Ægir - 01.08.1932, Blaðsíða 30

208
ÆGIR
þegar fiskurinn kemur í heitara loftslag.
Sömuleiðis munu líka matsmennirnir
hafa staðið ráðalausir fyrir þessum
skemmdum, því fæstir þeirra munu hafa
kynnt sér, að nokkru gagni, þær rann-
sóknir, sem aðrar þjóðir höfðu gert á
þessu sviði, hvað þá heldur, að þeir
hefðu gert sjálfir nokkrar rannsóknir á
þessu, sem að gagni máttu verða.
Eins og getur um í þessari skýrslu,
hr. H. Briem, afhenti hann við burtför
sína, hr. docent N. Dungal, fiska með
sýnilegum jarðslagavotti, héðan frá Faxa-
flóa, en sökum anna mun hr. N. Dungal
ekki hafa haft tíma sjálfur til að fást
við þessar rannsóknir, en leyfði hr.
stud. mag. Sigurði H. Péturssyni, að
fást við þær, undir sínu eftirliti.
Bráðabirgðaskýrsla Sigurðar um þessar
rannsóknir, er nú birt hér samtímis í
blaðinu. Auk þess hefur Sigurður skrifað
stutta grein um þetta sama efni í 5.-6.
tölublað »Náttúrufræðingsins« þetta ár.
Eins og sjá má á þessari bráðabirgða-
skýrslu Sigurðar, er hér að eins um
byrjun á rannsókn að ræða, sem þó
þegar hefur sýnt all-verulegan árangur,
þar sem bakterían, er þessum skemmd-
um veldur, er þegar fundin, en þar sem
jafn-mikið verðmæti er hérí hættu.þarsem
um aðal-framleiðsluvöru vora er að ræða,
verður að krefjast þess, að rannsóknuro
þessum verði haldið áfram, og reynt að
komast fyrir ræturnar á vágesti þessum,
ef mögulegt er. — Rikisstjórnin hefur
lofað að veita Sigurði kr. 500 — fimm
hundruð krónur — til framhalds þessum
rannsóknum næsta velur, og er auðséð,
að ekki er hægt að búast við miklu
starfi fyrir þá upphæð, og ekki getur
maður varist þeirri hugsun, að fjárveit-
ingin hefði orðið ríflegri, ef aðal-fram-
leiðsla landbúnaðarins hefði átt í hlut.
Prófessor Harrison, sá er um er getið
í þessari skýrslu, hr. Helga Briem, telur
að salt, sem er orðið sex mánaða gam-
alt eða eldra, sé að mestu leyti orðið
laust við sýkla, og fer það að nokkru
leyti saman við reynslu okkar, því að
meðan sú venja var hér, að saltið, sem
nota átti á vertíðinni var flutt hingað
til Iandsins haustið áður, þá voru mjög
litlar kvartanir um þessar skemmdir, en
á seinni árum hafa saltkaupin færst í
það horf, að saltið er keypt til Iandsins
i stórum förmum, og kemur mest af því
eftir áramót, eða meðan vertíðin stendur
yfir, og því notað samstundis.
Ef að ganga á með alvöru að rann-
saka þessar skemmdir, eða orsakir þeirra,
verða fiskimatsmennirnir að leggja fram
miklu vinnu og aðstoða þá, sem við
rannsóknirnar fást. Þyrfti helzt að hafa
til þess eyðublöð, sem undirmatsmenn-
irnir fyltu út fyrir hverja fisksendingu
er þeir meta, þar sem hægt væri að sjá
hvaða salttegund hafi verið notuð, hvað
saltið var gamalt, sem notað var, nær
fiskurinn var veiddur, nær verkaður,
þurkstig fisksins, í hvernig húsum hann
er geymdur, hve oft umstakkaður, hvort
að líkar skemmdir hafi áður átt sér stað
í sömu húsum o. s. frv. Væri snúið sér
að þessu atriði með alúð, ætti að vera
hægt að finna nokkurnveginn reglur fyrir
því, hvað helzt væri að varast, og undir
hvaða skilyrðum hættan á jarðslaga
væri mest, og ætti þetta að vera þeim
mikil hjálp og léttir, sem við rannsókn-
ina fást.
Við megum ekki gleyma þvi, að í
samkeppninni á heimsmarkaðinum, er
ekki minna undir því komið að fram-
leiða vandaða vöru en að framleiða sem
mest og ódýrast. Á undanfarandi árum
höfum við áreiðanlega lagl aðal-áherzluna
á, að framleiða sem mest á hvert skip
að hægt hefur verið, án þess að athuga