Ægir - 01.08.1932, Blaðsíða 25

ÆGIR
203
Eins og hálfsmánaðaraflaskýrslur mínar
sýna, er fiskimagnið orðið yfirleitt í
meðallagi, en nokkuð mismunandi i hin-
um ýmsu verstöðvum.
Afli margra báta út með Firðinum er
um 3 og upp í 4 hundruð skippund, og
bátar sem réru héðan af Akureyri í vetur
og i vor, áður en vertíð byrjaði almennt
voru búnir þá að fá á 3ja hundrað
skippund, er þeir fluttusig í sumarverið.
Engin fisksala hefur farið hér fram enn
þá, svo mér sé kunnugt, en daglega
kvarta menn yfir að geta ekki selt
nokkurn ugga og sjá ekki frain á, að til
nokkurs sé, að halda áfram að fiska.
Akureyri, 10. júlí 1932.
Viróingarfyllst.
Páll Halldórsson.
Rannsókn á jarðslaga
Bráðabirgðaskýrsla.
Það, sem almennt er kallað jarðslagi,
eru rauðar eða svartar skemmdir á verk-
uðum saltfiski. Fiskur með slikum rauð-
um skemmdum var í marz síðastliðinn
afhentur hr. docent N. Dungal til rann-
sóknar af herra fulltrúa Helga Briem.
Voru þá þegar tekin sýnishorn af fisk-
inum og voru þau geymd í »sterilum«,
luktum skálum (Petri-skálum) við stofu-
hita (ca. 18° C.) nokkra daga, og varð
þá roðinn enn þá greinilegri á þeim
sýnishornum er sýkt voru. í byrjun apríl
leyfði hr. N. Dungal, að ég undirritaður
ynni að rannsókn á sýnishornum þess-
um undir sínu eftirliti. Byrjaði ég þegar
á rannsókn þessari og fór hún fram
sem nú skal greina.
Við smásjár-rannsókn á hinum 'rauðu
sýnishornnm snst fjöldi baktería og var
lögun þeirra mjög mismunandi. Voru
sumar þeirra stuttir stafir, svo þær gátu
næstum talist kokkar, aðrar voru nokkuð
lengri, og nokkrar mjög langir stafir
(breidd 1-2 /i og lengd 2—10 ju). Við
nánari rannsókn reyndust margar þessar
bakteríur hreyfanlegar og voru sumar
Gram-pósitivar og aðrar Gram negativar.
Þvi næst var ræktað frá sýnishorninu
og var sáð út á kjötsoðagar, sem inni-
hélt 15°/o salt (matarsalt). Var sáð í tvö
glös og annað sett við stofuhita, en hitt
við 37° C. Eftir 4 daga fór að sjást vöxtur
í því glasi, er geymt var við 37° C, og
nokkru seinna mátti sjá á honum ljós-
rauðan blæ. Var nú sáð út frá þessum
gróður á mörg glös með samskonar æti
og áður og nú ræktað áfram við 30—
37° C. Sást ofurlítill vöxtur þegar eftir
24 stundir, en eftir 3 daga var hann
orðinn mikill og greinilega Ijósrauður.
í öllum glösunum leit vöxturinn eins út.
Við smásjár-rannsókn á fyrsta gróðrin-
um og þeim gróðrum, sem út frá hon-
um var sáð sáust alstaðar Gram-negativir
stafir, sem nú voru miklu jafnari að
stærð, en í gróðrinum á sjálfum fiskin-
um (breidd ^/s— 1x/2 P °g lengd 2 — 5 fi).
Gróður sá, sem ræktaður var við stofu-
hita varð fyrst sýnilegur eftir rúmar 2
vikur, og við smásjár-rannsókn reyndist
hann einnig vera af Gram-negativum
staf-bakteríum.
Nú var valinn mjög vel útlítandi full-
verkaður saltfiskur og skornir úr honum
tveir valdir bitar, hvor hjá öðrum. Voru
þeir svo lagðir hvor í sina »steriliseruðu«
Petri-skál, sem helt var í ofurlitlu af
»steriliseruðu« vatni, til þess að halda
þeim rökum. Var nú sáð út á annan
bitann frá þeim gróðrum, sem ræktaðir
höfðu verið við 30—37° C., en hinn bit-
inn var látinn óhreyfður. Voru nú báðar