Morgunblaðið - 01.06.2007, Blaðsíða 6

6 FÖSTUDAGUR 1. JÚNÍ 2007 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Silju Björk Huldudóttur
silja@mbl.is
ORKUVEITA Reykjavíkur
hefur fengið einkaleyfi til
jarðhitarannsókna og forgang
að hugsanlegri nýtingu á 750
ferkílómetra lands í Assalsig-
dalnum í Afríkuríkinu Djíbútí.
Upphaf samstarfsins má
rekja til samkomulags sem
OR og ríkisstjórn Djíbútís
gerði í Reykjavík í febrúar sl.
að viðstöddum forsetum land-
anna tveggja, þeim Ismail
Omar Guelleh og Ólafi Ragn-
ari Grímssyni.
„Þetta er mikilvægur samn-
ingur fyrir okkur. Við getum
með rannsóknum kynnst
svæðinu vel og reiknum með
að þarna sé hægt að virkja
jarðhita,“ segir Þorleifur
Finnsson, sviðsstjóri erlendra
verkefna og nýsköpunar hjá
OR. „Við höfum mikinn áhuga
á að taka áframhaldandi skref
á þessu jarðhitasvæði, bæði í
Djíbútí og hugsanlega fleiri
löndum,“ segir Þorleifur.
Bendir hann á að Assalsvæðið
sé hluti af sigdalnum mikla, en
mikil eldvirkni og jarðhiti eru
tengd dalnum. Sigdalurinn er
meira en 4 þúsund km langur
og liggur gegnum fleiri lönd í
Afríku, þeirra á meðal Erí-
treu, Eþíópíu og Keníu.
Þekkingarútflutningur
Að sögn Þorleifs kemur
reynslan af jarðhita hérlendis
að góðum notum í Djíbútí.
Bendir Þorleifur sem dæmi á
að jarðvökvinn á Assalsvæð-
inu sé, líkt og á Reykjanesinu
hérlendis, saltur. „Það þýðir
að það er erfiðara að með-
höndla hann, hætta er á meiri
útfellingum og þar með erf-
iðari rekstri á borholum. En
þetta eru tækni-
vandamál sem við
teljum okkur geta
leyst og við höfum
náttúrlega mikla
reynslu af því hér
heima að leysa
þessi vandamál.
Þannig að við erum
mjög bjartsýnir,“
segir Þorleifur og
bætir við: „Þetta er fyrst og
fremst þekkingarútflutn-
ingur. Við erum að nýta okkar
þekkingu af borunum og með-
höndlun á jarðhita hérlendis
og vinnslu hans.“
Að sögn Þorleifs munu ís-
lenskir vísindamenn stunda
mælingar á svæðinu í október
og nóvember nk. og ættu nið-
urstöður úr þeim að liggja fyr-
ir í febrúar 2008. Í
framhaldinu verði síð-
an tekin ákvörðun um
tilraunaboranir, þ.e.
hversu margar þær
verði, hvar þær verði
og hvernig þær verði
boraðar. Samhliða
rannsóknum munu afr-
ískir vísindamenn og
starfsfólk koma hingað
til lands í þjálfun á sviði jarð-
hitarannsókna og reksturs
jarðhitasvæða. Segir hann
stefnt að borun rannsókn-
arholna um mitt næsta ár og
ættu niðurstöður þeirra að
liggja fyrir síðla árs 2008.
Gangi allt að óskum ætti, að
sögn Þorleifs, að vera hægt að
reisa raforkuver á rúmum
tveimur árum og því væri
hægt að taka það í notkun í
árslok 2010.
Aðspurður segir Þorleifur
raforkuna sem framleidd
verði í Djíbútí alla hugsaða til
notkunar innanlands. Bendir
hann á að eins og staðan sé í
dag fái íbúar Djíbútís alla sína
raforku með brennslu inn-
flutts jarðefnaeldsneytis, sem
þýði að raforkuverð þar í landi
sé allt að fjórfalt til fimmfalt
hærra en hérlendis. Gangi allt
að óskum getur Djíbútí, að
sögn Þorleifs, orðið fyrsta
land í heimi sem uppfyllir raf-
orkuþarfir sínar einvörðungu
með jarðhita. Segir hann til
mikils að vinna fyrir íbúa rík-
isins, því mikil eftirspurn sé í
landinu eftir rafmagni í dag og
varla hægt að anna eft-
irspurninni. „Aukið aðgengi
að rafmagni er forsenda fyrir
vexti í svona samfélögum,“
segir Þorleifur og tekur fram
að ekki spilli fyrir að raforkan
verði vistvæn.
Algjörlega á viðskipta-
legum forsendum
Að sögn Þorleifs er um all-
mikla orku að ræða á Assal-
svæðinu. Segir hann starfs-
menn OR reikna með að hægt
verði að nýta alla vegna 100
megavött á svæðinu í fyrstu
umferð. Að sögn Þorleifs yrði
hugsanleg virkjun 40-100
megavött. Spurður um kostn-
að segir Þorleifur að reikna
megi með að kostnaður við
rannsóknir á svæðinu og
byggingu raforkuvers sé á
bilinu 3-3,5 milljónir banda-
ríkjadala fyrir hvert mega-
vatt, það þýðir að kostnaður
vegna 40-100 megavatta orku-
ver geti verið 120-350 millj-
ónir bandaríkjadala, sem sam-
svarar 7,4-21,7 milljörðum
íslenskra króna.
