Ársrit Ræktunarfélags Norðurlands - 01.01.1973, Blaðsíða 42

*
lendis en t. d. á hinum Norðurlöndunum. Ekki skal á
þessu stigi málsins fjölyrt um ástæður til þessa.
Tölur um heyfeng og túnastærð eru nokkuðvafasamar, svo
sem fyrr greinir, en engu að síður hafa þær verið notaðar til
þessarar könnunnar, þar sem gert er ráð fyrir að kerfis-
bundnar skekkjur dylji ekki með öllu áhrif kalskemmdanna
á heyfenginn. Hins vegar er ekki ástæða til að draga miklar
ályktanir út frá tölum um meðalheyfeng hreppanna í töflu
3, en þær sýna, að meðalheyfengurinn hefur verið hvað
mestur um miðbik Norðurlands og er hann um 40 hkg/ha.,
en eftir leiðréttingu fyrir sumarhita og áburð um 49 hkg/ha.
Er heyfengurinn þarna einnig meiri en í hreppunum á
Suðurlandi og getur þetta vel staðizt þegar haft er í huga,
að meðaltölurnar ná yfir allt tímabilið frá aldamótum. Hins
vegar er eins líklegt, að þessu geti valdið mismunur í mæl-
ingu túna, eða enn líklegra, að mismunandi mat á heyforða
valdi þessu, en vitað er að hey sígur og þéttist mikið í hlöðu
á votviðrasvæðum og kann að verða vantalið þar í saman-
burði við hey á þurrkasvæðum.
Til þess að reyna að einangra bein áhrif kalskemmdanna
á heyfenginn, hefur verið gripið til ýmissa leiðréttinga, sem
efalaust orka tvímælis og er vafasamt að eigi rétt á sér. Engu
að síður virðast tölur um rýrnun heyfengs víða koma vel
heim við upplýsingar og heimildir um kalskemmdir. Sé
litið á landið í heild (mynd 1 og tafla 2) sést, að nær öll
mikil kalár eru með uppskeru undir meðaffagi, og verstu
kalárin hafa minnstan heyfeng. Heyfengur er að vísu í
meðallagi árið 1952, en í töflu 3 kemur fram, að uppskeran
er töluvert undir meðallagi þetta ár í Hrafnagilshreppi í
F.yjafirði, en einmitt úr Eyjafirði eru traustar heimildir
um kalskemmdir þetta ár (Skýrslur Tilraunastöðvanna
1951—1952, Bjarni E. Guðleifsson og Jóhannes Sigvaldason
1972). Sama má segja um kalskemmdirnar árið 1924, en þá
eru einu heimildirnar úr Eyjafirði (Ársrit Ræktunarfélags
Norðurlands 1930), enda uppskerurýrnunin þá einnig mest
í Hrafnagilshreppi. Árið 1949 var kal mest á Norðaustur- ^
landi (Árbók Landbúnaðarins 1951, Freyr 1949, 1951, 1952,
46