Pressan - 12.09.1991, Blaðsíða 21
FIMMTUDAGUR PRESSAN 12. SEPTEMBER 1991
21
GOmKUK DAGUR
SKURÐARSON
Veðjudu þeir á réttan hest?
400 milljónir hafa uerið lagð-
ar undir. Veldur Gottskálk
Dagur Sigurðarson, 17 ára
MH-ingur, aðalhlutuerki í
stórmyndinni Huíta uíkingn-
um, nýjustu mynd Hrafns
Gunnlaugssonar? Leikstjór-
inn efaðist ekki. Er uiðmœl-
andi okkar uœntanlegt stór-
stirni? Það fáum uið að sjá
þegar myndin uerður frum-
sýnd í Reykjauík um nœstu
mánaðamót.
„Þetta er ástarsaga um Ask
og Emblu, skáldsaga með
sögulegu ívafi," segir Gott-
skálk og sýnir blaðamanni
myndir úr kynningarbækl-
ingi. Þær eru sláandi og stór-
brotnar. Ástina hans, Emblu,
leikur íðilfögur norsk jafn-
aldra hans, Maria Bonnevie,
en haft er eftir Hrafni: ,,Ég
hef kosið að velja mjög unga
leikendur í hlutverk Asks og
Emblu vegna þess að þeir
hafa eitthvað við sig sem
flestir hafa þegar glatað um
tvítugt; „glóð í augum og dul-
úðugt yfirbragð (devilish
aura).“ Þeir eru nægilega
óreyndir til að trúa að allt sé
mögulegt. Um það fjallar
Hvíti víkingurinn."
Flest annað starfslið mynd-
arinnar, norskt, sænskt,
danskt, finnskt og íslenskt, er
reynt og rómað fólk, hvað í
sínu landi. Reyndar er Gott-
skálk alls ekki óreyndur leik-
ari. Þetta er fjórða prófraun
hans á hvita tjaldinu. Fimm
ára gamall lék hann fyrir ein-
hverja rælni í mynd Þráins
Bertelssonar, Snorra Sturlu-
syni, en pabbi leikfélaga hans
var kvikmyndatökumaður.
Eða voru það forlög? „Reynd-
ar tókst ekki betur til en svo
að ég var fjarlægður af töku-
stað. Ég hef alitaf verið mjög
hávær, það sýndi sig þarna,
lætin voru svo mikil í mér, að
ekki heyrðist mannsins mál,
svo að mér var skipað upp á
fjall og þar þurfti ég að dúsa
með móður minni, — allt þar
til upptökum lauk." En Gott-
skálk sást þó á tjaldinu, þar
sem hann hélt á kisu og ýtti
rollu á undan sér.
GRENJANDI
Á HÖGGSTOKKNUM
Og aftur var það kunnings-
skapur sem kom Gottskálki
til góða árið 1983. Þuríði Vil-
hjálmsdóttur, frænku hans,
sem þá vann að myndinni
Hrafninn flýgur, var gert að
finna í snarhasti einhvern
ljóshærðan lítinn strák. Hún
var utan af landi og þekkti
ekki nema einn: Gottskáik.
Stráksi þurfti samt að fara í
prufu. Og grenjandi gómaði
hann hlutverkið: „Þarna
voru mættir Egill Ólafsson,
Helgi Skúlason og Edda
Björgvinsdóttir. Mér var skip-
að að leggjast á bekk, sagt að
það ætti að hálshöggva mig
og ég skyldi bara grenja. Og
ég grenjaði!"
Örlög Gottskálks voru ráð-
in. Sköpunarverk Hrafns
Gunnlaugssonar hafið. 1984
fór hann með aðalhlutverk
myndarinnar Reykjavík,
Reykjavík. Árið 1987 sást
hann í í skugga hrafnsins.
Gæfa eða gjörvileiki? Þeir
eru bara tíu ára, Gottskálk og
vinur hans Magnús Geir, þeg-
ar þeir stofna Gamanleikhús-
ið sem enn er við lýði, en ár-
inu áður höfðu þeir starfað
með barnaleikhúsinu Tinnu.
Þeir leigðu sjálfir á Loftleið-
um, voru bæði sýningarstjór-
ar og leikstjórar og auðvitað
aðalleikarar. Þá fóru þeir líka
eitt sinn upp í Þjóðleikhús og
báðu um hlutverk. Og fengu!
í Tyrkja-Guddu.
— En huer er Askur?
— „Staðfastur, frekur og
öruggur með sig gagnvart öll-
um nema stelpunni (ástinni
sinni). Hann er svolítið barn í
byrjun, en þroskast mikið er á
líður."
— Efniuiður myndarinnar?
