Heimilistíminn - 25.11.1976, Blaðsíða 27

Svörtuhæðir voru og eru helgur staöur.
Seint á sföustu öld voru siéttuindiánarnir
sviptir þessu svæöi þrátt fyrir geröa
samninga. Nú eru þar nokkur hundruö
friöaöir buffaióar, æfingasvæöi hersins og
ósmekklegt feröamannafargan.
Leiðtogar AIM hafa veriö gagnrýndir —
ekki aöeins af fjandmönnum hreyfingar-
innar. Látbragð þeirra og yfirlýsingar
hafa veriö með of miklum öfgum. Þeir eru
ekki nógu menntaöir. Þeir eru of fiísir til
aöláta taka myndiraf sér.Þessi gagnrýni
hefur ekki sizt bitnað á þekktasta leiötoga
Indiána, Russen Means. Hann og
Madonna Gilbert eru skyld. Þegar hún er
spurð hvaö henni finnist um „Russ”
tekur hún fram bækling með heitinu
Stöðviö árásir Bandarikjayfirvalda á
Russel Means.
— Hér stendur þaö allt, segir hún, og
leggur áherzlu á orð sin með þvi að slá
með fingrunum á pappirinn. Hér eru allar
dagsetningar. Hann hefur tvisvar verið
skotinn niður og tólf sinnum handtekinn
siöustu átján mánuði. Þeir hafa slegið,
hann og misþyrmt honum. Hann er i
Norður Dakóta þegar hann er kærður
fyrir eitthvað i Nebraska. Þetta væri
hlægilegt, ef ekki væri um svo alvarlegt
mál að ræða! Hann er alþakinn örum.
Þeir enda með þvi... að drepa hann. Og
þeir gera það á löglegan hátt. Hún
þagnar. Kveikir sér i sigarettu.
— Hvernig maður er Russel Means?
Hún svarar i lágum hljóðum dimmri og
hlýrri rödd.
Ég get aðeins sagt, að hann er sterkur,
mjög sterkur, og hann trúir á það sem
hann er að gera. Ég sé hann i öllum bylt-
ingarhetjum sögunnar. Mannkynssagan
er full af mönnum eins og Russen Means.
Þeir standa við skoðanir sinar, og eru
barðir fyrir. Stundum láta þeir lifið. En i
minum augum er þetta bylting...
Madonna hækkar röddina.
— Þjóð okkar hefur alla tið barizt.
Fjandinn hafi það — ég væri ekki hér með
brúnt hörund, ef hún hefði ekki barizt. Ég
horn. Hvitir menn hötuðu hann og óttuð-
ust, en kynbræður hans dáðu hann.
Madonna Gilbert tekur sér stór orö i
munn, þegar hún ber þá áaman. Hvaðan
fær Russel Means kraft?
— Frá hugsunarhætti Indiána. Við
eigum marga Indiánalækna, við eigum
andlegan kraft. Hann hjálpar honum.
Orðið Indiánalæknir hljómar einkenni-
lega nú á miðjum áttunda tug 20. aldar
meðan bilarnir bruna fram hjá Uti fyrir.
Madonna útskýrir, að ókleyft sé fyrir
þann, sem ekki er sjálfur Indiáni, að
skilja hvernig Indiánar hugsa og finna til.
— Það eru engin Indiánatrúarbrögð — i
ykkar skilningi, og við eigum engan sér-
stakan guð.
— En andinn mikli, Wakan Tanka?
— Það er nafn á andlegu fyrirbæri. Það
er i öllu. 1 öllum. Það verður svo að vera.
Það er ekki eitthvað, sem við tölum um.
Það er tilfinnine. vissa. Wakan Tanka er
Meirihluti Indlána I Bandarlkjunum lifir við ótrúlega bág kjör. Sumir staðir I verndar-
svæðunum svo kölluðu koma huganum til að reika til fátæktarinnar á þriðja áratugn-
um. Yfirvöldin segjastbyggja ný hús, en þau eru úr svolélegu efni, að þau fara strax að
ganga úr sér.
væri kynblendingur. Þeir reyndu að setja
okkur i bræðslupott innflytjendaþjóð-
anna, reyndu að kenna okkur að segja
mitti staðinn fyrir okkar og ég í staðinn
fyrir við.Þeim tókst það ekki. En þá voru
lika sterkir menn. Grazy Horse. Menn
hafa likt RusselMeans við Crazy Horse....
Við eigum
andlegan kraft
Crazy Horse (1842-’77) er ef til vill
mesta hetja oglalasiouxindiánanna. Hann
tók þátt i mörgum styrjöldum á árunum
1860-1880, m.a. viö Rosebud og Little Big-
þáttur i lifsreglum okkar — alveg eins og
örlæti og virðing. Og við gefum börnum
okkar þetta i arf — ekki með orðum,
heldur i verki.
Hamingjusöm börn
Óviða heyrist eins glaður hlátur og i
hópi Indiánabarna. Hláturinn ólgar i
þeim, lifið er-leikur.
Þetta á skylt við virðingu, tillitssemi,
samband. Börn eru ekki skömmuð, þau
liía ekki i heimi boöa og banna. Menn
bera virðingu fyrir vilja þeirra, og segja
------------------------->
27