Pressan - 12.09.1991, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR PRESSAN 12. SEPTEMBER 1991
Byggöastofnun
FÉKK 600 MILLJÚNA
KRÓNA1ÁN HJÁ
ERLENDUM OANKA ÓT Á
FALSKA EIGINFJÁRSTfiÐU
1200 milljóna króna ríkisstyrkur var notaður til að bæta eiginfjárstöðuna, en tveimur mánuðum síðar settur í afskriftasjóð
Síðastliðið vor lagfærði Byggðastofnun eiginfjárstöðu
sína með því að fá ríkisaðstoð upp á 1.200 milljónir króna
og fékk þar með samþykki Norræna fjárfestingarbank-
ans (NIB) fyrir 600 milljóna króna lánveitingu. Tæpum
tveimur mánuðum síðar voru 1.200 milljónir settar í af-
skriftasjóð og staðan á eiginfjárreikningi því orðin sú
sama og áöur en bankinn setti skilyrði um bætta eigin-
fjárstöðu.
Guðmundur Malmquist, forstjóri Byggðastofnunar,
neitar að bankinn hafi verið blekktur og segir að enn hafi
ekki komið til þess að nýta þessa fjármuni sem fóru í af-
skriftasjóð, þótt þeir hafi vissulega verið bókfærðir þar til
að mæta fyrirséðu tapi. Guðmundur Kr. Tómasson hjá
Norræna fjárfestingarbankanum í Helsinki segist þurfa
frekari upplýsingar til að geta svarað því hvort bankinn
hafi verið blekktur.
sem Framkvæmdasjóöur hafði tek-
ið að láni erlendis og síðan endur-
lánað Byggðastofnun. í samræmi
við heimildina á lánsfjárlögum féllst
ríkissjóður á að taka yfir þetta 1.200
milljóna króna lán. Þar með batnaði
skuldastaða Byggðastofnunar um
1.200 milljónir og stofnunin losnaði
við 300 milljóna króna greiðslu-
byrði á þessu ári.
HLAUPIÐ TIL VIKU
FYRIR SKÝRSLU
RÍKISENDURSKOÐUNAR
í byrjun ágúst, viku áður en Ríkis-
endurskoðun skilaði forsætisráð-
herra skýrslu um stöðu Byggða-
stofnunar og Framkvæmdasjóðs,
ákvað stjórn Byggðastofnunar að
setja 1.200 milljónir króna í af-
skriftasjóð með tilliti til erfiðleika
fiskeldis. í máli Byggðastofnunar
hefur komið fram að þetta hafi verið
gert í beinu framhaldi af 1.200 millj-
óna króna skuldaafléttingunni. í af-
skriftasjóðnum voru 500 milljónir
fyrir og þar með var búið að færa í
afskriftasjóð í samræmi við það mat
sem fram kom í áliti Ríkisendur-
skoðunar, sem þó hafði enn ekki af-
hent forætisráðherra skýrslu sína.
Þar segir:
„Rikisendurskoðun telur að fram-
lög í afskriftasjóð þurfi að nema allt
að 1.725 milljónum króna hjá
Byggðastofnun. í byrjun ágústmán-
aðar 1991 samþykkti stjórn Byggða-
stofnunar að auka framiög í af-
skriftasjóð um 1.200 milljónir
króna, þannig að heildarframlög
nema alls um 1.650 milljónum
króna. Af framansögðu má ráða að
framlög í afskriftasjóð á liðnum ár-
um hafa ekki verið nægilega há.
Eigið fé Byggðastofnunar í lok maí-
mánaðar 1991 nam tæplega 1.700
milljónum króna, sem er um 19% af
heildareign stofnunarinnar."
„BANKINN VERÐUR
EKKERT HISSA“
Guðmundur Malmquist, forstjóri
Byggðastofnunar, staðfestir að
stofnunin hafi tekið lán hjá NIB fyrir
þörf sinni í ár, það er 600 milljónir
króna. „Einhvern tímann um ára-
mót gerði ég þeim grein fyrir að til
stæöi að umrædd afgreiðsla yrði í
lánsfjárlögum. Þá sögðu banka-
mennirnir úti að þeir myndu skoða
með velvilja umsókn frá okkur um
svokallað byggðalán. Áður vorum
við búnir að fylla dálítið okkar
kvóta," sagði Guðmundur. „Það að
eigandi Byggðastofnunar, ríkið, var
að styrkja efnahag Byggöastofnun-
ar var mjög jákvætt í þeim tilgangi
að lánveitandinn kæmi með lán á
móti. Þetta virkaði því með góðum
hætti."
