Skírnir - 01.12.1919, Blaðsíða 6

212
Jón Thoroddsen.
[Skirnir
hennar og menning, í glímu við náttúruna, dauða og lif-
andi. Áhrif þessarar viðureignar á hug skáldanna verða
efni listar þeirrar og ljóða. Og enginn er svo frumlegur,
að hann verði ekki að nema að miklu leyti list sína af
fyrirrennurum sínum. Veltur ekki litið á því, hvort menn-
ing og lífskjör leggja upp í hendurnar á skáld- og rithöf-
undefnum fyrirmyndar- eða viðvörunarbækur, er þeir eru
á næmasta rekinu. Hvort þeim berast þá lélegar riddara-
sögur og 5>rejfara«-rusl á danósa skrípamáli, eða beztu rit
á vora tungu og vandaðar þýðingar úrvalsrita hins ment-
aða lieims. Eg ætla, að lafhægt myndi að sýna, hversu
leirbullslestur hefir að nokkru spilt smekkvísi og dómvísi
flestra ljóðskálda vorra, svo að þeir hafa ekki beðið þess
bætur, þótt þeir öfluðu sér góðrar mentunar. Fyrir börn-
um og unglingum á ekki að hafa nema góðar bókmentir
—- þar verður að fara eftir sömu lögum sem í siðferðileg-
um efnum.
„Smekkurinn sá, sem kemst í ker,
keiminn lengi eftir ber“.
Vant er að vita, hve vel það hefir verið fallið til eft-
irdæmis, alt er skáldið las í bernsku, þó að hann riti sjálf-
ur á marga lund svo vel, að vera megi ungum skáldum
til eftirbreytni. Gera má ráð fyrir, að hann hafi á unga
aldri kynst íslendingasögum. Hann fór ungur til síra Sig-
urðar Jónssonar á Rafnseyri, föður Jóns Sigurðssonar, og
dvaldist lijá honum fjóra vetur. Iiefir hann vafalaust þeg-
ar átt kost á að kynnast sögum vorum á heimili þessa
merkisprests. Og ekki hefir síður gefið færi á að lesa
þær á heimili Sveinbjarnar Egilssonar, Eyvindarstöðum á
Álftanesi, þar sem hann naut undirbúnings-kenslu vetur-
inn áður en hann settist i Bessastaðaskóla. Þarf engum
getum að því að leiða, hvílíkt gagn honum sem öðrum
lærisveinum þessa ágætismanns hefir orðið að tilsögn hans
og viðkynningu við hann. Án efa hefir Jón Thoroddsen
verið Hómers-þýðingum hans handgenginn og numið af
þeim á marga vegu. Slíkum lífs- og mannlýsanda sem
Jóni Thoroddsen hefir hlotið að þykja gaman af lýsingum