Orðlaus - 28.08.2004, Qupperneq 14

Megin tilgangur myndarinnar Stafræn fegurð,
sem er hugarfóstur Ástu Soffíu Pétursdóttur, er
að sýna fólki að fyrirmyndirnar sem margir Ifta
upp til í dag, eins og poppstjörnur, fyrirsætur og
kvikmyndastjörnur eru ekki eins fullkomnar og þær
líta út á myndunum sem birtast af þeim í tímaritum,
á auglýsingaskiltum eða í sjónvarpinu. Við hverja
myndatöku liggur að baki gífurleg vinna stílista,
förðunarfræðinga og hárgreiðslufólks sem á að sjá
um að ná ímynd fullkomnunar. „Til hvers að keppast
við auglýsingaplaköt þegar módelin líta ekki einu
sinni svona út?" segir Ásta, sem í myndinni tók sjálfa
sig í gegnum allan prósessinn sem módel þurfa að
fara í gegnum frá því að haldið er í myndatöku þar til
búið er að vinna myndina til birtingar. „Það er alltaf
verið að tala um hið fullkomna útlit, fólk er óánægt
með sjálft sig, en ímyndirnar sem horft er til eru svo
óraunverulegar. Það er enginn með svona glansandi
húð eins og á myndunum i tískublöðunum," bætir
Ásta við.
Hugmyndin kviknaði á netinu
Ásta hefur unnið að myndinni í tvö ár. „Ég var að
skoða heimasíðu grafísks hönnuðar á netinu og
þar var hægt að sjá muninn á fyrirsætu fyrir og
eftir fótósjopp. Það kom mér gjörsamlega á óvart
hvað það var búið að breyta henni mikið. í dag er
allt fótósjoppað, en það er gert svo vel að maður
sér það ekki. Þá kviknaði strax áhugi hjá mér að
gera heimildarmynd um ferlið. Ég fékk fullt af fólki
til að breyta mér, stílista, hárgreiðslumeistara,
förðunarfræðing, Ijósmyndara og svo grafískan
hönnuð til að fótósjoppa myndirnar í lokin. Síðan
verða viðbrögð mín, þegarég sé myndirnarfullunnar,
tekin upp. Þetta verður auðvitað allt öðruvísi en ég
er. Nú er verið að leggja lokahönd á myndina sem
verður vonandi tilbúin með haustinu."
En hvað finnst þér heillandi við þetta form
kvikmyndalistarinnar?
„Heimildarmyndir draga fram raunveruleikann. Fólk
í nútímanum vill láta mata sig af upplýsingum, en
er ekkert mikið að leita að þeim sjálft. Einfaldasta
leiðin til að segja fólki frá sannleikanum er með því
að mata það með sjónvarpsefni. Michael Moore fór
til dæmis slíka leið með sína mynd Fahrenheit/911.
Hann tekur þvílíkt hneyksli fyrir og tekst að koma
sannleikanum á borðið fyrir framan fólk. Með þessu
er hægt að sýna fólki hlutina í réttu Ijósi."
Gargandi snilld.
Gargandi snilld segir sögu íslenskrar tónlistar
síðustu 1000 árin. Fjölbreyttur hópur sveita koma
fram í myndinni eins og til dæmis Vinyll, Björk,
Minus, Sigur Rós, Quarashi, Múm, Apparat og
Singapore Sling. Farið er víða yfir þar sem hið gamla
mætir hinu nýja í bland við viðtöl, myndklippur af
tónleikum og margbrotna náttúru íslands. Samsuðan
gerir myndina að einhverju sem er svo miklu meira
en nokkru sinni hefur verið gert. „Myndin spannar
vissulega mjög vítt svið, allt frá yngstu sveitinni
Nilfisk, upp í rímur Steindórs Andersen. Límið í
þessu öllu saman er síðan tengingin við fortíðina
með Hrafnagaldri Óðins, hvernig Steindór hefur
unnið með kvæðin og rímurnar og þessu sérstæða
sambandi sem hann og Sigur Rós hafa átt í með með
Hilmari Erni Hilmarssyni," segir Ari Alexander.
