Orðlaus - 28.08.2004, Page 36

St j órnmálamenn
framtíðarmnar?
„Menntun kvenna er að aukast með hverri kynslóð
og um leið munu völd kvenna aukast og þátttaka
þeirra í valdastöðum aukast." „Jafnrétti kynjanna
kemur með nýjum kynslóðum - bara spurning um
tíma"
Fleygar setningar eins og þessar hafa dunið á
okkar kynslóð frá því mæður okkar drógu af sér
rauðu sokkana og bundu aftur á sig
brjóstahaldarana. Sennilega er okkar kynslóð sú
sem er bjartsýnust á að stelpur hafi sömu tækifæri
og strákar og bráðum verði heimurinn leikvöllur
beggja kynjanna. Ég er ein af þessum
„efasemdafemínistum" sem trúir því ekki að
jafnrétti kynjanna sé rétt handan við hornið, en
svona til að vera alveg viss ákvað ég að rýna aðeins
í „uppalendastöðvar"? stjórnmálamanna. Það er
nefnilega söguleg staðreynd að þau sem enda í
pólitík eru búin að æfa sig töluvert áður en þau
enda á þingi eða í sveitarstjórnum. Flest byrja í
menntaskóla og starfa þar í stjórnum
nemendafélaganna, næsta skrefið er svo
stúdentapólitíkin og/eða ungliðapólitík
stjórnmálaflokkanna. Svo þegar fólk er orðið
nægilega sjóað í „bransanum" er farið t prófkjör
og svo inn á þing eða í sveitarstjórn. En hvernig
er hin unga kynslóð okkar tíma að standa sig? Er
tíminn að leiða það í Ijós að stelpur eru að sækja
í sig veðrið og nú sé tími til að halla sér aftur og
slaka á þessu femínistaáróðri?
Kynjahlutfall framboðslista háskólahreyfinga í HÍ
70 -
60 -
50 -
40
30
20
10 j-
0
st
64
39
56
m
H
Vaka
Fimm stjórnmálaflokkar landsins státa af mjög virkum
ungliðahreyfingum þar sem ungu fólki gefst tækifæri til
þess að láta til sín taka. Þrátt fyrir ekkert formlegt vald
ungliðahreyfinganna á setningu laga hafa þær oft lagt
línurnar fyrir það sem koma skal. í Háskóla islands hafa
verið til margra ára tvö öfl sem berjast um völdin í
stúdentapólitíkinni, Vaka og Röskva. Nýlega bættist
þriðja fylkingin við, Háskólalistinn. Dæmi um
stjórnmálamenn sem hafa verið í stjórnum
ungliðahreyfinga eða í háskólapólitík eru t.d. Davíð
Oddsson, Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Össur
Skarphéðinsson, Siv Friðleifsdóttir, Geir H. Haarde svo
einhverjir séu nefndir. Það er því ekki ólíklegt að þeir
Kynjahlutfall ungliðahreyfinga stjórnmálaflokkana
90 r
80
70 -
60 -
50
40
30 -
20 -
10
0
83
13
27
64
36
50 50
17
67
33
UJ
UVG SUF SUS UF
sem nú ráða ríkjum á þessum þjálfunarstöðvum séu
verðandi talsmenn fyrir okkar kynslóð í stjórnmálum
framtíðarinnar - eða hvað?
Þegar maður skoðar framkvæmdastjórnir
ungliðahreyfingar Sjálfstæðisflokks (SUS), Samfylkingar 12
(UJ), Framsóknarflokks (SUF), Vinstri grænna (UVG) og
Ungra frjálslyndra (UF) á heimasíðum þeirra kemur í Ijós 10
að formenn allra þessara hreyfinga eru strákar nema hjá
UF en þar vermir Kristín María Birgisdóttir formannssætið
í fyrstu stjórn félagsins. Kristín María hefur einnig verið
liðtæk í stúdentapólitíkinni. Samband ungra
framsóknarmanna er eina framkvæmdastjórnin þar sem
eru jafnmargar stelpur og strákar en stelpurnar eru
langfæstar hjá Sambandi ungra sjálfstæðisdrengja eða
rétturfimmtungur. Hjá ungum „jafnaðarmönnum" eru
stelpurnar aðeins tæplega þriðjungur og af
stjórnarmönnum, hjá ungum vinstri grænum
„femínistum" eru þær ekki nema 36% og í stjórn UF eru
Næst á dagskrá er að skoða háskólapólitíkina. í síðustu
kosningum til stúdentaráðs voru þrír listar í framboði,
Röskva, Vaka og Háskólalistinn. í fyrsta sæti fyrir Röskvu
og Vöku voru stelpur og núverandi formaður stúdentaráðs
er Járþrúður Ármundardóttir fyrir Vöku. Á framboðslistum
Vöku og Röskvu voru um meiri hluti stelpur en hjá
Háskólalistanum voru stelpur í minnihluta. Stelpur í
háskólum á íslandi eru 63% nemenda.