„Hún gerist á tímum Ólafs
Tryggvasonar Noregskon-
ungs. Askur er ættstór Islend-
ingur sem alist hefur upp hjá
föður Emblu, Guðbrandi, en
móðir hans er norsk. Ólafur
er eiginlega búinn að kristna
alla landa sína, nema Guð-
brand, sem er síðasti heiðni
höfðinginn. Á brúðkaups-
nóttu kemur svo óboðinn
gestur, kóngurinn sjálfur, og
fyrirskipar okkur að taka trú
á „hvítan Krist“, og hótar ell-
egar lífláti. Guðbrandur lætur
skírast og ég undirgengst það
til þess að geta gert svona.
Hrafn hlær sjálfur að því hvað
hann er ruglaður. Það er alls
ekki þar með sagt að það sé
eitthvað neikvætt. En sem
manneskja? Hann getur ver-
ið erfiður en er alltaf mjög
indæll við mig. Við erum
náttúrlega farnir að þekkja
hvor annan og erum orðnir
ágætiskunningjar."
— Þú leikur með þekktum
leikurum, m.a. Helga Skúla-
syni, Bríeti Héðinsdóttur, Agli
Olafssyni og Tómasi Nord-
ström (Suía). Lœrðirðu mikið
af þeim?
„Ég hef lært mjög mikið af
Helga Skúlasyni í gegnum
tíðina. Ég átti eiginlega alltaf
í vandræðum með að leika á
móti honum, því hann er
unnar. Ég tel að góður leikari
þurfi að vera mjög mildur,
hann verður að vera góður
maður. Vondur maður getur
ekki gert sér upp gæskuna,
en góður maður getur nátt-
úrlega alveg leikið reiðan
mann. Ég held líka að það sé
nauðsynlegt fyrir leikarann
að hann kynnist sem flestum
hliðum lífsins. Þú verður ekki
leikari á því að fara í leiklist-
arskóla, ekki beint. Þú lærir
þar ýmsa tækni, lærir að
beita röddinni — sem ég
þyrfti að gera — og lærir að
hreyfa þig, sem maður getur
náttúrlega lært annars stað-
ar.“
— Mundirðu taka þátt í bíó-
mynd, strax á morgun, efþér
byðist?
Hrafn er snargeggjadur snillingur
verkefni að snúa íslending-
um til kristinnar trúar. Embla
er tekin til fanga sem gísl, og
ég sendur til íslands. Kóngur
verður ástfanginn af Emblu.
Hún fellur auðvitað alls ekki
fyrir honum. Síðan segir af
(ó)förum mínum á íslandi,
mér gengur hálfilla að
kristna, er m.a. hálfnauðgað
af einhverri kerlingu... Son-
ur og eiginkona föður míns,
sem er lögsögumaður á ís-
landi, sitja á svikráðum við
mig og setja upp morð sem
ég er ásakaður um. Og nánar
verður söguþráðurinn ekki
rakinn."
SANNAÐI SIG BÆÐI
TANN- OG FÓTBROTINN
— Var þetta ekki erfitt?
„Jú, ég var orðinn mjög
þreyttur undir lokin," segir
hann, enda tók hiutverkið all-
an hans tíma í næstum ár. „f
október 1989 hringdi Hrafn í
mig og bauð mér hlutverk,
sem annaðhvort Askur eða
hálfbróðir hans, og í versta
falli eitthvert minni hlutverk-
anna. í desember og janúar
fór ég í prufutökur til að sýna
framleiðendum, í mars komu
þeir svo til landsins og ég
þurfti að sanna mig, útlitið
ekki glæsilegt, ég þá bæði
fótbrotinn og tannbrotinn! í
maílok var svo byrjað að æfa
og ég sat með Hrafni á öllum
æfingum, líka hinna. Tökurn-
ar, sem fóru fram hér og í
Noregi, stóðu yfir frá júlí til
desemberloka 1990. Það var
S.ÞÓR
reyndar ekki fyrr en í júní
sem ég fékk að vita að ég
væri ráðinn, þótt Hrafn hefði
þegar ákveðið það í janúar,
þannig að hann lét mig berj-
ast fyrir hlutverkinu allan
tímann," segir Gottskálk og
hlær. Þó segist hann innst
inni hafa trúað því að hann
fengi hlutverk Asks. „Ég
bjóst eiginlega við því að fá.
hlutverkið, en samt velti ég
því oft fyrir mér hvort ég gæti
staðist þessar kröfur. Var oft
dálítið stressaður. Því þetta
gat stundum verið svolítið
erfitt. En síðan þýðir náttúru-
lega ekki að fara í þetta ef
maður er í einhverjum vafa,
svo ég bara ákvað að kýla á
það.“ Var honum uppálagt að
fara snemma í bólið og
sneiða hjá skemmtanalífi og
stóð við það.
— Og huernig leikstjóri er
suo Hrafn?
„Hann er stórkostlegur. Ég
held að þessi maður sé snill-
ingur. Hann er leikstjóri sem
veit hvað hann vill. Hann er
náttúrlega snargeggjaður. Ég
dreg ekkert úr því.“
— Má hafa þetta eftir þér?