Tónlistarútþrá og sköpunargleði
Ferlið er búið að vera sannkallað ævintýri. Sigurjón
Sighvatsson er aðalframleiðandi myndarinnar en
eftir að hafa séð myndir eftir Ara Alexander ákvað
hann að fá Ara til liðs við sig. Myndin er búin að
vera í vinnslu í heilt ár og þeir eru búnir að fylgja
böndunum eftir á sigurför þeirra um heiminn eins
og til New York, London og Tokyo. Þetta er gífurlega
veigamikið verk sem hefur kostað þrotlausa vinnu,
en hverju er verið að reyna að ná fram? „Við teljum
að þetta sé ofboðslega réttur tími til að gera slíka
mynd þar sem það er svo mikil gróska í tónlistarlífinu
á þessu 300.000 manna landi. Við stöndum á
ákveðnum tímamótum núna þar sem verið er að
semja mjög frumlega tónlist og íslensk tónlistarútþrá
hefur aldrei verið eins öflug. Við erum því að reyna
að skoða hvaðan þessi uppspretta kemur, afhverju
erum við að gera þetta, afhverju þessi þörf og þrá."
En hvað kom mest á óvart við gerð
myndarinnar?
„Það sem kom mér á óvart er þetta
ofboðslega skemmtilega sjálfsöryggi sem býr
í þessum tónlistarmönnum. Ég kem sjálfur úr
myndlistargeiranum og hélt að myndlistarmenn
væru góðir með sig, en þeir komast ekki einu sinni
nálægt því sem tónlistarmennirnir eru, sem mér
finnst mjög gott. Þess vegna ákváðum við að kalla
myndina Gargandi snilld, það er ekkert verið að
skafa ofan af neinu.
Annað sem kom mér á óvart í þessu verkefni var hvað
stelpur eru í miklum minnihluta í tónlistargeiranum
á íslandi. Það finnst mér mjög undarlegt, sérstaklega
í Ijósi þess að frægasti íslendingurinn, Björk
Guðmundsdóttir, er tónlistarkona. Ég virkilega
lagði mig fram við að skoða hvaða stelpur eru í
hljómsveitum sem eru að búa til kreatíva músík, en
varð lítið ágengt."
Það er greinilega mikil gróska í íslenskri
heimildamyndagerð núna. Hvernig finnst
þér þróunin hafa verið?
„Það er mjög skrýtið hvernig (slensk kvikmyndagerð
fór af stað í miklum blóma rétt um og eftir
seinni heimsstyrjöld. Þá voru það fyrst og fremst
heimildarmyndir sem voru gerðar hérna. Með
tilkomu Kvikmyndasjóðs hafa heimildarmyndir
fengið aukið öndunarrými og styrkupphæðin er
búin að aukast ár frá ári. Það er alveg stórmerkilegt
framtak, þó að það mætti alveg setja töluvert meiri
peninga í þetta."
Nú eru heimildarmyndir að öðlast auknar
vinsældir á alþjóðamarkaði og myndir
eins og Fahrenheit/911 og Super Size Me
búnar að slá í gegn víða um heiminn. Hver
heldur þú að sé skýringin fyrir þessum
vinsældum?
„Ég held að fólk sé bara búið að fá leið á lélegum
leikurum og ömurlegum sápuóperuþáttum en vill
frekar sjá alvöru fólk. Fahrenheit er auðvitað mjög
flott verkefni og óvænt að heimildarmyndir geti
orðið svona gríðarlega vinsælar, en þetta er ekkert í
fyrsta skipti sem þetta gerist. Ég held að fólk sé bara
orðið miklu meðvitaðra og við það myndast þörfin
fyrir að skilgreina sjálft sig og hver við erum."
