Ægir - 01.08.1932, Blaðsíða 12

190
ÆGIR
munandi stöðum á Spáni og tókst að
finna samskonar bakteríur í 2 þeirra nl.
í salti frá Ibiza og St. Paulo, en ekki í
salti frá Torre Vieja.
Það má því telja fullsannað að rauði
jarðslaginn, sem hér um ræðir stafi af
saltsólgnum bakterium, sem berast í fiski-
inn með saltinu. Ekki er ósennilegt að
sumar tegundir af salti séu lausar við
þennan ófögnuð og væri því mikilsvert
að athuga hvaðan helst bæri að kaupa
salt, sem er laust við þessar bakteriur.
Með kærri kveðju,
Yðar
Niels Dungal.
Er ég hafði fengið þetta bréf, sýndist
mér það nokkurnveginn óyggjandi, að
hér sé sama plágan að verki í okkar
fiski og í fiski annara þjóða.
Þá er að athuga hvað helst sé hægt
að gjöra til að útrýma roðanum eða
halda honum í skefjum.
Er það auðvitað fyrst og fremst með
því að flytja salt til landsins, sem er
laust við gerlana, en síðan að hindra að
þeir berist í það eða fiskinn aftur.
Eins og áður er getið er gerillinn
eingöngu í sjáfarsalti. Virðist því tryggasta
leiðin að nota námusalt og Liverpool-
salt. En þá er þess að gæta, að það er
varhugavert fyrir okkur, að draga úr
innkaupum okkar hér á Spáni, því saltið
er svo að segja það eina, sem við kaup-
um í þessu aðalmarkaðslandi okkar.
Þyrftum við því heldur að auka innkaup
þaðan, en draga úr þeim, enda er sjáfar-
salt talið hafa ýmsa kosti, sem annað
salt hefur ekki.
Próf. Harrison telur að hægt sé að
dauðhreinsa saltið með tvennu móti: 1)
með því að geyma það í sex mánuði og
2) með því að hita það upp. Sjálfur
getum við naumast geymt saltið í sex
mánuði vegna rýrnunar og vaxtataps.
Mundum við þvi verða að semja um
það við Spánverja að þeir láti okkur fá
fyrsta salt hvers árs. Saltið er aðallega
unnið svo að það má byrja að taka það
í seinnihluta júnímánuðar og má segja
að þessi fyrsta »uppskera« sé búin í
ágústmánuði. Ætti það salt því að vera
fullstaðið í lok desember og síðar. Síðan
er nokkuð salt tekið í september, en það
salt verður ekki fullstaðið fyr en í mars.
Þyrftu íslenskir saltkaupmenn að reyna
að fá fyrsta saltið, svo að það verði sem
elst áður en það kemur í fiskinn. Þyrftu
helst að fylgja því vottorð um hve lengi
það hefur staðið, er því er útskipað.
Ef salt er talið grunsamlega nýtt, er
hægt að dauðhreinsa það með því að
hita það upp með lofti. Telur próf.
Harrison að nóg sé að hita það upp í
100 stig celsius og halda þeim hita á
því í 30 mín, En dr. Cloake telur nauð-
synlegt að hita það upp í 120 stig c.
Þó slík dauðhreinsun mundi ef til vill
nokkuð dýr, mundi hún samt svara
kostnaði, þar sem veiðar byrja svo
snemma, að ótryggt sé að saltið sé orðið
nógu gamalt. Hefi ég beðið Dungal að
rannsaka þetta, en slíkt tekur að sjálf-
sögðu nokkuð langan tíma. Vel má þó
vera, að hægt sé að breyta eða bæta svo
við vélarnar í fiskþurkunarhúsunum, að
hægt sé að hita saltið upp með þeim,
því það mundi draga mikið úr kostnaðin-
um. Ætti stöð, sem eingöngu notar dauð-
hreinsað salt og að geta krafist hærra
verðs, en hin sem selur með roðahættu.
En þá er athugandi, að saltið getur
smitast úr húsunum þar sem það er
geymt, og fiskurinn smitast af þvotta-
körum, burstum og öðrum áhöldum. Er
nokkur hætta á að gerillinn leggist í
húsin,ef þau eru ekki sótthreinsuð, sérstak-
lega ef þar hefur verið fiskur, sem hefur