„Já,“ svarar Gottskálk, „því
hann veit það náttúrlega al-
veg sjálfur. Já, ég meina,
þessi maður fær geggjaðar
hugmyndir og er auðvitað
ekkert að fela það. Hver vill
sjá kvikmynd, sem er eitt-
hvað normal, ógeðslega
normal? Hún verður náttúr-
lega að vera eitthvað klikkuð,
þú verður að vera klikkaður
alveg ótrúlegur leikari. Mað-
ur truflast eiginlega af því
hvað hann er góður, það er
bara eins og hann sé að gera
þetta í alvörunni. Hann er
mikill karakter og leikur
sterkt. Hann leikstýrði hljóð-
upptökunum. Það var mjög
gott að hafa hann. Þá lærði
ég líka af Tómasi Nordström.
Tómas er alveg frábær. Fynd-
inn og þrælgóður leikari,
lærði m.a.s að tala íslensku
fyrir myndina," en talmálið er
íslenskt. „Ég var ekki alveg
búinn að finna karakterinn,
hann kom eiginiega ekki í
ljós fyrr en tökurnar voru
byrjaðar. Tómas benti mér á
að vera í fyrsta lagi bara ég
sjálfur. Hann var mér mjög
hjálpsamur. Ég á honum mik-
ið að þakka. Við töluðum allt-
af saman ef eitthvað bjátaði
á.“
— En huað með kynni hans
af fegurðardísinni Mariu
Bonneuie. Gat hann komist
hjá þuí að uerða ástfanginn?
„Ne. . .ja“ Nú er þögn. „í
fyrstunni. Ja, ég varð svolítið
skotinn, . . .ég held að hún
hafi ekki haft nokkurn áhuga
á mér... ég veit það ekki, það
gerðist sko ekkert.“ Stopp.
— Hefur hann kynnst ást-
inni?
„Jú, jú. Ég hef nú kynnst
henni.“
- Oft?
„Nei. Ég held ég hafi aðeins
fundið fyrir ást kannski tvisv-
ar um ævina. Ég held ein-
hvern veginn að ég kunni
ekki á stelpur."
— Huaö er ást?
„Tilfinning, magapína. Þú
ert náttúrlega á nálum þegar
þú ert ástfanginn."
ÆTLA EKKI AÐ VERÐA
SKRIFSTOFUBLÓK
— Huers ertu suo uísari um
listina að leika, eftir allt
þetta?
„Ég held að leiklist sé fyrst
og fremst spurning um að
geta sett sig í spor leikpersón-
„Já, hiklaust, ef mér býðst
eitthvað gott.' Ég ætla að
verða leikari,“ segir Gott-
skálk ákveðinn. Aður átti
,hann tíma fyrir annað áhuga-
mál sitt, fimleikana. Þá stund-
*aði hann grimmt í þrjú ár. „Ég
æfði með meistarahópi á
tímabili og æfði þá á hverjum
degi, sjö daga vikunnar, 20
tíma alls, en þetta var áður en
tökur myndarinnar hófust."
— En œtlarðu í leiklistar-
skóla?
„Það er ekki alveg víst. Ég
hef verið að hugleiða að
reyna inngöngu næsta vor í
Dramatiska Institutet í Stokk-
hóimi, en ég tel möguleikana
ekki mikla, því af u.þ.b. 1.200
manns sem sækja um á
hverju ári komast tólf inn. En
ef maður skyldi slysast til að
detta inn, þá hætti ég bara í
skólanum (Menntaskólanum
við Hamrahlíð). Þó held ég að
sú hætta sé lítil. En ég verð þá
reynslunni ríkari."
— Af huerju leikari?
„Það er svo gaman og gef-
andi. Og fullnægir manni ef
vel gengur. Þá kynnist maður
svo mörgum hliðum iífsins,
þó kannski ekki nema óbeint.
Mig langar að minnsta kosti
ekki til að verða einhver
skrifstofublók."
Undirrituð hafði átt von á
að hitta fyrir sjálfumglaðan
töffara „með blik í auga og
djöfullega áru“. En Gottskálk
reyndist vera opinn og yfir-
lætislaus. Hitt stóðst, að hann
er spennandi fyrir augað!
Engli líkastur, eins og nafnið
bendir til. Hvað sá Hrafn?
Leikgleðina, einlægnina og
tilfinningahitann? Eldmóð-
inn og áhugann? Dugir það í
stórleikara? Spennandi að
vita. „Ég veit hvað ég vil, veit
ekki hver ég er, ekki ennþá,
veit ekkert hvað verða vill,“
segir Gottskálk. En hvað seg-
ir ekki máltækið: Viiji er allt
sem þarf. — ilakka til að sjá
myndina.
Aldís Baldvinsdóttir