Pressan - 12.09.1991, Blaðsíða 23

FIMMTUDAGUR PRESSAN 12. SEPTEMBER 1991
23
áætlaðar 7,5 milljónir í skattskyld-
ar tekjur árið 1989. í ár taldi hann
hins vegar fram og þá kom í ljós
að hann var með 15,9 milljónir
króna í skattskyldar tekjur árið
1990, ef marka má úttekt Frjálsrar
verslunar.
Umsvif Werners eru slík að
hann hefur smásaman verið að
stela titlinum „stjórnarformaður
íslands" frá Halldóri H. Jónssyni.
Hann hefur verið stjórnarformað-
ur eftirfarandi fyrirtækja: Ýlir hf.,
Parmaco hf„ Kemikalia hf., Delta
hf., Medís hf., Deiglan hf., Staða-
staður hf„ Reykvísk líftrygging hf„
Mega hf., Gosdrykkjaverksmiðjan
Sanitas hf., Norðurstjarnan hf. og
Örtölvutækni — Tölvukaup hf.
Einnig hefur hann setið í stjórnum
Genís hf., Reykvískrar endurtrygg-
ingar hf., íslenskra matvæla hf. —
Nú og svo er hann auðvitað apó-
tekari í Ingólfsapóteki.
Þau viðskipti Werners sem
mesta spennu hafa vakið á síðustu
árum tengjast laxeldi og öl- og
gosdrykkjamarkaðinum. Lyfjafyrir-
tæki Werners keypti Sanitas og
Víking-brugg fyrir um 900 milljón-
ir að því er talið er. Kaupverðið
var hins vegar að mestu greitt
með yfirtöku skulda. í gegnum
Sanitas áttu sér stað skemmtileg-
ustu fyrirtækjakaupin, þegar hann
keypti meirihluta í gleðistaðnum
Berlín.
Um leið hefur rekið á fjörur
hans ýmis fyrirtæki sem stoppa
stutt við. Þar var fremst í flokki
Sápugerðin Frigg, en þar var
Werner fyrst og fremst að kaupa
tap til skattafrádráttar. Umsvifin í
laxeldinu eru athyglisverð en þar
hefur fyrirtæki hans Pharmaco
leigt rekstur íslandslax og Laxa-
lindar.
Nú heyrast reyndar raddir um
að þessi rekstur sé sífelld upp-
spretta vonbrigða og taprekstrar,
þrátt fyrir að leigusamningarnir
beri viðskiptasnilld Werners fagurt
vitni. Pharmaco borgar til dæmis
aðeins 550.000 krónur á mánuði í
leigu fyrir íslandslax. Werner hef-
ur þó kynnst tapi, því hann tapaði
á gjaldþroti Grundarkjörs og auk
þess átti hann loðdýrafyrirtæki
sem fór á hausinn.
ATHAFNASKÁLD EN NEITA
SÉR EKKI UM
OPINBERA STYRKI
Eins og bent er á í upphafi má
fella þá félaga undir skilgreiningu
Matthíasar Johannessen, skálds og
ritstjóra, á athafnaskáldum, en
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
lektor hefur haldið þessari kenn-
ingu nokkuð á loft. Þeir eru at-
hafnamennirnir sem sjá möguleika
sem aðrir sjá ekki. Sjá styttri stíg í
viðleitni sinni til að sameina
draum og veruleika í viðskiptum.
Allt auðvitað til að græða pen-
inga.
Herluf er kannski kristaltærara
eintak af þessu athafnaskáldi, því
hann er braskari af lífi og sál.
Hann hrærist í miklum samkeppn-
isheimi, þar sem menn uppskera
ríkulega en er líka refsað fyrir
mistök.
Werner hins vegar hefur komist
áleiðis í skjóli einokunar sem lyf-
salar njóta. Hann fékk lén sem
fólst í lyfsöluleyfi. Það var honum
þó ekki nóg og hann hefur stokk-
ið inn á fyrirtækjamarkaðinn sem
mikilvirkur fyrirtækjagleypir.
Hann lætur sér ekkert óviðkom-
andi, eins og kaup hans á gleöi-
Sigurður Már Jónsson
Herluf bjó lengst af á Hólavallagötu
en keypti siðan Hofsvallagötu 1 af
Björgólfi Guðmundssyni, fyrrum for-
stjóra Hafskips, sem nú vinnur reynd-
ar viö gosdrykkjafyrirtæki Werners,
þannig að þeir félagar mætast að
nokkru í Björgólfi. Húsið er glæsilegt
en það var byggt af Vilhjálmi Þór á
sínum tíma. Fljótlega eftir að Herluf
keypti húsið fóru að heyrast sögur
um að hann væri að eyðileggja það.
Það sem hann gerði hins vegar var að
breyta húsinu og senda her iðnaðar-
manna inn og reisa garðhýsi.
burði og þörf fyrir að vera opin-
ber þátttakandi í íslenska við-
skiptalífinu. Hann á meira að
segja möguleika á að verða boðið
í forsetaveislu.
Herluf á hins vegar erfiðara
uppdráttar. Viðskiptaheimur hans
er ekki eins opinber. Hann situr
ekki í stjórnum og sinnir félagslífi
ekkert. Þá benda sumir á að hann
umgangist einfaldlega ekki rétta
fólkið. Menn kunnugir honum
halda því þó fram að hann vilji
gjarnan standa framar í sviðsljós-
inu og leiti þess vegna að rétta
fyrirtækinu til þess. Hver veit
nema að hann hefji samstarf við
Werner?

