Orðlaus - 28.08.2004, Side 21

Hver hefur ekki heyrt þessar setningar oftar en einu sinni og oftar en tvisvar?
Þær eru hluti af daglega lífinu, enda fólk voðalega duglegt að byrja saman og hætta saman. Strákar og stelpur
eru mörg haldin skuldbindingafóbíu á háu stigi og þegar fóbíufólkið loks reynir að þvinga sig til að fara inn í
samband þá tekur það fóbíuna með sér inn í sambandið. Annar fóturinn inni, hinn úti. Þetta verður til þess að
„ástin" endist yfirleitt aldrei lengur en í hálft ár. Hinn helmingurinn af árinu fer í að láta „ástina" engjast um í
dauðateygjum og eyða ómældri orku í að tala um það við vinkonurnar hvað kærastinn sé hrikalega vonlaus.
er með flösu. Hann lokar ekki klósettinu á eftir
sér. Hann kvartar yfir því að þú vaskir ekki nógu
oft upp. Hann skilur naerbuxur með bremsuförum
eftir á gólfinu. Hann vill horfa á sjónvarpið til tvö á
nóttunni og er svo geðvondur langt fram eftir næsta
degi. Hann er kvíðinn, skapstyggur, þunglyndur,
eirðarlaus og sveiflóttur í skapi, hann drekkur full
mikið fyrir þinn smekk og hvað er við þessu að gera?
Núh, hætta saman auðvitað!
Það tekur samt sinn tíma þvi nú eru skuldbindingar
komnar með inn í myndina og þess vegna hangir þú
með annann fótinn í sambandinu og hinn út úr því í
einhverja mánuði, eða þartil flutningabíllinn kemur
tilfinningum okkar, hvað okkur finnist um hitt eða
þetta og hvernig VIÐ viljum hafa hlutina. Amma
og afi voru ekki svona sjálfhverf vegna þess að þau
þurftu einfaldlega að hafa aðeins meira fyrir lífinu
en við. Þar af leiðandi gafst þeim ekki eins mikill
tími til að pæla endalaust í tilfinningum sínum og
sálgreina sjálf sig daginn út og inn. Tilfinningar
voru meira eitthvað sem þau gengu bara í gegnum
án þess að stúdera það of mikið. Bara tilfinningar,
en ekki eitthvað óæskilegt ástand sem var hægt að
laga með lyfjagjöf eða breyttu umhverfi, tímum hjá
sála, stærri brjóstum eða nýju plani.

Skynsemi
Til dæmis er viturlegt að beita skynsemi í makavali.
Skynsemi sem byggist á vináttunni í sambandinu,
traustinu og einlægninni, en ekki hversu góð
'neysluvara' kærastinn er. Ekki vega hann og meta á
því hversu vel hann samræmist lífstíl okkar, hvernig
hann passar við skóna, hvað hann tekur í bekkpressu
eða hvað hann er með í mánaðarlaun.
Vinátta
Vináttan þarf að vera númer eitt og tvö og þrjú, sem
Þá var hægara sagt en gert að æpa eins
og dragdrottning - I will survive! - Kjaga
svo út á háu hælunum og skella á eftir sér
hurðinni!
og keyrir dótið þitt í næstu íbúð. Þetta tímabil
getur verið hreinasta helvíti þannig að er þá ekki
skynsamlegt að vanda vel valið og fara sér ekki of
hratt I þessum málum?
Sjálfsfórn, hvað er
það?
og sú vitneskja að góð sambönd eru ekki ókeypis. Öll
náin sambönd, hvort sem þau eru við ættingja, vini
eða maka, kosta smá fyrirhöfn, smá málamiðlanir og
það að við sættum okkur við galla á viðkomandi.
Kommúnur koma í veg
fyrir vanda
Það er staðreynd að á íslandi flýtir fólk sér alltof
mikið að byrja að búa saman. Þetta er ekki svona
á hinum Norðurlöndunum eða í mörgum af stærri
borgum Evrópu og Bandaríkjanna. Þar tíðkast að
ungt fólk tekur sig saman um að leigja húsnæði
og svo býr það í kommúnum þar til annað kemur í
Ijós. Með þessu móti hafa þau félagsskap af hvort
öðru og heimilisreksturinn er allur ódýrari og
auðveldari. Þessi Friends stemning heldur útlendum
kynsystrum okkar (og bræðrum) í skefjum og þær
fá um leið tækifæri til að kynnast gaurnum vel og
vandlega áður en þær pakka niður og hringja á
sendiferðabil. Þolinmæðin gerir það líka að verkum
að ýmsir áður leyndir gallar á kærastanum ættu
að hafa komið örlítið í Ijós áður en hún byrjar að
vakna við hliðina á honum á hverjum morgni. Hún
fer þá tæpast á niðurtúr yfir því að skýjaborgin sem
hún byggði í kringum hann skuli hrapa eins og hún
sjálf þegar hún rennur á bremsufaranærbuxunum
á svefnherbergisgólfinu. Hún er búin að vera með
honum nógu lengi til að hann hafi sýnt henni sinni
innri mann -og nærbuxurnar á gólfinu, og því er
hún við öllu búin þegar þau loksins byrja að búa.
