Dagblaðið Vísir - DV - 28.03.1995, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 28. MARS 1995
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Ritstjórar: JÖNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÚNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjóri: PÁLL STEFÁNSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)563 2700
FAX: Auglýsingar: (91)563 2727 - aðrar deildir: (91)563 2999
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SÍMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
ISAFOLDARPRENTSMIÐJA HF.
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1550 kr. m/vsk.
Verð I lausasölu virka daga 1 50 kr. m/vsk. - Helgarblað 200 kr. m/vsk.
Tveggjaheimaþjóð
Sveigjanleiki okkar greinir okkur frá meirihluta auð-
þjóða heims. Við búum í sambýh við náttúruna og höfum
samt að nokkru leyti náð tökum á stafrænum atvinnu-
vegum, sem verða þungamiðja í störfum auðþjóða um
og eftir næstu aldamót. Við erum tveggjaheimaþjóð.
Erlendar auðþjóðir hafa misst meira af sambandi sínu
við fortíðina. Þar er fólk, sem snæðir hamborgara af kúm
og fer í mótmælaaðgerðir til stuðnings hvölum. Þetta eru
þjóðir, sem voru lengi búnar að lifa af iðnaði og kaup-
sýslu, áður en þjónusta varð höfuðatvinnugrein þeirra.
Við höfum hins vegar stokkið beint úr fortíðinni inn
í framtíðina án þess að staldra mikið við í nútímanum.
Hátt hlutfall þjóðarinnar kann til verka til sjós og lands,
þar sem náttúruöflin leika veigamikið hlutverk. Mikill
hluti íslendinga gáir enn til veðurs á hverjum morgni.
Náttúran lætur ekki að sér hæða. Snjóflóð minna okk-
ur á erfitt sambýli við náttúru sjávarsíðunnar. En ekki
þarf slíkar hamfarir til þess að valda sjómönnum erfið-
leikum. Á hveijum vetri láta menn lífið við að draga
björg í bú, alveg eins og verið hefur frá ómunatíð.
Skipsbrúin er raunar orðin að snertifleti náttúru og
stafrænu. Utan við gluggann hamast Ægir konungur, en
fyrir innan mala tölvumar hver upp af annarri. Brúin
lítur raunar víða út eins og stjórnstöð í geimfari bíómynd-
anna. Fiskveiðar eru orðnar að hátæknigrein.
Sjómenn standa að jöfnu í báðum heimum, í heimi
náttúrunnar og heimi stafrænunnar. Starfsskilyrði
þeirra spanna fortíð og framtíð. Þetta geta menn, af því
að þeir eru sveigjanlegir, og þeir verða af þessu sveigjan-
legir. Veiðimaður og tölvutæknir eru einn og sami maður.
Spennan milh fortíðar og framtíðar er ekki svona
hvöss í landbúnaði, af því að tölvutæknin er ekki komin
þar á eins hátt stig og í sjávarútvegi. En bóndinn býr þó
í senn í sambýh við náttúruna og við aragrúa af tækjum,
sem gera hann að eins konar tækjafræðingi.
Flestir þéttbýhsbúar á íslandi eiga rætur í öðrum hvor-
um jarðveginum eða báðum, veiðimennskunni til sjávar
og hjarðmennskunni til sveita. Þetta mótar afstöðu okkar
til nútímans og framtíðarinnar. Við erum veiðimenn og
hjarðmenn í hugsun, en ekki ræktunar- og iðnaðarmenn.
Þetta er bæði kostur og gahi. Það veldur á ýmsan
hátt erfiðleikum í efnahagshfinu, að íslendingar taka aha
hluti með trompi, en vantar aftur á móti seigluna. Við
sökkvum okkur í ævintýri nýrra atvinnugreina, en lend-
um oft á skeri, þegar reynir á úthald og útsjonarsemi.
Um leið og veiðimennskan og hjarðmennskan í hugsun
okkar veldur okkur erfiðleikum í nútímanum, skapar
hún okkur möguleika í framtíðinni. Sjómannsþjóð á sum-
part betri möguleika á tölvuöld en ræktunarþjóð og stór-
iðjuþjóð. Hún hefur sveigjanleikann með sér.
