Orðlaus - 28.08.2004, Blaðsíða 32

4

ROCK N ROLL
Það var grásleppulegt og kalt í veðri þegar rafvirkinn
Gary Smith mætti í vinnuna þann áttunda apríl 1994.
Hann hafði verið ráðinn til að leggja rafmagn í litla
gestaíbúð fyrir ofan bílskúr. Þegar hann gekk þangað
inn fann Gary líkið af vinnuveitanda sínum. Hann hafði
skotið af sér höfuðið með haglabyssu. Hann var Kurt
Cobain og hann hafði, algerlega einn síns liðs, breytt
gangi tónlistarsögunnar.
Á fyrstu árum næntís vildu menn gleyma öllu um árin
á undan og öllu sem minnti á eitís var útrýmt. Konur
fleygðu axlarpúðunum og kariarnir snoðuðu af sér
möllettinn. Fólk heima í stofu horfði á Bandaríkin
gereyða miðborg Bagdad, höfuðborg fraks. Hin tveggja
vikna heraðgerð „Operation Desert Storm" var síður
stríð heldur en sýning á ógnarmætti Bandarikjanna.
Það var fyrsta stríðið sem var sýnt í beinni útsendingu.
þegar út úr dansaðir líkamar þeirra gáfu undan í öllum
hitanum og hávaðanum. Reif voru nokkuð neðanjarðar
á þessum tíma og hinn venjulegi tónlistarunnandi var
ekki að dansa og tralla við 808 State, Smart E's eða
Ajax. Vinsælastir af öllum þessum „ekta" reifböndum
var The Prodigy. f dag eru þeir tútnaðar risaeðiur, en
á þessum tíma, þótt ótrúlegt megi virðast, voru þeir
alveg það heitasta og mest spennandi sem var að gerast
í dansheiminum. Keith Flint álpaðist um sem spastískur
maður væri, slefandi og grettandi sig framan í forviða
húsmæður. Myndbandið við lag þeirra „Firestarter"
var bannað í bresku sjónvarpi einungis út af villtu útliti
söngvarans.
Endrengirnirí Prodigyvorusamtdanstónlistfyrirlengra
komna. Það sem einkenndi MTV og vinsældarútvarp
Evrópu á þessum tíma var útþynnt og saklausari útgáfa
Stakka Bo - „Here We Go"
Righ Said Fred - „l'm Too Sexy"
Haddaway - „Rock My Heart"
f Bandaríkjunum voru svipaðir hlutir í gangi. Snap!
Sungu „l've Got the Powerl", C+C Music Factory
sungu „Everybody Dance Now!" og Technotronic
sungu „Pump Up the Jam". Yfirlýsingar og fyrirskipanir
voru greinilega aðalefnistök þeirra. Munurinn á
bandarískri og evrópskri danstónlist var einna helst sú
að í Bandaríkjunum snerist tónlistin meira um tísku.
Þannig var mál með vexti að á þessum tíma varð til það
sem kallað var Súpermódel. Þetta voru meðal annarra
Claudia Schiffer, Cindy Crawford og Linda Evangelista.
Þessi ofurkvendi stormuðu niður sýningarpallana
og áttu heiminn. Þær birtust í myndböndum George
Michael og Madonna söng um þær. Allir voru „Doin'
Það er reyndar kaldhæðnislegt að langflestir aðdáendur gangsta
rappara voru hvítir strákar af millistétt, sem höfðu aldrei komið til
Compton eða South Central
Myndavélar voru festar framan á sprengjur sem voru
svo nákvæmar að það var hægt að ákveða hvort þær
færu inn um gluggann eða hurðina. Framtíðin var
komin. Faxtæki, símboðar og litaprentarar. Þeir sem
voru ekki með á nótunum fengu símhringingu úr
bílasíma: „Wake up and smell the nineties!"
Það sem hafði byrjað sem fikt með hljóðgerfla í eitís var
nú orðið háþróuð tónlistarvísindi. Þegar tölvutæknin
þróaðist gat hver sem er verið tónlistarmaður án þess
að spila á nokkurt hljóðfæri. Áður fyrr var slíkt gerðu-
það-sjálfur hugarfar kallað pönk. í næntís hét það
Europop.
Öllum tónlistarstefnum fylgja eiturlyf í stíl við lífernið
og raftónlistarunnendur áttu svo sannarlega sitt dóp:
á reifum í yfirgefnum vöruskemmum átu krakkarnir
alsælu. Þetta var bylting. Eins og með sýruna þrjátíu
árum fyrr opnuðust flóðgáttir í huga fólksins í
appelsínugulu gallabuxunum. „The Hug Drug" barst
eins og eldur í sinu um æskuna og fólk réð sér ekki fyrir
kæti. Uppáferðir og faðmlög breyttust þó skjótt í ósköp
venjulega f íkn og fólk fór bókstaflega að drepast úr hita
af reiftónlistinni. Umm-tissj umm-tissj takturinn var
allsráðandi. Europop var ekkert nema hefðbundin
dægurtónlist, nema að tónlistin sjálf kom úr tölvu.