Hégómi eru dansandi og syngjandi alla daga, kokka
fyrir alla og gefa frá sér einstaka orku. Síðan er ég
á leiðinni til Guðmunds á Vaði sem ég tel seinasta
íslendinginnog ætlum við að eyða nokkrum dögum
saman ásamt vinum," bætir Frosti við.
En finnurðu fyrir auknum áhuga fyrir
heimildarmyndagerð?
„Það virðast margir vera komnir með áhuga á að
documenta hluti í kringum sig og mjög margir farnir
að taka upp. Það er gaman að sjá það. Mér finnst
þó allt of margir sitja heima hjá sér og bíða eftir að
einhverjir komi með ávísun til þeirra. Það vilja allir allt
fyrir ekkert, hvort sem það er í heimildarmyndagerð
eða öðrum listgreinum. Ég er þannig líka en er
að vinna í þeirri afstöðu. Reykjavíkurnætur taka
sinn toll. Mér hefur alltaf fundist heimildarmyndir
skemmtilegastar af öllum kvikmyndum og nú sér
maður mun meira af þeim en áður. Fleiri og fleiri
virðast farnir að kunna að meta umhverfi sitt og þar
af leiðandi vilja deila því," segir Frosti að lokum.
„Þetta byrjaoi sem svona mafiuverketni," segir
Frosti Runólfsson um heimíldarmyndina sem hann
er að vinna að um rokksveitina Mínus. „Við erum
allir vinir og ég var alltaf með kameru á mér og tók
upp flest sem þeir gerðu. Þegar vinsældir Mínus
jukust ákváðum við að nýta þetta efni og byrja að
gera mynd. Við tókum allt gamla efnið og byrjuðum
að taka markvisst upp nýtt efni. Blessunarlega hófst
síðan samstarf með Halla Sig. vini mínum sem kenndi
mér allt það tæknilega og höfum við unnið saman
síðan." Auknar vinsældir Mínus á alþjóðavettvangi
hafa vart farið fram hjá neinum en þeim hefur verið
mikið hampað upp á síðkastið af erlendu pressunni
og er myndin búin að vinda upp á sig í samræmi við
það.
Saga Mínus frá upphafi
Ólíkt mörgum öðrum heimildarmyndum er þessi
algjörlega no-budget mynd. „Við erum búnir að
gera þetta að kostnaðarlausu í mjög langan tíma
svo það gefur myndinni skemmtilega hráan blæ.
Myndefnið nær alveg frá byrjun Mínus árið 1998 til
dagsins í dag. Öll sagan er rakin, fylgst með túrunum
og tónleikunum, því súra og því sæta og út kemur
þessi frábæra mynd sem ég er mjög ánægður með.
Þetta eru auðvitað svo skemmtilegir karakterar að
myndín gerir sig nær sjálf, mjög ólíkir gaurar, vel
lesnir og hæfilega ruglaðir," segir Frosti.
En hvar verður hægt að sjá myndina?
Við erum að fara að koma henni frá okkur á næstu
2-3 mánuðum og hugmyndin er að sýna hana fyrst í
bíó, en ef ekki þar þá sýnum við hana sjálfir einhvers
staðar. Urban rokk og ról í bíó. Bjór og reykmettaður
dimmur salur. Við gefum hana svo út á DVD þar sem
verður miklu meira efni. Tonn af því."
Shawn 3000 og hommaleikhús
Frosti situr ekki auðum höndum því hann er búinn
að taka upp mynd um útvarpsmanninn Freysa, sem
ber heitið Shawn 3000. Myndin fjallar aðallega um
samband Freysa og fastagesti þáttarins, þó aðallega
Stjána stuð. „Síðan erum við Halli að fara að vinna
að mynd um Hommaleikhúsið Hégóma á morgun
takk fyrir. Tökur hefjast á Vetrarfagnaði hópsins. Við
erum allir gengnir í kommúnu niðri í Slipp þar sem