Skírnir - 01.12.1919, Blaðsíða 68

274
Færeysk þjóöernisbarátta.
[Skírnir
sem nefnd yar broyting (þ. e. breyting) náði ekki neinni
útbreiðslu, nema hvað Jakobsen notaði hana ávalt síðan.
Jakobsen helgaði alla æfi sína vísindastörfum. Kann-
sóknir hans snerust einkum um tvö efni, Hjaltland og
Færeyjar.
Hjaltland bygðist, eins og kunnugt er, frá Noregi
og enn búa þar menn af norskum ættum. Lengi framan
af var það norskt skattland, þangað til 1469, að Kristján
konungur fyrsti veðsetti það Skotakonungi fyrir heiman-
mundi dóttur sinnar. Hann gat aldrei leyst það út aftur,
og Skotar hafa síðan ráðið þar lögum og lofum. Smátt
og smátt tóku Hjaltlendingar upp enska tungu, eins og
hún er töluð í Skotlandi, og um 1800 má telja, að hið
forna norræna mál þeirra sé útdautt. Samt hefir geymst
hjá þeim til þessa dags fjöldi norrænna orða, helzt nöfn
á hlutum, sem tengdir eru við dagleg störf, eiukum fiski-
veiðarnar. Meðan Jakobsen var drengur í Þórshöfn, sá
hann og heyrði hjaltlenzka fiskimenn, er þangað komu,
og tók undir eins þá að forvitnast um það mál, sem þeir
töluðu. Þá er hann liafði lokið embættisprófi, fékk hann
styrk til að ferðast ura Hjaltland og dvaldist þar tvö ár
(1893—5). Það sem kom í leitirnar af norrænum orðum
var miklu meira en nokkur hafði búist við. Um þessi
efni efni reit Jakobsen doktorsritgerð sina Det norrone sprog
pá Shetland (1897) og höfuðrit sitt, Etymologisk ordhog
over det norrone sprog pá Shetland, sem ekki var fullprent-
að þegar hann dó. Stuttar ritgerðir um hjaltlenzk efni eru
til eftir hann hingað og þangað, meðal annars um örnefni
þar í landi.
Fyrsta verk hans um færeysk fræði var orðasafnið
við Fær^sk anthologi. 0g nokkrum árum síðar kom ann-
að rit, sem ekki var ómerkara, fœreyskar þjóðsögur og
œfintyri með íormála og orðasafni á dönsku. í þessu riti
er geymdur fjöldi sagna, sem um það leyti var tekinn að
falla í gleymsku. Að máli til er það næstum klassiskt.
Jakobsen fór svo mjög sem unt var eftir frásögn heim-
ildarmanna sinna, en setti þó ætíð innlend orð 1 stað hinna