Morgunblaðið - 24.07.1974, Side 1
28 SIÐUR
131. tbl. 61. árg.
MIÐVIKUDAGUR, 24. JÍJLÍ 1974
Prentsmiðja Morgunhlaðsins.
Herforingjastjórnin í Grikklandi farin frá:
Karamanlis kallaður heim
til að mynda þjóðstjórn
Aþenu, Parfs, 23. júlf, AP-NTB.
9 GEYSILEGUR fögnuður varð f Grikklandi f dag, þegar þær fregnir
bárust, að sjö ára hernaðareínveldi þar væri lokið, hcrforingjastjórnin
hefði ákveðið að segja af sér og koma að nýju á borgaralegri stjórn f
landinu. Lfkja fréttamenn fagnaðarlátunum f Aþenu við þau, sem þar
urðu f lok heimsstyrjaldarinnar sfðari, þegar fréttist að bandamenn
hefðu frelsað Grikkland.
• Þegar frá þvf var skýrt sfðar, að Konstantin Karamanlis fyrrver-
andi forsætisráðherra landsins væri á leið til Grikklands, þusti mikill
mannfjöldi út á flugvöll til að taka á móti honum — hrópandi „hann
kemur, hann kemur." Hans var von þangað f kvöld með sérstakri
flugvél, sem Valery Gisgard d’Estaing forseti Frakklands hafði boðið
honum til afnota, eftir að forseti Grikklands, Phaedon Gizikis, hafði
hringt til Karamanlis og boðið honum að koma heim og veita forystu
þjóðstjórn, er skipuð væri leiðtogum hinna ýmsu stjórnmálaafla
landsins.
• Karamanlis hefur verið f útlegð f Parfs frá þvf hcrinn f Grikklandi
gerði byltingu sfna f aprfl 1967. Hefur hann tfðum haldið uppi harðri
gagnrýni á herforingjastjórnina, sfðast 16. júlf sl. birti hann yfirlýs-
ingu, þar sem sagði, að byltingin gegn Makariosi á Kýpur væri
þjóðarógæfa og gæti haft hörmulegar afleiðingar fyrir grfsku þjóðina
bæði heima fyrir og erlendis. Skoraði hann þá á herforingjastjórnina
að koma aftur á lýðræði f Grikklandi.
Nýr forseti á Kýpur
útvarpstæki sín. Andartaki sfðar
færðist líf í tuskurnar, menn
þustu út á göturnar, föðmuðust og
kysstust, veifuðu handleggjunum
og hrópuðu „eining, lýðræði”,
bifreiðastjórar þeyttu bílflautur
og í kaffihúsum var sungið.
Löreglumenn kölluðu til fólks
um gjallarhorn og skoruðu á það
að sýna stillingu, minntu á, að
ennþá væri hernaðarástand í
landinu og f jöldafundir bannaðir.
Tilkynning forsætisráðherra
Grikklands, Adamantios And
routsopoulosar, um að herfor-
ingjastjórnin hefði sagt af sér og
mundi fá völdin í hendur stjórn-
málamönnum kom mjög á óvart
sérstaklega þó sfðari hluti henn-
ar. Orðrómur hafði verið uppi frá
því í gær um, að bylting væri
yfirvofandi eða a.m.k. breytingar
á herforingjastjórninni.
Kissinger utanrfkisráðherra
Bandaríkjanna hafði gefið það f
skyn, að sagt var, fyrir nokkrum
dögum, og fréttir þess eðlis bárust
frá Ankara f gær. En þær voru
afdráttarlaust bornar til baka í
Aþenu, m.a. kom talsmaður for-
sætisráðherrans, Konstantin
Kallis, fram f útvarpi í dag og
sagði, að þessi orðrómur væri
lygaþvættingur, runninn undan
rifjum andstæðinga Grikklands.
En ekki löngu seinna var haft
eftir grfska stjórnmálamanninum
Petros Yarousalias, að herfor-
ingjastjórnin hefði sagt af sér.
kvaðst hann hafa verið boðaður á
fund stjórnarinnar ásamt sjö öðr-
um stjórnmálaforingjum og sá
fundur staðið í sex klukkustund-
ir. Boðaði Yarousalias, að von
væri á opinberri tilkynningu um
klukkan átta í kvöld að staðar-
tfma. Hennar var beðið með geysi-
legri eftirvæntingu og var þá
fámennt á götum Aþenu og hljótt
í borginni meðan íbúðar biðu við
Aþenubúar fagna fréttinni um afsögn herforingjast jórnarinnar.
