Morgunblaðið - 23.08.1991, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 23. ÁGÚST 1991
Kaupmáttur hefur
aukist um 4% frá gerð
þj óðar sáttarinnar
ÞRÓUN kaupmáttar hélst svo til óbreytt á fyrstu þremur ársfjórðung-
um árið 1990 en jókst síðan nokkuð á þeim fjórða og ennfrekar á
fyrsta ársfjórðungi 1991. Heildaraukning kaupmáttar á þessu
árstímabili er tæp 4%. Vinnutími verkafólks styttist en vinnutími
afgreiðslufólks lengist.
Þessar upplýsingar. koma fram í
tilkynningu sem Kjararannsóknar-
nefnd hefur sent frá sér og eru
niðurstöður nefndarinnar fyrir
fyrsta heila árið frá gerð þjóðarsátt-
arsamninganna.
Greitt tímakaup landverkafólks í
Alþýðusambandinu hækkaði að
meðaltali um 10% frá fyrsta árs-
Skagafjörður:
Heimsókn
forsetans
hefst í dag
OPINBER heimsókn forseta ís-
lands, Vigdísar Finnbogadóttur,
í Skagafjarðarsýslu og Sauðár-
krókskaupstað, hefst í dag, en
henni lýkur á sunnudaginn
Heimsóknin hefst klukkan níu
árdegis með móttökuathöfn á Alex-
andersflugvelli við Sauðárkrók. Þar
verður tekið á móti forsetanum og
mun Þorsteinn Ásgrímsson oddviti
héraðsnefndar flytja ávarp en
karlakórinn Heimir syngur nokkur
lög. Að því loknu verður ekið að
tónlistarskólanum þar sem snæddur
verður morgunverður af hlaðborði
í boði matvælaframleiðenda í
Skagafirði. Þaðan verður farið upp
á Nafir og gróðursett tré í Sauðár-
gili. Þá verður haldið í Safnahús
Skagfirðinga og opnuð sýning á
málverkum skagfirskra listamanna.
í hádeginu munu íbúar Lýtings-
staðahrepps bjóða forsetanuin í
hádegisverð í félagsheimilinu Ás-
garði en þaðan verður ekið að Arn-
arstapa og minnismerki um Steph-
an G. Stephansson skoðað. Því
næst verða skátar heimsóttir í skála
í nágrenninu og gróðursett með
þeim tré, en síðan verður kirkjan á
Víðimýri skoðuð. Að því loknu verð-
ur forsetinn í samsæti með íbúum
Staðar- Seylu- og Akrahrepps í fé-
lagsheimilinu Miðgarði, en dag-
skránni í dag lýkur með kvöldverð-
arboði bæjarstjómar Sauðárkróks í
Hóteli Mælifelii.
fjórðungi 1990 til fyrsta ársfjórð-
ungs 1991. Á sama tíma hækkaði
framfærsluvísitalan um tæp 6%.
Kaupmáttur jókst því um 4%. Hluta
af þessari hækkun má rekja til
aukins hlutfalls bónusgreiðslna í
greiddu tímakaupi.
Mánaðartekjur, þ.e. heildarlaun
með yfirvinnu, hækkuðu á sama
tímabili um 9% og kaupmáttur
heildartekna því um 3%. Meðalvinn-
utími hjá landverkafólki innan ASÍ
styttist um tæþa hálfa klukkustund
á viku að meðaltali á sama tímabili
og því eykst kaupmáttur heildar-
tekna heldur minna en kaupmáttur
greidda tímakaupsins.
Vinnutími styttist um 0,4 stundir
frá fyrsta ársfjórðungi 1990 til
sama tíma þessa árs. Vinnutími
heldur samkvæmt þessu áfram að
styttast, en á árinu 1990 styttist
hann um 0,4 stundir miðað við árið
áður. Slíkt hefur ekki gerst síðan
árið 1988. Vinnutími afgreiðslu-
fólks hefur aukist jafnt og þétt
síðastliðin ár. Afgreiðslukonur í
fullu starfi vinna nú að jafnaði
þremur tímum lengri vinnuviku en
verkakonur og afgreiðslukarlar ein-
um tíma skemur en verkakarlar. ,
Davíð Oddsson tekur á móti Igor Krasavin, sendiherra Sovétríkjanna, í ráðherrabústaðnum í gær. Að
baki þeirra eru Þorsteinn Ingólfsson ráðuneytissljóri og Helga Jónsdóttir skrifstofustjóri.
