islandi. Við
það stækkar afmælið, jafnvel
fram úr því, sem aðrar þjóðir
hafa að minnast. Hið ósýnilega
lýðveldi hvarf aldrei úr huga
þjóðarinnar og birtist sífellt í
bænarskrám og kröfum um að
ná íslenzkum }ögum. Hér eiga
Islendingar fágætan arf, sem vel
varðveittur tryggir framtíð þjóð
arinnaf svo vel sem fortíð getur
nokkurn tíma varðveitt fram-
tið.
Hið fámenna islenzka riki er
um margt sérstætt meðal þjóð-
anna. Guð gefi að það megi þró-
ast um púsundir ára í samræmi
við eðíi sitt og sögu.
Með þeirri bæn lík ég máli
minu og býð góóa nótt.