Aðspurður segir Þorleifur
að OR fjármagni allar for-
athuganir og hluta til-
raunaborananna. „Síðan er
meiningin að stofna félag í
Djíbútí um boranirnar og
byggingu raforkuversins,“
segir Þorleifur og tekur fram
að OR verði drifkraftur í því
félagi auk þess sem að því
komi aðrir íslenskir og erlend-
ir fjárfestar. Sem dæmi nefnir
Þorleifur að OR sé þegar
komin í samstarf við Afríska
þróunarbankann sem muni að
verulegu leyti vera ráðgjafi í
fjárhagslegri uppbyggingu
verkefnisins og fjármögnun.
Spurður hvort hér sé um þró-
unarverkefni að ræða svarar
Þorleifur því neitandi. „Við er-
um að fara í þetta verkefni al-
gjörlega á viðskiptalegum for-
sendum.“
Aðspurður um tilkomu
samstarf OR við ríkisstjórn
Djíbútís bendir Þorleifur á að
Íslendingar hafi um áratuga-
bil stundað rannsóknir í Afr-
íku m.a. á vegum ÍSOR og
tekur fram að OR njóti góðs af
þeirri forsögu og reynslu, en
ÍSOR eru samstarfsaðilar OR
í verkefninu. Í annan stað
nefnir Þorleifur frumkvæði
Ólafs Ragnars Grímssonar,
forseta Íslands, sem hafi lagt
mikla áherslu á útflutning á
þekkingu íslenska fyrirtækja
á umhverfisvænum orkugjöf-
um. „Hann hefur verið drátt-
arhestur í að koma á þessum
samböndum.“
„Við erum mjög bjartsýnir“
 OR rannsakar umfangsmikið jarðhitasvæði í Afríku  Djíbútí gæti orðið fyrsta land í heimi sem
uppfyllir raforkuþarfir sínar aðeins með jarðhita  Raforkuver getur tekið þar til starfa árið 2010
Rannsóknarsvæðið Horft yfir hluta rannsóknarsvæðis í Assalsigdalnum í átt að Assalvatni.
Yfirborð Assalvatns liggur 155 m undir sjávarmáli, sjór rennur í það gegnum jarðlög.
Í HNOTSKURN
»Afríkuríkið Djíbútíer um 23 þúsund
fermetrar að stærð.
» Íbúar landsins eruum 800 þúsund.
»Djíbútí er staðsett íAustur-Afríku og á
landamæri að Erítreu í
norðri, Eþíópíu í vestri
og suðri, og Sómalíu í
austri. Auk þess á Djí-
bútí strandlengju við
Rauðahafið og Aden-
flóa.
»RannsóknarboranirOR eru á Assal-
svæðinu, sem gengur
eftir stórum hluta aust-
anverðrar Afríku.
»OR stefnir að því aðreisa 40-100 mega-
vatta raforkuver sem
taki til starfa 2010.
Þorleifur Finnsson
Eftir Örlyg Stein Sigurjónsson
orsi@mbl.is
EKKERT skilti er við rennibrautina
í Lágafellslaug sem segir til um að
börn innan tiltekins aldurs megi ekki
fara ein í rennibrautina, en þar varð
alvarlegt sundlaugarslys nýlega. Líf
tveggja ára gamals barnsins hékk á
bláþræði og slysið hefur beint at-
hygli fólks að öryggi í sundlaugum.
Forsvarsmenn sundlaugarmála
benda hins vegar á ábyrgð foreldra á
börnum sínum. Þannig telur Jó-
hanna Gunnarsdóttir, forstöðumað-
ur Lágafellslaugar, að fjölmiðlar eigi
að koma því á framfæri að börn eru
alltaf á ábyrgð forráðamanna sinna.
Eins telur hún áríðandi að fjölmiðlar
fjalli um mikilvægi skyndihjálpar-
námskeiða. Steinþór Einarsson,
skrifstofustjóri ÍTR, upplýsti í gær
að verið væri að endurnýja vaktskjái
í varðturnum lauga. Hann bendir á
að samkvæmt reglugerð megi barn
yngra en 8 ára ekki fara eitt í sund
og fylgdarmaður verði að vera 14 ára
og syndur.
Upplýst hefur verið að í Lágafells-
laug eru 19 eftirlitsvélar sem ná yfir
laugarsvæðið í heild sinni, þar á með-
al neðansjávarmyndavélar. Hinsveg-
ar er engin neðansjávarvél í lending-
arlauginni þar sem unga barnið
fannst á kafi nær dauða en lífi á
þriðjudag. Eftirlitsvél er beint ofan á
laugina og segir Jóhanna að ekki sé
höfð neðansjávarvél vegna þess að
lendingarlaugin er það grunn.