Líklega er þá smá von um að kynslóðin sem allir bíða
eftir sé bara í mótun, en svona til að sjá hvort þróunin
sé ekki a.m.k. í áttina er best að kanna menntaskólana
líka. Ég skoðaði MR, MS, Kvennó, Borgó, FB og MK og
komst að því að í öllum þessum skólum nema í FB eru
strákar formenn. Stelpur eru líka í minnihluta í öllum
stjórnunum nema í FB og meira segja í Kvennó er bara
ein stelpa í stjórn! MS, MR og MK eru bara með stráka
í stjórn, í Kvennó er ein stelpa, í Borgó eru tvær stelpur
en flestar eru þær í FB eða fimm en það er mismunandi
hversu margir sitja í stjórn eftir skólum. Og hvar er þá
hin rísandi kynslóð jafnréttis og réttlætis? í leikskóla?
Efasemdir mínar voru sem sagt staðfestar - það er engan
veginn kominn tími til að slaka á og vona að með komandi
kynslóðum gerist eitthvað af sjálfu sér. Værum við sátt
ef bara rauðhærðir og brúneygðir settu lögin sem við
þurfum að fylgja? Sennilega ekki og fæst okkar eru sátt
við að karlmenn setji einir lög og reglur landsins. En það
er ekki sjálfgefið að einhverjar aðrar stelpur taki sig til
og bjargi þessu með því að bjóða sig fram hvort sem það
er í stjórn nemendafélagsins eða ungliðahreyfingu eða
til þings. Þú þarft að pæla í því hvort þú viljir ekki hafa
áhrif á samfélagið í kringum þig. Það er ekkert flókið
Kynjahlutfall stjórna nemendafélaga menntaskóla
Fyrir síðustu Alþingiskosningar var mikið rætt um að nú
væri tími kominn til að fá ungt fólk á þing. Alþingi
Islendinga ætti jú að endurspegla þjóðina og ekki hægt
að hafa aðeins miðaldra karla til að setja okkur hinum
reglurnar. Flokkarnir reyndu að spegla þjóðina með því
að raða upp föngulegu ungu fólki þó mest bæri þó á
ungum drengjum efst á listunum. Afraksturinn? Jú, átta
strákar inn á þing sem minna mann sumir á þennan
týpíska miðaldra þingmann sem hefur einkennt þingmenn
Aiþingis frá stofnun lýðveldisins. Þá voru tvær stelpur
kosnar, Katrín Júlíusdóttir fyrir Samfylkingu og Dagný
Jónsdóttir fyrir Framsóknarflokk. Báðar höfðu fengið
sína þjálfun í stúdentapólitíkinni og í ungliðahreyfingum
síns flokks. En látum nú vera að þetta sé ekki endilega
sú kynslóð sem átti að færa okkur hið fullkomna jafnrétti.
Er hún kannski sú kynslóð sem verið er að móta á þessum
„uppalendastöðvum" sem ég nefndi í upphafi? Mögulega
er þar heill her af stelpum sem bíður bara eftir næstu
kosningum ?
Heimasiður ungliðahreyfinga stjórnmálaflokkanna:
Ungirjafnaöarmenn (Samfylking) www.politik.is
Samband ungra sjálfstæðismanna www.sus.is
Samband ungra framsóknarmanna www.suf.is
Ungir vinstri grænir www.uvg.vg/
Ung frjálslynd http://uf.xf.isl
Heimasíður stúdentahreyfinga í Háskóla fslands:
Vaka - Félag lýðræðissinna stúdenta www.vaka.hi.is
Röskva - Samtök félagshyggjufólks www.roskva.hi.is
Háskólalistinn - http://www.hi.is/~hlistinn/
stelpurnar þriðjungur stjórnarmanna. Sennilega er þetta
þá ekki sú jafnréttiskynslóð sem allir eru að bíða eftir!
mál að taka afstöðu, flest allar hreyfingarnar sem hér
hefur verið fjallað um halda úti vefsíðum þar sem hægt
er að lesa um stefnur og málefni sem þeim eru mikilvæg.
Skoðaðu síðurnar og veltu fyrir þér hvað þér finnst
samræmast þínum skoðunum. Næsta skref er að setja
sig í samband við einhvern hjá þeirri hreyfingu sem þér
líst best á og langar að starfa með - eitt er víst að allir
vilja fjölga í hópnum, „því fleiri þeim mun fleiri atkvæði"
er reglan í svona apparötum. Best er auðvitað að smala
nokkrum vinkonum þínum með þér, svo er bara að demba
sér í valdataflið. Það er nefnilega ekki flóknara að taka
þátt og hafa áhrif. Spurning um að grafa upp gömlu
fúnu rauðsokkana hennar mömmu og losa um
brjóstahaldarann!
Nema auðvitað þú sért sátt við að láta stráka taka allar
ákvarðanir fyrir þig!
Texti: Bryndís ísfold Hlöðversdóttir