Veiðimennskan og hjarðmennskan er mótuð af hvik-
lyndi náttúrunnar, sem kallar á sveigjanleika og hæfni
til skyndilegra ákvarðana. Veiðimennskan og hjarð-
mennskan gefa góðan efnivið í braskara og uppfinninga-
menn, hugbúnaðarhöfunda og sölumenn norðurljósanna.
Náttúran hefur vanið okkur við að taka skyndilegar
ákyarðanir og gera skyndilegar breytingar á ákvörðun-
um. Þetta viðhorf hentar í ýmsum nýjum atvinnugrein-
um, sem horfa til framtíðarinnar, þótt það hafi verið
okkur íjötur um fót í heföbundnum nákvæmnisiðnaði.
Þannig stöndum við öðrum fæti í fortíðiimi og hinum
í framtíðinni. Við erum í senn böm náttúrunnar og böm
stafrænnar tölvualdar. Við erum tveggjaheimaþjóð.
Jónas Kristjánsson
Þrátt fyrir niðurskurð á þorskafla allt kjörtímabilið og lágt afurðaverð hefur tekist að leggja grunn að nýrri sókn
i atvinnu- og efnahagsmálum, segir greinarhöfundur.
Lofað
upp i ermina
KjaUajinn
Björn Bjarnason
alþingismaður
eins og kratar gera, þegar þeir
reyna að selja ESB-aðild í matar-
körfu, yrði fljótt að loka verslun
sinni.
Línur skýrast
Við sjálfstæðismenn leggjum
verk okkar á kjörtímabilinu óhikað
undir dóm kjósenda. Tekin hafa
verið öll tvímæli um það, að þrátt
fyrir niðurskurð á þorskafla allt
kjörtímabihð og lágt afurðaverð á
fyrri hluta þess hefur tekist að
leggja grunn að nýrri sókn í at-
vinnu- og efnahagsmálum.
Þórður Friðjónsson, forstjóri
Þjóðhagsstofnunar, segir, að á ár-
inu 1994 hafi orðið grundvallar-
breyting í íslensku efnahagslífi og
nú virðist þjóðarbúskapurinn hafa
náð sér að fullu eftir þá kyrrstöðu,
sem ríkti árin 1988 til 1993. Hag-
„Hagvöxtur er orðinn svipaður hér og
í öðrum auðugustu ríkjum heims. Þess-
ari þróun viljum við sjálfstæðismenn
halda áfram undir kjörorðin: Betra ís-
land!“
Þegar Davíð Oddsson settist í stól
forsætisráðherra var það eitt fyrsta
verk hans að ráðast gegn sjóða-
sukkinu. Vegna þeirrar atlögu
spratt mikil umræða um svokallað-
an fortíðarvanda. Það kom nefni-
lega í ljós, að undir verndarvæng
Framsóknarflokksins hafði verið
stofnað til stórskulda á vegum alls
kyns opinberra sjóða. Þetta voru í
raun opinberar óreiðuskuldir.
Námu þær allt að 18 milljörðum
króna.
Framsókn og sjóðasukkið
Undir forystu Davíðs Oddssonar
var tekið á þessum fortíðarvanda.
Sjóðasukkinu var hætt. Skuldirnar
voru rétt færðar og hætt feluleikn-
um. Hann fólst í því að blekkja
skattgreiðendur, sem að lokum
þurfa að borga brúsann.
Nú bregður svo við, að framsókn-
armenn fara um land allt og halda
áfram að lofa upp í ermina á sér á
kostnað skattgreiðenda. Enn á ný
er ætlunin að koma á fót opinber-
um millifærslusjóðum. Hér í
Reykjavik gengur Finnur Ingólfs-
son, þingmaður Framsóknar-
flokksins, á milli funda og lofar
milljarði í þetta og öðrum milljarði
í hitt, án þess að nefna nokkru
sinni, hvemig á að standa í skilum.
Framsóknarflokkurinn gerir að
nýju út á sjóðasukkið.
Kratar og
landbúnaðarverðið
Menn þurfa ekki að fylgjast náið
með stjórnmálum til að hafa áttað
sig á því, aö fyrirheit um lækkun
á landbúnaðarvörum er helsta
kosningabragð Alþýðuflokksins.