Eftir stjórnarbyltinguna á Kýp-
ur, sem sérfræðingar þóttust vita,
að hefði verið gerð að undirlagi
herforingjastjórnarinnar í
Aþenu, fóru þeir fljótlega að
velta vöngum yfir þvf, hvað
gerast mundi f herbúðunum þar,
því að vitað var, að ekki voru þar
allir á eitt sáttir um hvernig taka
skyldi á Kýpurmálinu.
I morgun var haft fyrir satt í
Aþenu, að herforingjastjórnin
leitaði sem óðast að reyndum
manni til að senda til friðarvið-
ræðnanna f Genf. Utanríkisráð-
herrann Konstantin Kyperos, sem
tók við því embætti fyrir tveimur
vikum aðeins, er að mestu
Framhald á bls. 16
Mynd þessi var tekin f Nikosiu um helgina, meðan átökin þar voru sem hörðust. Eru þarna grfskir
þjóðvarðliðar að hlaupa f skjól undan kúlnahrfð tyrkneskra Kýpurbúa. Myndin var tekin við Ledra
Palace gistihúsið.
Flugvöllurinn í Nikosiu í höndum liðs S.Þ.
Nikosiu, Ankara, London,
23. júlí AP—NTB.
• NVR forseti tók við á Kýpur í
dag af Nicholas Sampson, sem
þjóðvarðliðið þar setti á forseta-
stól eftir byltinguna gegn Makari-
osi erkibiskupi. Nýi forsetinn er
Glafcos Clerides, forseti þingsins
á Kýpur og stuðningsmaður
Makariosar um langan aldur.
Hann hefur haft forystu f samn-
ingaviðræðunum við tyrkneska
minnihlutann f landinu og oft
gegnt embætti forseta, þegar
Makarios hefur verið erlendis.
0 Þegar sfðast fréttist frá
Nikosiu f kvöld virtist lát hafa
orðið á bardögum, en sfðdegis
hafði kanadfsk sveit úr friðar-
gæsluliði Sameinuðu þjóðanna
orðið fyrir skotárásum af beggja
hálfu, grfska þjóðvarðliðsins og
tyrkneskra Kýpurbúa, og féllu
þar nokkrir Kanadamenn. Fyrr f
dag höfðu liðsmenn Sameinuðu
þjóðanna yfirtekið flugvöllinn f
Nikosiu eftir að bardagar höfðu
staðið þar nokkra hrfð.
Friðargæzluliðið á Kýpur verður
tvöfaldað á næstu dögum, en það
telur nú 2.300 manns.
0 Báðir aðilar rufu vopnahléð
öðru hverju fram eftir degi f dag,
eftir tiltölulega friðsamlega nótt,
Framhald á bls. 13.
Nýr forsætisráð-
herra í Eþíópíu
Addis Abeba, 23. júlí,
AP-NTB.
HAFT er eftir áreiðanlegum
heimildum í Addis Abeba í kvöld,
að herinn í Eþfópíu hafi hand-
tekið Makonnen, sem sagði af sér
embætti forsætisráðherra lands-
ins í gær. Farið var hörðum
orðum um hann f útvarpi í dag og
sagt, að hann hefði tekið sér stöðu
við hlið óvina þjóðarinnar.
I embætti forsætisráðherra
hefur nú verið skipaður Michael
Imru náfrændi Haile Selassies
keisara, sem varð 82 ára í dag.
Imru er 44 ára að aldri, mennt-
aður í Bretlandi og hefur m.a.
gegnt embætti sendiherra lands
síns í Moskvu. Hann var félags- og
efnahagsmálaráðherra í stjórn
Makonnens, tók við þvf embætti
fyrir fjórum mánuðum, en hefur
tvo síðustu mánuði verið í Genf,
þar sem fjölskylda hans dvaldist.
Er sagt, að hann hafi ætlað að
sækja fjölskylduna til að setjast
að í Addis Abeba.