Pressan - 12.09.1991, Blaðsíða 24

24
FIMMTUDAGUR PRESSAN 12. SEPTEMBER 1991
BUSLA MÍN
(og fleiri ánœgjufleytur)
Yfir 600 þrotabú
bíða skiptaloka
Það er með
ólíkindum ...
— Sigurður Helgi Guðjóns-
son hœstaréttarlögmadur er
ad selja drossíu sína, Cadillac
Sedan De Ville árgerð 1990,
eftir aðeins 25 þúsund kíló-
metra. Þessi „einstaki, uirðu-
legi og ríkulega búni eðal-
uagrí' sem er ,,allur sem nýr,
með frábæra aksturseigin-
leika, kraftmikill og sparneyt-
inrí' þarfá nýjum eiganda að
halda. . .
— íslandsbanki hefur gerst
suo ósvífinn að heimta nauð-
ungaruppboð á heimili Eyj-
ólfs Konráðs Jónssonar
vegna kröfu að fjárhæð 526
þúsund kr. Valur, Tryggvi og
Björn: Eykon hrútabani kem-
ur bara og lemur ykkur með
löggjöf ef þið eruð með eitt-
hvert múður . . .
— Það er auðvitað engin til-
viljun að Hreinn Loftsson
valdist í hina suokölluðu
„fortíðaruandanefnd" ríkis-
stjórnarinnar. Hann er vanur
maður við að greina vanda-
mál fortíðarinnar. Hann
skrifaðijú bókina„Valdatafl í
Valhöll“ um borgarastyrjöld-
ina innan Sjálfstæðisflokks-
ins. . .
— Jón Sigurðsson iðnaðar-
og viðskiptaráðherra hafði í
fyrra mánaðarlaun upp á
434 þúsund krónur að nú-
virði, langtum launahœrri en
samráðherrarnir úr Alþýðu-
flokknum, Jón Baldvin
Hannibalsson ot> Jóhanna
Sigurðardóttir. Aður en Jón
Sigurðsson varð ráðherra uar
hann forstjóri Þjóðhagsstofn-
unar, en í þeirri stöðu er nú
Þórður Friðjónsson, sem
hafði mánaðartekjur upp á
570 þúsund aö núuirði. Af
þessu má œtla að Jón Sig-
urðssori hafi lœkkað í laun-
um um 24 prósent uið að
hella sér út í pólitíkina . . .
Iskipastól landsmanna eru
ekki bara fiskiskip. Um sið-
ustu áramót voru skráðir hér
á landi 56 svokallaðir segl-
bátar og 2 svokallaðir
„skemmtibátar'! Á engilsax-
neskri tungu eru fleytur þess-
ar kallaðar „pleasure crafts"
eða ánœgjufleytur í lauslegri
þýðingu.
Þriðjungur seglbátanna er
stöðluð framleiðsla úr Hafn-
arfiröi, 8,11 metrar á lengd og
2,59 metrar á breidd, alls 17
stykki. Aðeins 5 seglbátanna
eru yfir 10 metrar á lengd og
allir smíðaðir erlendis.
Stærsti skráði seglbáturinn er
Busla mín, 12,24 metrar á
lengd og 4,22 metrar á
breidd. Eigandi Buslunnar
minnar er Agúst Sigurðsson
forstjóri, Agústssonar útgerð-
armanns á Stykkishólmi. Bát-
urinn er frábrugðinn öðrum
slíkum að því leyti að hann
hefur 129 hestafla vél, meðan
aörir stærstu seglbátarnir
hafa 30 til 50 hestafla vél.
í næstu sætum seglbáta
koma Nína // í eigu Haraldar
Rögrwaldssonar í Dalvík,
Amía í eigu Björns H. Jó-
hannessonar arkitekts í
Reykjavík, Svala í eigu Reyk-
víkinganna Garðars Jó-
hannssonar og Inga S. As-
mundssonar og Dóra í eigu
Magnúsar Magnússonar í
Reykjavík.
Af öðrum eigendum segl-
báta má nefna Sigurð Guðna
Jónsson apótekara, Valdimar
Örn Flygenring leikara, Guð-
mund Thoroddsen listamann
á ísafirði, Bjarna Hannesson
Nýi landbúnaðarráðherr-
ann okkar, hann Halldór
Blöndal afEngeyjarœtt, hefur
svekkt bœndur rneð skerð-
ingu ríkisframlags til Fram-
leiðnisjóðs landbúnaðarins.
Sjóður sá hefur á undanförn-
um árum uerið bœndum mik-
ill búhnykkur vegna kaupa
og leigu á fulluirðisrétti og til
að hjálpa bœndum til bú-
háttabreytinga. Hundruð
milljóna hafa runnið úr
sjóðnum, aðallega sem óaft-
urkrœfir styrkir eða, í litlum
mœli, sem uaxtalaus eða
uaxtalítil lán.
Mikið af styrkjum sjóðsins
fór á sínum tíma i að koma
upp loðdýraræktinni, sem
lækni og Valtý Sigurðsson
héraðsdómara.