Nú ueröur sagt frú því hvernig líf og
viöskipti þessara athafnamanna flétt■
ast saman. Þeir skjótast um hliöar-
götur viöskiptaheimsins meö elding-
arhraöa og enginn veit nákvœmlega
hvar þeim bregöur fyrir nœst.
staðnum Berlín sýna. Þá er hann
ófeiminn við að nýta þá mögu-
leika sem eru fyrir hendi. Hann
fékk 30 milljóna króna neyðarlán
vegna fiskeldisrekstrar Pharmaco,
sem var úthlutað um leið og ljóst
varð að fyrirtækið skilaði 145
milljóna króna hagnaði í fyrra.
Nú hefur hann sóst eftir liðsinni
Akureyrarbæjar, þannig að hann
geti áfram haft bruggverksmiðjuna
Víking-brugg á Akureyri. Á svip-
aðan hátt reyndi Herluf að fá
Njarðvíkurbæ í lið með sér þegar
hann ætlaði að taka fyrirtækið
Sjöstjörnuna inn í rekstur sinn.
Þetta sýnir að þeir hika ekki við
að nota þau meðul sem með þarf.
EKKI Á BOÐSLISTA ÞEGAR
FORSETAVEISLUR
ERU HALDNAR
íslendingar hafa löngum verið
haldnir fordómum í garð manna
eins og Werners og Herlufs. Talað
er um braskara og kaupahéðna en
ekki virðulega kaupsýslumenn eða
athafnamenn.
Sumir segja að þeir séu einfald-
lega dálítið utanveltu í fjölskyldu-
veldinu á íslandi. Hvað sem hæft
er í því er augljóst að ekki er al-
veg jafnt á komið með þeim.
Werner baðar sig í sviðsljósinu.
Sækir myndlistaropnanir og ræðir
við kunningja sinn Þorvald í Síld
og fisk. Fer á leiksýningar — skýst
jafnvel til London til að fullnægja
leiklistaráhuga sínum. Hann hefur
I Iin árlega Hólahátíð er nýlega
afstaðin. Það vakti almenna undrun
og reiði sumra að Ólafur Skúlason
biskup sá ekki
ástæðu til að mæta á
hátíðina. Einkum
urðu menn þó
svekktir þegar frétt-
ist að Ólafur hefði
ekki mætt vegna
þess að hann var að
vígja kapellu í einkaeign. Kapella
þessi er risin á landi Guðmundar
Gíslasonar í Bifreiðum og landbún-
aðarvélum á landspildu hans við
Mývatn. Vígsluna var ennfremur
viðstödd frú Vigdís Finnbogadótt-
ir, forseti íslands. Undir eðlilegum
kringumstæðum hefði slík vígsla
heyrt undir Örn Friðriksson, prest
á Skútustöðum, en hann mun ekki
einu sinni hafa vitað af málinu . ..
K
u hefur verið sett á laggirnar
nefnd sem kanna á hvar hægt er að
urða sorp á Vestfjörðum, þannig að
unnt sé að loka sorp-
brennslustöðinni á
Skarfaskeri við
Hnífsdal. Munu full-
trúar Hollustu-
verndar vera að
taka út svæðið
núna. Sem stendur
búa hins vegar íbúar á Hnífsdal við
óbreytt ástand og leggur eiturreyk-
inn yfir bæinn sem aldrei fyrr þegar
sorpi er brennt. Fyrir vestan undrast
menn áhugaleysi Eiðs Guðnason-
ar umhverfismálaráðherra . . .
N
1 ^ýlega mættu fulltruar atta
húsvískra verktaka á fund Einars
Njálssonar, bæjarstjóra Húsavíkur.
Þeir mótmæltu því að mikilvægur
áfangi í byggingu nýs grunnskóla-
húss bæjarins var ekki boðinn út,
heldur falinn fyrirtæki Helga Vig-
fússonar, Fjalari hf., beint. Einar er
formaður byggingarnefndar húss-
ins. Um er að ræða tiltekinn áfanga
eftir uppsteypu, þ.e. múrverk, ein-
angrun, pípulagnir, raflagnir og inn-
réttingar á efstu hæð hússins, sem
samkvæmt kostnaðaráætlun er
verk upp á 15 til 17 milljónir. SLýr-
ingar bæjarstjórans á þessu voru að
ekki hefði unnist tími til að útbúa út-
boðsgögn vegna þessa verkefnis,
miðað við að áætlanir um að taka
hluta hússins í notkun haustið 1992
ættu að standast. Verktakarnir hafa
ekki fallist á þessa skýringu og telja
að verið sé að bæta Fjalari hf. upp
lág tilboð í fyrri áfanga byggingar-
innar .. .
✓
I vor tapaði Frjáls fjölmiðlun hf„
sem gefur út DV, málaferlum fyrir
borgardómi vegna óiögmætrar upp-
sagnar eins starfs-
manna sinna, Borg-
hildar Önnu Jóns-
dóttur blaðamanns.
I niðurstöðu dóms-
ins var fallist nær
undantekningar-
laust á allar bóta-
kröfur Borghildar, sem byggðust á
því að hún hefði verið rekin í veik-
indaleyfi. Eigendur Frjálsrar fjöl-
miðlunar, þeir Sveinn R. Eyjólfs-
son og Hörður Einarsson, hafa
ákveðið að áfrýja dómnum til
Hæstaréttar...