Davíð Oddsson, forsætisráðherra:
Stjórnmálasamband tekið upp
við Eystrasaltsríkin á næstunni
Viðurkenning á fullveldi Rússlands skoðuð
DAVlÐ Oddsson forsætisráðherra skýrði Igor Krasavin, sendiherra
Sovétríkjanna á íslandi, frá því í ráðherrabústaðnum á Þingvöllum
í gær að ríkisstjórn íslands hefði ákveðið að árétta viðurkenningu
á sjálfstæði Eistlands og Lettlands og að hún tæki upp formlegt
stjórnmálasamband við Eystrasaltsríkin þrjú, ef þau óskuðu þess,
innan skamms. Sovéski sendiherrann greindi forsætisráðherra frá
því að viðurkenning á sjálfstæði ríkjanna bryti í bága við sovésk lög.
Igor Krasavin sendiherra óskaði
eftir fundi með forsætisráðherra í
gær til að koma á framfæri munn-
legri tilkynningu frá ríkisstjórn Sov-
étríkjanna um stöðu mála í landinu.
Sendiherrann skýrði Davíð Odds-
syni frá því að ríkisstjórn Sovétríkj-
anna legði áherslu á að Vesturlönd
ryfu ekki efnahagsleg tengsl við
Sovétríkin á þessum tíma þar sem
nú sé mikið í húfi. Davíð sagði að
hann hefði fyrir hönd ríkisstjórnar
íslands fagnað því að rétt stjóm-
völd væru komin til valda á ný í
Sovétríkjunum.
Davíð sagði að sendiherrann
hefði verið beðinn um að skýra so-
véskum stjómvöldum frá ákvörðun
íslensku ríkisstjórnarinnar um við-
urkenningu á sjálfstæði Eistlands
og Lettlands, með sama hætti og
hún hefði viðurkennt Litháen. Hann
sagði að á næstunni yrði unnið að
því í samræmi við ályktun Alþingis
að taka upp stjórnmálasamband við
Eystrasaltsríkin þrjú.
Lára Margrét Ragnarsdóttir Alþingmaður:
Þriðjungnr lettneskra þingmanna
ákærður fyrir stuðning við valdaránið
ísland hefur sérstöðu á þingmannafundi við Eystrasalt
„ÍSLAND hefur sérstaka stöðu á þessum fundum, okkur hefur
verið afar vel fagnað og mér kom á óvart hve mjög fólk er þakk-
látt hér fyrir aðgerðir íslenskra sljórnvalda í sjálfstæðismálum
Eystrasaltslandanna,“ segir Lára Margrét Ragnarsdóttir alþingis-
maður sem sækir þingmannaráðstefnu þar ásamt Jóhannesi Geir
Sigurgeirssyni. Lára Margrét segir að skriðdrekar séu horfnir
af götum Rígu og Vilníus, en fólk sé varkárt. Talið sé að þriðjung-
ur þingmanna Lettlands hafi stutt hina misheppnuðu valdaránstil-
raun í Sovétríkjunum. Þeir verði sóttir til saka. Þá segir Lára
að tæki sjónvarpstöðvarinnar í Vilníus hafi verið eyðilögð og nú
skorti fjármagn til að endurnýja búnað svo hefja megi sendingar
á ný. Talið sé að vitni hafi fundist að morðum landmæravarða
þar fyrir nokkru.
Lára Margrét og Jóhannes sátu
fund 40 þingmanna frá Vestur-
löndum í Rígu í gær og héldu til.