Skemmtibátarnir tveir eru
Nellý Rós, 10,90 metrar á
lengd með 174 hestafla vél í
eigu Herlufs Más Melsen í
Reykjavík, og Guðrún Ósk,
10,24 metrar á lengd með 211
hestafla vél í eigu Óskars-
Ingvasonar, múrara í Kópa-
vogi.
eins og allir vita reyndist hið
vonlausasta brölt. Nú orðið
fer mikið af óafturkræfum
styrkjum til bænda í að koma
upp ferðaþjónustu, til að
rækta kanínur, til að nýta
rekavið og dún, til að breyta
fjárhúsum í verkstæði og allt
að 10 bændum hefur að auki
fengið styrk til að kaupa sér
bát til að stunda grásleppu-
veiðar og skak. Styrkurinn er
að núvirði ein milljón króna á
kjaft.
Og sjóðurinn vasast í ýmsu,
kemur í Ijós þegar ársskýrsla
1989 er skoðuð (ársskýrsla
1990 er ókomin). Sem dæmi
af framlögum má nefna:
Bylgja gjaldþrota hefur
verið umrœðuefni um nokk-
urt skeið núna og reyndar
vilja sumir meina að gjald-
þrotum eigi eftir að fjölga.
Það er rökstutt með þuí að
benda á að íslenskar fjár-
málastofnanir, einkum bank-
ar og sparisjóðir, eigi brátt
von á harðri erlendri sam-
keppni og þurfi því að taka til
hjá sér.
Það þýðir með öðrum orð-
um hertar reglur um útlán,
víxlakaup, innheimtu van-
skila og þar fram eftir götun-
um.
í fyrirtækjaskrá Hagstof-
unnar, sem er upp á 396 síður,
„Gerð nýrra forrita fyrir
bændabókhald og stuðning
við búnaðarsamböndin til að
auka bókhaldsþjónustu fyrir
bændur." „Rannsóknir á
hringroti í kartöflum ... auk
rannsókna á verkun heys í
rúlluböggum ...“ „Rann-
sóknir á júgurbólgu . . .“
„Landssamband kanínu-
bænda fékk 5 milljóna króna
framlag til að auka hlut sinn í
Fínull hf. auk fyrirheits um
aðra eins upphæð 1990“
„Allnokkru fé var varið til að
veita bændum og ráðunaut-
um námsstyrki vegna endur-
menntunar og nutu um 400
aðilar námsstyrkja." „Ferða-
er að finna skrá yfir nálægt
22.000 hlutafélög, sameign-
arfélög, samvinnufélög, fé-
lög, stofnanir, embætti og
þess háttar. Og þar eru líka
skráð ófrágengin þrotabú
landsmanna.
í febrúar síðastliðnum, þeg-
ar skráin var gefin út, voru
liðlega 600 þrotabú skráð
sem ófrágengin voru, þannig
að þau höfðu ekki verið af-
skráð. Heimilisfang þeirra er
hjá fógetum landsins. Er þá
að sjálfsögðu ekki með talinn'
ótölulegur fjöldi ófrágeng-
inna þrotabúa einstaklinga,
sem einnig vistast í skúffum
fógetanna.
þjónustu bænda var heitið
stuðningi árin 1989—1992 ...
Nam þessi stuðningur um 7
milljónum króna 1989“
Það gefur augaleið að það
er glapræði hjá Halldóri að
ætla sér að skerða þennan
lífsnauðsynlega sjóð úr 700
milljónum í 350 milljónir.
Jafnvel þótt í ársskýrslum
segi: „Ljóst er að eftirspurn
eftir framlögum til búhátta-
breytinga hefur minnkað
verulega frá fyrri árum, erfið-
leikar í loðdýrarækt og viss
„mettun" í ferðaþjónustu eru
væntanlega meginorsök
þess."
Hinir ómetanlegu styrkir framleiðnisjóðs landbúnaðarins
KYNLÍF
Þegar blessud börnin spyrja
Þeir sem umgangast
börn þekkja mætavel for-
vitni þeirra og hreinskilni.
Þau láta sér ekkert óvið-
komandi og spyrja án afláts
um það sem fyrir augu ber.
Krakkar innan við sjö eða
átta ára aldur eru líka svo
biessunarlega lausir við all-
an tepruskap að það er un-
un að tala við þá. Þess
vegna er það mjög spenn-
andi þegar þeir fara að
spyrja um kynferðismálin.
Það eru alls ekki allir
sammála ofangreindri full-
yrðingu hjá mér. Margir
foreldrar verða skelkaðir
þegar þau mál ber á góma
og fara í kringum hlutina
eins og kettir í kringum
heitan graut. Ég hef áður
minnst á „munnlása" í kyn-
lífsumræðunni og auðvitað
koma þeir berlega í ljós
þegar krakkarnir fara að
þjarma að foreldrunum og
spyrja um kynlífið. Uppal-
endur eru stundum hrædd-
ir um að segja of mikið of
snemma. Halda að þeir viti
ekki svörin eða barnið hafi
ekki þroska til að skilja þau,'
eða eru hreinlega of feimn-
ir til að tala um staðreyndir
■ JÓNA
INGIBJORG
JÓNSDÓTTIR
lífsins. Þessar tilfinningar
þekkja margir foreldrar af
eigin raun. Það er hins veg-
ar gott að fá það á hreint að
ef börn spyrja hafa þau
nægilegan þroska til að fá
svör, það er ekki hægt að
segja of mikið of snemma
(kynfræðsla skaðar ekki,
skortur á fræðslu gerir
það). Æfingin skapar meist-
arann í þessari umræðu
jafnt sem annarri. Bíta bara
á jaxlinn og láta það gossa.
