Skírnir - 01.12.1919, Blaðsíða 13

Skírnir]
Jón Thoroddsen.
219
áheyrandi rengir og kveður honum hafa verið sagt þetta
af hrekk, þyknaði i karli og kvað hann þá svo að orði:
»Það eru ófúin fötin á þeim, sem sagði það. Það var
prófasturinn hérna«.
í »Manni og konu« segir Bjarni á Leiti, að Grettir
hafi verið þrjár álnir danskar og þrjú kvartil um herð-
arnar. Og þá er Gfrímur meðhjálpari, hinn biblíulærði
spekingur,' bendir Bjai’na á það, með spaklegri hógværð
og kryddi af biblíu-tilvitnunum, að einhver hafi leikið illa
á hann, að telja honum trú um slíka fjarstæðu, tekur hann
því óstint og svarar: »Hugsar þú, Gfrímur góður, að telja
mér trú um, að það sé lýgi, sem sannorðir menn hafa
sagt mér um Gretti Asmundsson, að hann væri þrjár álnir
danskar um herðarnar og þrjú kvartil.
í stað Björns á Burstarfelli er hér í »Mann og konu«
kominn Grettir Ásmundarson. Skáldinu hefir þótt láta lag-
legar og eftirminnilegar í eyrum, að hann væri þrjár áln-
ir danskar og þrjú kvartil um herðar, heldur en hann væri
þrjár álnir danskar eða fjórar. Það var og í samræmi
við það, að Bjarni taldi alt upp á átta, er hann sagði frá
fjölda þeim, er komst fyrir á Indíafarinu. En eg sé eftir,
að hann hefir ekki lofað Bjarna að svara Grími meðhjálp-
ara, eins og fyrirmyndin svaraði: »Það eru ófúin fötin á
þeim, sem sagði það«. Það er »ófúinn« íslenzkur mergur
í svarinu þvi. í stað þess segir hann i »Manni og konu«,
að sannorðir menn hafi sagt sér. Við vitum nú, að þar er
átt við Ólaf prófast Sívertsen í Flatey.
Lifið — en ekki Jón Thoroddsen — heflr dregið skop-
myndina Bjarna á Leiti. Skáldið heflr þar engu þurft við
að bæta. Skáldaugað og skopaugað sá, hvílík skemtun og
veizlufagnaður mátti verða i sögu að slíkri konungsger-
semi sem Einari prófentukarli prófastsins i Flatey. Vand-
inn var ekki annar en sá, að breyta nafninu og herma
vel eftir honum, ná orðalagi hans, og það var list, sem Jóni
Thoroddsen lét og tókst hér sem oftast. Hann sýnir hann
eins og góður þýðandi þýðir kvæði, hirðir ekki að ná tali
hans né sögum orðrétt, heldur hættinum, blænum, andan-