Vilníus um kvöldið. Þar verður
gengið frá lokaályktun í dag, þeg-
ar nákvæmlega 52 ár eru liðin frá
undirritun samnings Þjóðverja og
Sovétmanna sem fól í sér innlimun
Eystrasaltsríkja í Sovétríkin. Eld-
ar verða kveiktir í löndunum
þremur til að minnast „svart-
borðadagsins" og milli þeirra
mynduð brennandi keðja.
Sérstaða íslendinganna á fund-
unum felst í að þeir eru fulltrúar
Aiþingis, sem allt styður sjálf-
stæðisbaráttu Eystrasaltslanda.
Aðrir þingmenn eru að sögn Láru
Lára M. Ragnarsdóttir
Margrétar úr áhugahópum um
málið innan þinganna. Hún segir
mikið hafa verið fagnað á fundin-
um þegar hún greindi frá síðustu
yfirlýsingum forsætis- og utanrík-
isráðherra íslands um Eystra-
saltslönd.
Lára Margrét segir að enn séu
vegatálmar við þjóðþingin í Lett-
landi og Litháen, ekki sé fundað
í þeim húsum vegna hættunnar
sem enn vofi yfir. „Svarthúfur eru
ennþá á ferli, ívið fleiri í Litháen
en Lettlandi. Mér er sagt að nú
sé talið vitað hverjir myrtu landa-
mæraverði í Litháen fyrr í sumar.
Þá hef ég áreiðanlegar heimildir
fyrir að um þriðjungur þingmanna
í Rígu hafi stutt valdaránsaðgerð-
ir á mánudaginn. Verið var að
kalla saman Hæstarétt Lettlands
í gær til að fjalla um ákærur á
hendur þeim sem liggja undir
grun.“
Davíð kvaðst í sambandi við
Eystrasaltsríkin hafa vísað til þess
að atburðirnir sem nú hefðu gerst
hlytu að breyta afstöðu Sovétríkj-
anna í þessum efnum og að Borís
Jeltsín, sem hefði í raun bjargað
sovésku stjórnarskránni, hefði
ályktað og hvatt til þess að Vestur-
lönd viðurkenni Eystrasaltslöndin
sem sjálfstæð ríki.
„Við getum ekki trúað því að sá
aðili sem hafí bjargað sovésku
stjórnarskránni og stöðu Sovétríkj-
anna myndi mæla með slíku ef
hann teldi það brot á stjórnar-
skránni. Við sögðumst einnig von-
ast til þess að þessi ákvörðun ís-
lands yrði ekki miskilin. Við vildum
eiga mjög gott samstarf við Sovét-
ríkin eins og við höfum átt og við
teldum ekki að þessar ákvarðanir
beindust á neinn hátt gegn Sovét-
ríkjunum,“ sagði Davíð.
Davíð sagði að á næstu dögum
yrði lokið við tæknilega vinnu í ut-
anríkisráðuneytinu við að taka upp
stjórnmálasamband við Eystra-
saltsríkin og kvaðst hann ekki eiga
von á miklum töfum í þeim efnum.
Davíð skýrði Krasavin einnig frá
því að íslenska ríkisstjórnin hlyti
að hugleiða yfirlýsingar forystu-
manna rússneska lýðveldisins um
fullveldi þess og hvort ekki væri
eðlilegt í framhaldinu að Rússland
yrði viðurkennt sem fullvalda ríki.
Sú ákvörðun hefði enn ekki verið
tekin en ríkisstjórnin hefði hlýtt
gaumgæfilega á yfirlýsingar Borís
Jeltsíns, forseta Rússlands, sem og
utanríkisráðherra rússneska sam-
bandslýðveldisins.
„Ég á kannski ekki beint von á
því að önnur lýðveldi Sovétríkjanna
leiti eftir viðurkenningu okkar en
við því má þó búast, að þegar at-
burðirnir gerast með þessum hætti,
og meira segja Rússland er farið
að leita eftir viðurkenningu, þá
komi önnur ríki í kjölfarið. Það verð-
ur metið í hvetju falli fyrir sig en
ég á ekki von á því að það verði
veruleg fyrirstaða af okkar hálfu í
þeim efnurn," sagði Davíð Oddsson.