Með þetta loforð á vörunum í nafni
aðildar að Evrópusambandinu leit-
ast frambjóðendur flokksins við að
ná til kjósenda á nýjum forsendum
eftir mikla flokkslega niðurlæg-
ingu.
Við upphaf lokahrinu kosninga-
baráttunnar blasir hins vegar við
öllum að með þessu eru kratar ekki
aðeins að lofa upp í ermina á sér.
Þeir fara einfaldlega meö rangt
mál. Annars vegar er byggt á úrelt-
um tölum frá Hagfræðistofnun
Háskóla íslands hins vegar er miðl-
að haldlausum upplýsingum um
þróun landbúnaðarverðs í Svíþjóð
og Finnlandi eftir aðild þessara
landa að Evrópusambandinu.
Við, sem höfum kynnst landbún-
aðartah krata á kjörtímabilinu og
hvemig þeir hafa reynt að slá ryki
í augu neytenda með því, undrumst
ekki, að nú komi enn í ljós, hve
glannalega kratar fara með það,
sem þeir kalla staðreyndir. Sá
kaupmaður, sem byði vörur sínar
vöxtur er orðinn svipaður hér og í
öðrum auðugustu ríkjum heims.
Þessari þróun viljum við sjálfstæð-
ismenn halda áfram undir kjörorð-
inu: Betra ísland!
í kosningunum geta kjósendur
valið flokka, sem lofa upp í ermina
á sér, og þurfa síðan að vera fjórir
eða fimm saman til að mynda
meirihluta á Alþingi. Kjósendur
geta einnig valið flokk, Sjálfstæðis-
flokkinn, sem axlar áhyrgð og get-
ur einn lofað því að standa við orð
sín um að halda áfram pólitískum
og efnahagslegum stöðugleika.
Björn Bjarnason
Skoðanir annarra
Þróunin á bensínstöðvum
„Þröngar heilbrigðisreglugerðir hafa komið í veg
fyrir að vöruval á bensínstöðvum hérlendis hafi tek-
ið sömu þróun og á bensínstöðvum annars staðar í
Evrópu og Bandaríkjunum. Við erum mörgum árum
á eftir í þessari þróun, en erlendis hafa bensínstööv-
ar tekið að nokkru leyti við hlutverki kaupmannsins
á horninu. Fyrirtæki eins og Irving fylgja þessu fyrir-
komulagi og ég reikna með að okkar bensínstöðvar
þróist einnig í þá átt að nálgast klukkukbúðir."
Geir Magnússon, forstj. Olíufélagins hf.,
í Tímanum 25. mars.
Kvóti í höndum fárra?
„Allt tal um að kvóti sé að færast á fárra manna
hendur fær vart staðist þegar stærsti kvótaeigandinn
á aðeins um 3,6% af heildaraflamarki, mælt í þorskí-
gildum, og stærstu kvótaeigendur eru yfirleitt fjöl-
menn almenningshlutafélög. Það er mín trú, að
matvælaframleiðendur í sjávarútvegi þurfi að auka
umsvif sín töluvert umfram það sem nú er til þess
að geta staðist samkeppni í alþjóðaviðskiptum, og
að efri mörk kvótaeignar séu þrefóld til fjórfóld eign
stærsta kvótaeiganda í dag.“
Magnús Magnússon, verkfr. og útgerðarstj. ÚA,
í Vísbendingu 23. mars.
Sjóðasukksleiðin
„Sjóðasukksleiðin á sér ekki marga formælendur
í dag. Hins vegar hefur mönnum gengið erfiðlegar
að losa sig við leifar hinnar gömlu landbúnaðar-
stefnu, sem er annar stóri þátturinn í þeirri landbún-
aðarstefnu, sem hér hefur verið rekin áratugum
saman. Þetta á ekkert síður við um Morgunblaðið
en aðra. Það er fyrst á síðustu árum, sem Morgun-
blaðið hefur snúið baki við þeirri heíðbundnu land-
búnaðarpólitík, sem hér hefur ráðið ríkjum."
Úr Reykjavíkurbréfi Mbl. 26. mars.