ÉG og TILFINNINGAR
mínar
Annar þáttur sem eflaust spilar inn í það hversu fljót
við nútímabörn erum að gefast upp á samböndum
er hversu sjálfhverf við erum. Velferðarsamfélagið
hefur gert okkur Iffið frekar auövelt. Þó að sultarólin
geti verið þröng þurfa fæstir að pæla mikið í því
hvernig takast eigi að fá mat á diskinn. Því gefst
góður tími aflögu til að pæla í hinu og þessu - Til
dæmis tilfinningum. Við erum endalaust að pæla f
Sjálfsfórn var líka fyrirbæri sem tilheyrði
fullorðinsárunum og þetta var vitað.
Stelpur sem urðu konur þurftu að fórna sjálfum sér
og þörfum sínum þegar þær fóru í sambönd og urðu
mömmur - Strákar sem urðu karlar þurftu að fórna
sjálfum sér til að sjá heimilinu farborða.
í dag er hugtakið 'sjálfsfórn' jafn kunnugt okkur og
krummaskuð í Rússlandi. Svo fjarlægt er það meira
að segja hjá mörgum foreldrum að þau gera allt
hvað þau geta til að losna við börnin sín. Koma þeim
í pössun við öll tækifæri og sjúga í sig hvert móment
sem gefst til að gera eitthvað sjálfhverft. Hvort sem
það er að fara út á djammið, í golf, matarboð, bfó
og svo framvegis... svo lengi sem grísinn þarf ekki
að koma með.
I sambandinu er heldur ekki mikið lengur sem
kallast að 'sjá um hvort annað'. Bæði vinna úti.
Bæði vaska upp. Bæði elda og hvorugt vill taka
snefil af ábyrgð á hinu. Fólk vill halda frelsinu sem
felst í einhleypingslífinu og hvorugt er tilbúið til
að gera málamiðlanir. Það er bara MY WAY OR THE
HIGHWAY.
Hún fer að pirrast á því að hann skuli ekki vera
meira svona eða hinsegin: Meira heima, horfi minna
á sjónvarpið, eldi oftar... hvað sem er... allavega
einhvernveginn þannig að þörfum hennar sé mætt
og að henni líði betur. Hún fer að nöldra og reyna
að stjórna honum. Hann pirrast og hættir að tala.
Því meira sem hún talar, því minna segir hann
og smátt og smátt fara bæði að snúast eins og
sjálfhverfir, innhverfir hvirfilbylir og á endanum eru
þau orðin svo upptekin af því að þau vilji alla vega
ekki vera með svona; nöldurskjóðu, drumbi, frekju,
eigingjörnu kvikyndi... að hurðinni er skellt með
látum og sendiferðabíllinn mætir eina ferðina enn.
Verum skynsamar
Hver er svo lausnin við þessu? Það er eflaust fyrir
hverja og eina að skoöa sln eigin munstur og finna
út úr því, en þó held ég að nokkur ráð geti gagnast
öllum.
Traust
Gagnvart nýjum maka verðum við að byggja traustið
upp í rólegheitunum. Það myndast bara með
tímanum en kemur ekki strax á fyrsta degi. Traust
er ekki eitthvað sem hægt er að kreista fram.
Speglun
Þú þarft líka að setja þig f hanssporaf og til. Hvernig
liði þér ef hann kæmi fram við þig eins og þú kemur
fram við hann? Ekki bara bíða eftir því að hann gefi
meira og geri eitthvað annað, verði öðruvísi eða
jafnvel einhver annar.
Raunsæi
Við þurfum líka að sjá hinn aðilann eins og hann
er, en ekki eins og við vildum að hann væri. Ef þú
vilt vera með glöðum manni, ekki þá byrja með
þunglyndum manni og reyna svo að gera hann
glaðan. Þú sérð vini þína eins og þeir eru og með
sömu augum þarftu að sjá maka þinn. Sættu þig líka
við það sem þú ert ekki að fara að breyta i fari hans
-ekki rembistu við að breyta vinum þínum!
Anda rólega
Og svo er fínt að slappa svolítið af... vera ekki að
stressa sig of mikið á þessu. Þetta kemur alltsaman.
Texti: Margrét Hugrún