Um daginn fékk ég gott
tækifæri á að spreyta mig í
kynfræðslunni heima fyrir
og mig langar til að deila
þeirri reynslu minni með
öðrum foreldrum. Það fór
ekki framhjá fimm ára syni
mínum um daginn að
mamma setti á sig „bleiu“
(dömubindi) inni á baði.
Hann er nefnilega sjálfur
löngu hættur að nota bleiur
og vildi ólmur fá að vita
hvers vegna ég þyrfti að
nota „konubleiur". Nú'kom
til kasta kynfræðingsins að
sýna hæfni sína í verki svo
ég dró djúpt andann og
sagði hátt og skýrt að blei-
an væri köllúð dömubindi
og væri til að taka við blóði
sem kæmi út úr píkunni svo
það færi ekki í nærbuxurn-
ar. (Fyrir okkur mæðginin
er orðið píka jafn eðlilegt
orð og nef eða nafli þótt
sumir fái hland fyrir hjartað
þegar minnst er á þetta orð
yfir kynfæri kvenna. Ég frá-
bið mér samlíkingar og
rósamál eins og „gatið",
„buddan" eða „að neðan“.)
Hann var alveg sáttur við
þessa útskýringu á dömu-
bindunum en spurði svo:
„En mamma, hvers vegna
kemur blóðið?" (Ekki að
furða þótt hann undraði sig
á upptökum blóðsins, því
hann kláraði að minnsta
kosti þrjá plásturspakka
síðastliðið sumar eftir að
hann tók hjálpardekkin af
Batman-hjólinu sínu. Gat
verið að mamma væri stór-
slösuð?)
Það tók mig svolítinn
tíma að velta því fyrir mér
hvernig ég gæti svarað svo
litli heilinn mundi meðtaka
og skilja. Fyrst gekk mér
hálfasnalega — kom með
einhverja langloku um að
það þyrfti blóð til að búa til
rúm og mat í leginu fyrir
litla fóstrið og ef mamma
væri ekki ófrísk þá kæmi
blóð og bla, bla, bla. En
Kári Svan var engu nær:
„Ég skil ekki, viltu segja
þetta aftur?" Það var engin
undankomuleið — hann
hafði verkilega áhuga á að
uppgötva leyndardóminn!
Loksins datt mér heillaráð í
hug og sagði að í blóðinu
væri matur fyrir börn sem
vaxa inni í mömmunni. Ef
það væri ekkert barn að
vaxa inni í leginu á mömm-
unni kæmi blóðið út úr pik-
unni. Ef það væri barn að
vaxa inni í henni fengi það
mat úr blóðinu og blóðið
hætti að koma út úr
mömmunni. — En ég var
ekki alveg laus allra mála.
„En afhverju dettur matur-
inn sem þú borðar ekki of-
an í barnið í maganum?"
Ég sagði honum að barnið
væri í poka að vaxa inni í
Fyrir okkur
mæðginin er
orðið píka jafn
eðlilegt og nef
eða nafli...
mömmunni, það mætti
ekki koma gat á pokann og
þess vegna fengi það mat
úr blóðinu. Hann virtist
loksins sáttur við þessar út-
skýringar og valhoppaði út
að leika sér. Kannski hjálp-
aði það til, að hann vissi
fyrir að blóðið hreyfist út
um allt í líkamanum (uppi á
eldhúsveggnum hangir
mynd sem hann teiknaði í
fyrra og heitir því fína
nafni: „Mamma og Kári
Svan með blóð inni í sér).
Slik fræðsluaugnablik
heima fyrir eru ein besta
æfingin sem ég fæ í að tala
hreinskilnislega um kyn-
lífsmálin. Sumpart vegna
þess að spyrjandinn er svo
einlægur og hjartanlega
laus við tepruskap. Þess
vegna get ég til dæmis sagt
„píka" blátt áfram en ef ég
tala við fullorðna, sérstak-
lega konur, fá þær sting í
magann, fussa og sveia.
Þeim finnst þetta orð svo
ljótt og niðrandi. Það fannst
mér líka fyrst, en eftir að ég
ákvað að nota það og bara
venjast því hefur merking-
in breyst í mínum augum.
Þar að auki finnst mér það
þó skárra en öll hringavit-
leysan þar sem talað er
undir rós. Hreinskilnir
krakkar vilja hreinskilin
svör. Þegar blessuð börnin
spyrja þarf að vera til
tungumál sem þau skilja.
Svo einfalt er það.
Spyrjið Jónu um kynlífið. Utanáskrift: Kynlíf c/o PRESSAN, Hverfisgötu 8-10, 101 fíeykjavík