Skemmst er að minnast mun al-
varlegra sundlaugarslyss í Kópa-
vogslaug í lok apríl þar sem 15 ára
unglingur fannst meðvitundarlaus á
laugarbotni og liggur enn á spítala.
Var það sundkennari sem fyrst sá
drenginn en ekki neðansjávar-
myndavél sem þó var þar að finna.
Aðspurð hvort kornung börn megi
fara í rennibrautir í lauginni segir
Jóhanna að börn séu alltaf inni á
svæðinu með forráðamönnum og á
þeirra ábyrgð, þótt sundlaugin sinni
ábyrgð sinni út frá öryggissjónar-
miði. „Það er ekkert sem getur
bannað börnum að nota þau tæki
sem eru hér,“ segir hún. Engin skilti
eru við rennibrautir um að börn inn-
an tiltekins aldurs megi ekki fara í
brautirnar. En Jóhanna bendir á að
lítil börn fari ekki nema í undantekn-
ingartilvikum upp í rennibrautirnar,
og þá í fylgd eldri systkina eða for-
eldra. Hún telur að vafalaust verði
áréttað við alla sem í hlut eiga að ung
börn fari ekki rennibrautir.
Í Lágafellslaug eru flotbörur til
staðar en ekkert hjartastuðtæki. Jó-
hanna bendir á að ekki sé skylt að
hafa hjartastuðtæki en eigi að síður
hafi laugin pantað eitt slíkt.
Aðspurð hvaða ályktanir megi
draga af því að slysið uppgötvaðist
hvorki með því að eftirlitsvél greindi
barnið í lendingarlauginni né að
sundlaugarvaktmaður hafi fyrstur
komið auga á það, heldur nærstadd-
ur sundlaugargestur, segir Jóhanna
á að oft komi fyrstu viðbrögð frá
nærstöddum sundlaugargestum.
„Svæðið er stórt og börnin mörg.
Það er í ýmsar áttir að horfa og þótt
við fegin vildum er ekki starfsmaður
á barn hér,“ segir hún en tekur fram
að laugin sé vel mönnuð.
Steinþór hjá ÍTR hélt vikulegan
fund í gær með öllum forstöðumönn-
um sundlauga í Reykjavík og kom
þar fram að öll starfsemi lauganna
uppfyllti reglugerðir um sundstaði.
Hann segir að engar öryggismynda-
vélar muni geta leyst forráðamenn
undan ábyrgð á börnum sínum og út-
tekt ÍTR á hverri sundlaug fyrir sig
hafi leitt í ljós að öllum reglum sé
fylgt. „En það er alltaf hægt að gera
betur,“ segir hann. Nú sé t.d. verið
að endurnýja vaktskjái í varðturnum
lauga. Steinþór bendir á að sam-
kvæmt reglugerð megi barn yngra
en 8 ára ekki fara einsamalt í sund.
Fylgdarmaður verður að vera 14 ára
og syndur og má ekki vera með um-
sjón með fleiri en tveimur börnum.
Steinþór segir að reglugerðir
skyldi ekki sundstaði til að vera með
viðvörunarskilti við rennibrautir, en
sundstaðir Reykjavíkur séu þó með
slíkar merkingar.
Fá ekki að fara í rennibrautir
Börn sem ekki ná til botns í lend-
ingarlaugum neðan við rennibrautir
mega ekki renna sér ein síns liðs. Nú
þegar sumarið er komið og umferð
krakka eykst í laugarnar verður
gæslan efld til muna. „Laugarverðir
munu ekki hleypa börnum með kúta
einsömlum í rennibrautirnar, þannig
að á þessu er mjög góð gæsla. Það
skiptir máli að hafa reynda og góða
laugarverði sem fylgjast vel með.“
Börn yngri en sex ára mega þá
ekki fara ein síns liðs í stærri renni-
brautir lauganna. Þótt vel verði
fylgst með þessum hlutum í sumar
er það samt ekki svo að föst vöktun
laugarstarfsmanna sé almennt með
umferð barna í rennibrautirnar og
þar skiptir ábyrgð forráðamanna
miklu, segir Steinþór.
Engin skilti um
aldursmörk
Í sundi Gaman getur verið í sundlauginni, en þar geta orðið slys, allt frá smáóhöppum upp í banaslys. Fullorðið fólk
jafnt sem börn og unglingar hafa lent í slíkum slysum á liðnum árum en oft hefur tekist að forða slysi með snarræði.
Unnið að endurnýjun vaktskjáa
Í HNOTSKURN
»Til að fá starfsleyfi fyrirsund- og baðstaði er skylt
að hafa neyðar- og við-
bragðsáætlun á sundstöðum
og hafa öryggisreglur sýni-
legar gestum.
»Á sundstöðum skal vera tilviðurkenndur búnaður til
skyndihjálpar og yfirfara
hann reglulega.
»Laugarverðir eiga aðgangast undir hæfnispróf
sundstaða einu sinni á ári.
Morgunblaðið/Kristinn