— Tveimur mánuðum síðar setjið
þið sömu upphæð og þið fenguð frá
ríkinu beint í afskriftasjóð. Er bank-
anum kunnugt um að eiginfjárstað-
an er komin á svipað ról og hún var
fyrir?
Þegar Byggðastofnun sótti um
600 milljóna króna lán hjá Norræna
fjárfestingarbankanum gerði bank-
inn kröfu um bætta eiginfjárstöðu.
Byggðastofnun vísaði þá til beiðni
sem lægi fyrir hjá ríkisstjórninni og
með lánsfjárlögum síðastliðið vor
var samþykkt heimild til handa rík-
isstjórninni um 1.200 milljóna króna
aðstoð. Það kom í hlut Friðriks Sop-
hussonar, nýs fjármálaráðherra, að
nýta heimildina í maímánuði síðast-
liðnum.
STYRKUR TIL AÐ GERA
UPP SKULD VIÐ
FRAMKVÆMDASJÓÐ
Við svo búið veitti Norræni fjár-
festingarbankinn Byggðastofnun
600 milljóna króna lán, en aðeins
nokkrum mánuðum síðar, viku áð-
ur en Ríkisendurskoðun skilaði
skýrslu um stöðu Byggðasjóðs,
ákvað Byggðastofnun að setja ná-
kvæmlega 1.200 milljónir króna í af-
skriftasjóö. Þar með var staöan á
eiginfjárreikningi orðin sú sama og
áður en NIB setti skilyrði fyrir lán-
veitingu.
Byggðastofnun skuldaði Fram-
kvæmdasjóði 1.200 milljónir króna
„Vil ekki viður-
kenna að við höf-
umblekkteinneða
neinn," segir Guö-
mundur Malm-
quist, forstjóri
Byggðastofnunar.
„I rauninni er þetta bókhaldsat-
riði. f eina tíð var aldrei neinn af-
skriftasjóður, hvorki í Byggðastofn-
un né í Byggðasjóði gamla. Það var
einungis tekið af höfuðstól. Núna er
hins vegar byrjað á þessu og við
reynum að eiga í afskriftasjóði fyrir
einu til tveimur árum fram í tímann.
Það að við settum þessar 1.200
milljónir í afskriftasjóð var vegna
umtalsins í þjóðfélaginu og þeirrar
nýju stefnu að vera með í afskrifta-
sjóði fyrir öllu hugsanlegu tapi á líf-
tíma lánanna. Við erum búnir að því
núna. Bankinn verður ekkert hissa
á þessu."
BANKINN MUN
KANNA MÁLIÐ
PRESSAN spurði Guðmund Kr.
Tómasson hjá NIB í Helsinki um af-
stöðu bankans til þessarar tilfærslu
hjá Byggðastofnun, en hann sagðist
ekki geta tjáð sig um málið að svo
stöddu og vísaði til bankaleyndar.
— Voruð þið blekktir?
„Ég hef ekki haft tækifæri til að
skoða þennan reikning ennþá og
get því ekki svarað hvort við höfum
verið blekktir. Að öðru leyti get ég
ekki tjáð mig um málið vegna
bankaleyndar."
Guðmundur Malmquist segir að
eiginfjárstaðan sé í raun 1.700 millj-
ónir, samkvæmt eiginfjárreikningi,
auk 1.650 milljóna sem eru í af-
skriftasjóði. „Við erum ekki búnir
að nýta okkur þennan afskriftasjóð,
en þetta er það sem við búumst við
að þurfa að afskrifa í framtíðinni."
— En skýrðuð þið bankanum frá
því að 1.200 milljónirnar færu í af-
skriftasjóð?
„Nei, honum hefur ekki verið
skýrt sérstaklega frá því. Bankinn
leggur fyrst og fremst upp úr því að
Byggðastofnun er eign ríkisins og
ríkið ber eigandaábyrgð á Byggða-
stofnun. Það er hin stóra trygging
bankans."
— Eru menn sem sagt sáttir við
þessa niðurstöðu?
„Það skal ég ekkert um segja, en
ég vil ekki viðurkenna að við höfum
blekkt einn eða neinn."
Kristján Þorvaldsson