Flest þessara laga myndu passa bara ágætlega inn í
hefðbundinn lagalista Bylgjunnar ef þau væru bara
tekin upp aftur með hefðbundnum hljóðfærum.
Minningar um skóladiskótekin flæða yfir mann þegar
maður heyrir í 2 Unlimited aftur. Anita og Ray sungu
og röppuðu og dansinn dunaði í strobeljósunum og
reykvélin fyllti vit manns af ævintýraþrá og spennu.
„No-no limit/we'll reach for the sky!/No valley too
deep, no mountain too high!"
Af engri ástæðu annarri en til að vekja upp fortíðarþrá,
er hér handahófskenndur listi yfir Europop listamenn
og lög þeirra:
Urban Cookie Collective - „The Key/The Secret"
Culture Beat - „Mr. Vain"
Reel To Real - „I Like to Move It"
Outhere Brothers - „Wiggle Wiggle"
Scatman John - „Scatman's World"
Whigfield - „Saturday Night"
Dj Bobo - „Somebody Dance With Me"
the Vogue" og lykilorðið var glamúr, glamúr, glamúr.
En á meðan tískan var lofsungin á meðal hvítra var nú
heldur annað uppi á teningnum hjá hinum svörtu.
Þegar rappið varð til í New York tíu árum áður voru
allir vissir um að þetta væri bara tískubóla. Rétt eins
og tvistið eða húlahringurinn myndi rappið hverfa
eins snöggt og það varð til. En þegar leið á fyrri hluta
næntís fór rappið að verða mun þróaðra en bara
einhverjir gæjar að segja hvað þeir hétu og hvað þeir
væru frábærir. Public Enemy notaði kraftmikla takta,
tekna af gömlum James Brown plötum. Hápólitískir
textar þeirra jafnt um jafnrétti sem og ofbeldi í garð
svartra opnuðu augu almennings fyrir stöðu fátækra,
ungra blökkumanna I skuggahverfum stórborganna.
En á meðan Chuck D og félagar í Public Enemy
vöktu fólk til umhugsunar og friðsællar uppreisnar
voru strákarnir í NWA ekkert að skafa utan af því.
Ofbeldisfullir textar og yfirþyrmandi kvenfyrirlitning
einkenndu plötu þeirra, „Straight Outta Compton" frá
árinu 1989. Það var gífurlegt fár í kringum lög þeirra
eins og „Fuck the Police". Þeir urðu heimsfrægir á
örskotsstundu með hneykslunargildinu einu saman.
»
TÓNLISTARMENN SEM HAFA
KLÆTT SIG UPP EINS OG KONUR
OG LITIÐ VEL ÚT!
Mick Jagger
Mick Jagger geymdi sína bestu „Luvverlly
laydee" framistöðu fyrir, Nicholas Roeg
og Donald Cammell Ðs, hina klassisku
sýru gangstar mynd „ Performance"
New York Dolls
Þeir elskuðu stelpubönd þannig að þeir ákváðu að
veröa eitt. Allavega fjórir af þeim höfðu kjálka til að
lita vel út sem kvennmenn.
Robbie Willams
Hefur farið í drag „loads of
times" eins og hann sagði við
hommatímaritið Advocate og bætti
því við að breskír menn færu í drag
í hvert einasta skipti sem þeir hefðu
tækifæri til þess.
Roger Taylor
Vakti undrun hjá gagnkynhneigðum
karlmönnum upp úr 1984 þegar
hann klæddi sig upp sem skólastelpa
i myndbandi hjá Queen við lagið „I
Want to Brake Free".
lan McCulloch
Söngvari hljómsveitarinnar Echo & The Bunnyman
átti ekki í miklum erfiðleikum með að klæða sig
upp sem hóra frá París fyrir vidjóið „Bring On The
Dancing Horses"
Damon Albarn.
Damon varð Debbie Harry fyrir
umslagið af „Blondie Ðs Parallel
Lines" árið 1996. Þetta var
skopstæling gerð fyrir tónlistar
pressuna.
David Bowie
Framan á plötunni „The Man Who Sold
The World" var hann í kjól ... kjólnum
var kannski lýst sem karla kjól en kjóll
er alltaf kjóll. I vídjóinu fyrir „Boys
Keep Swingin" klæddi hann sig upp í
þrjá.
Eminem
Hann klæddi sig upp sem mamma sín í
vídjóinu við lagið „Without me".