Ægir - 01.08.1932, Blaðsíða 11

ÆGIR
189
eins og 1930, sem var sérstaklega slæmt,
í þessu tilliti.
Sýnist mér þetta alt styðja mjög
kenningar próf. Harrison. Við vitum ekki
til að harðfiskur eða annar fiskur, sem
verkaður er með litlu salti, roðni. Roðinn
virðist fylgja saltinu. En að flskur roðni
frekar í miklum aflaárum, og þegar menn
eru að komast í saitþröng, getur haft
aðra orsök, sem sé þá, að þeir sem eru
að verða saltlitlir kaupa ferskt salt, sem
ekki er nógu staðið. Með því áð nota
það undir eins, fær gerill skilyrði til að
þroskast, sem hann hefði ekki fengið, ef
saltið hefði verið geymt í sex mánuði.
Virðist þvi sem, að er þessi mikli tískur
veiddist, hafi bæði Kanadamenn og við
komist í saltþröng og hafi þurft að kaupa
nieira salt, en venja er til, og hafi þá
verið sent heldur ferskt salt. Einnig var
mikill roði i fiski á stríðsárunum, og
kemur það einnig heima við þessa kenn-
ingu, því vegna eftirspurnarinnar, bæði á
salti og skipakosti.gatþaðverið alvegundir
hælinn lagt, hvort salt var selt fullstaðið.
Er ég fór að heiman taldi Dungal það
alveg óvíst að hann gæti sinnt rannsókn
á roðanum nokkuð frekar. Er hingað kom
var það því eitt af minum fyrstu verkum
taka nokkur sýnishorn af fiski, sem
hafði roðnað, og senda próf. Harrison.
Bað ég hann að rannsaka hvort hér
væri sama skemdin að verki og hann
hafði rannsakað áður og lýsti ég gangi
hennar eftir getu. Því miður náði það
hréf ekki i próf. Harrison. Var það endur-
SeQt til mín eftir að hafa farið fram og
aftur um Kanada. Veit ég ekki hvað um
hann hefur orðið, en dró að senda
skýrslu um roðann vegna þess að mér
Þótti ekki nógu tryggt að byggja eingöngu
a likum og athugunum mínum.
Eu nú um mánuðamótin fékk ég eftir-
farandi bréf frá Dungal:
Reykjavík, 18. júní 1932
Herra verslunarerindreki Helgi Briem
Barcelona.
Við höfum nú gert töluverðar rann-
sóknir á skemdunum í sallfiski þeim,
sem þér færðuð mér rétt áður en þér
fóruð til Spánar og skal ég nú láta yður
vita það helsta um árangurinn. Að rann-
sóknunum hefur að mestu leyti unnið
stúdent, Sigurður Pétursson, sem nú er
að leggja stund á tekniska Bakteriologi.
Við höfum aðeins rannsakað rauðu
skemdirnar. I þeim finnst mikið af
hreyfanlegum, stafmynduðum bakteríum,
nokkuð ólíkar að útliti þegar þær eru
teknar úr fiskinum. Út af skemdunum
var sáð í fiskagar með mismunandi miklu
fiskinnihaldi f, frá 5—25°/o matarsalt og
látið standa við mismunandi hita, nl. 0
stig, 30 stig og loks úti (8 — 15 stig). Við
0 stig óx ekki neitt og ekki er kominn
vöxtur eftir 8 daga við útihitann, en við
30 stig var kominn vöxtur eftir 4 daga
í saltkoncentration frá 5—15u/o. Þessi
vöxtur var greinilega rauðleitur og reyn-
dist hreingróður af stöfum, samskonar
og þeim sem fundust í roðanum í fiskinum.
Til að sanna að þetta væri sama bakterian
og sú, sem roðanum veldur, tókum við
2 stk. af óskemdum fiski, steriliseruðum
þau við 120 stig í hálftfma og sáðum
siðan agargróðrinum á annað stykkið, en
engu á hitt. Fiskstykkin voru geymd sitt
í hvoru lagi í sterilum glerskálum, og
báðar síðan geymdar fyrst við 30 stig og
síðan við stofuhita. Eftir fimm vikur var
stykkið, sem agargróðrinum hafði verið
sáð á orðið ljósrautt, og það mjög greini-
lega, en hitl stykkið, hafði engri litbreyt-
ingu tekið. Við smásjárrannsókn á rauða
stykkinu fundust bakteriur samskonar og
i upprunalega skemmda fiskinum. Loks
fengum við 3 sýnishorn af salti frá mis-