Orðlaus - 28.08.2004, Blaðsíða 52

Ég vissi ekki alveg við hverju var að búast á Kúbu þegar ég var á leiðinni þangað en eins og flestir þá varð mér hugsað til Fidel Castro og
kommúnismans. Míg hafði alltaf langað að koma þangað og sjá landið með eigin augum og helst vildi ég ná þangað áður en Castro léti af völdum
og fá söguna beint í æð. Það gerðist, þú finnur lyktina af Castro þegar þú labbar um götur Havana og það er alveg einstakt að spjalla við fólkið
sem býr þar um daginn og veginn og hvernig augum það horfir á lífið. En Kúba er meira en Castro og fátækt, þar er yndislegt fólk, fallegt landslag,
Mohitoar á færiböndum og ekta kúbverskir vindlar.
Höfuðborg: Havana
íbúafjöldi: 11 milljónir
Ríkisstjórn: Kommúnistaríki
Gjaldmiðill: Ef þú ert túristi þá verðurðu að
vera með dollara. Eina fólkið i rauninni sem
getur notað pesóana eru innfæddir.
Trúarbrögð: 85% eru kaþólikkar
Tungumál: Spænska
Aðrir klæda
sig upp í
furduleg föt
og stinga upp í
sig vindli til aö
líta út eins og
ekta Kúbubúi
og þú færd
ekki að taka
mynd nema
borga, og eins
og allt kostar
af innfæddum
þá er það

one
dollar”
Veðurfar: Hitabeltisloftslag, en miklir vindar eru á
svæðinu og því mikið um óveður, þrumur og eldingar
á kvöldin og þá sérstaklega á regntímabilinu sem er
frá maí fram í október.
Fólkið: Það eru allir mjög afturhaldssamir á Kúbu
og það er eins og Castro sé að anda í hálsmálið á þér
við hvert skref. Fólk er rosalega stíft í samskiptum
við ferðamenn sem lýsir sér þannig að ef eitthvað
er á einn hátt þá er ekki hægt að breyta því. Það
býr náttúrulega við þær aðstæður að það er eins og
það sé alltaf skuggi á eftir því, ríkið! Fólkið er þó
rosalega afslappað og hamingjusamt og þú finnur
mestfyrir því þegar þú ert komin út af hótelgarðinum
og inn í bæina. Þar situr fólk í rólegheitunum og
spjallar saman og vill allt fyrir þig gera. Þú finnur
ekki fyrir lífsgæðakapphlaupinu sem hrjáir okkur
Vesturlandabúa sem er mjög þægileg tilbreyting.
Menningin: Fólkið virðist vera mjög hamingjusamt
á Kúbu en þó eru margir sem halda enn í ameríska
drauminn, það er fyrirheitna landið þar sem
draumarnir rætast... Þegar þú spjallar við fólkið um
ástandið í landinu svarar það flest að börnin þeirra
fái ókeypis skólagöngu og heilsugæslan sé frí þannig
að það er sátt. Það vill helst ekki breytingar því þetta
er það eina sem það þekkir og flestir búast við að þó
svo að Castro víki þá haldist ástandið óbreytt.
Menntun: Það fá allir menntun á Kúbu en hún er
þó ekki á þeim mælikvarða sem við þekkjum og því
mjög gagnslaus nema á Kúbu eða kannski í Suður-
Ameríku. Þetta á við um flest þau lönd sem búa við
bág skilyrði. Það sem kom mér þó mest á óvart var
hversu mikiðvaraf vel menntuðum tónlistarmönnum
og hvert sem þú ferð eru innfæddir að spila fyrir þig
tónlist. Þú þarft ekki að fara á sinfóníutónleika til að
heyra í vel menntuðum fiðluleikara heldur er hann
staddur í morgunmatnum hjá þér að spila fyrir gesti
og gangandi.
Samgöngur: Nær allir bílarnir eru í eigu ríkisins
og bílunum er skipt niður. Númeraplöturnar eru
þá merktar með lit, einn litur fyrir atvinnurekstur,
annar fyrir einkabíla og svo enn annar fyrir þá bíla
sem eru í eigu ríksins og leigðir út til almennings
af ríkinu. Þeir bílar sem eru leigðir út af ríkinu eru
skyldugir til að taka upp puttalinga og það eru
verðir á víð og dreif um Kúbu sem passa að þessu
sé framfylgt. Að ferðast sem puttalingur er því
mjög venjulegur ferðamáti á Kúbu og hvort sem
þú ert jakkafataklæddur eða með svuntu þá ertu á
puttanum...
One dollar: Fátæktin er rosaleg á Kúbu og
ferðabransinn er í rauninni eina gjaldeyristekjulindin
í landinu. Það búa 11 milljónir á Kúbu og
ferðamannastraumurinn á ári hverju er ein og hálf til
tvær milljónir. Innfæddir hafa þvi tamið sér að betla
af ferðamönnum, þó að það sé ólöglegt, og reyna því
að láta lítið á því bera. Þeir hafa tileinkað sér margar
aðferðir við betlið sem er í raun aðdáunarvert og
þægilegt og gæti þess vegna kallast þjónusta frekar
en betl. Krakkarnir eru þá kannski staddir við hóp af
rútum og eru búnir að skrifa niður öll bílnúmerin á
rútunum og bjóðast til að fylgja þér að þinni rútu,
þetta kostar þig svo einn dollara. Aðrir klæða sig upp
í furðuleg föt og stinga upp í sig vindli til að líta út
eins og ekta Kúbubúi og þú færð ekki að taka mynd
nema borga, og eins og allt kostar af innfæddum
þá er það „one dollar". Þú heyrir í rauninni ekkert
nema „one dollar" allan tímann sem þú ert staddur
í Havana.
Samskipti: Ef þú ferð til Kúbu ekki halda að þú
verðir í sambandi við ísland á hverjum degi. Ohhh
nei! Ef það kemur vont veður þá dettur sjónvarpið
út, síminn og nettengingin. Þau eru komin mjög
stutt í þróun vegna þess að það er allt ríkisrekið á
eyjunni og það er.hægara sagt en gert að stofna
samskiptafyrirtæki. Ekki heldur búast við að geta
bara stokkið í bankann til að ná þér í pening því
oftar en ekki sagði afgreiðsludaman að bankinn á
íslandi væri bara eitthvað bilaður... Taktu með þér
dollara, gjaldmiðillinn sem þú færð í hraðbanka er
algerlega verðlaus fyrir túrista og jafnvel innfædda.
Þeir bílar sem
eru leigðir út
af ríkinu eru
skyldugir til
að taka upp
puttalinga og
þaö eru verðir
á víð og dreif
um Kúbu sem
passa að þessu
sé framfylgt
„Hvíta húsiö": Það sem mér þótti einna furðulegast
var þinghúsið. Það er alveg sama teikning og af Hvíta
húsinu, nema byggingin er aðeins minni.
Að lifa af: Kúba er mjög fátækt land og
Bandaríkjamenn eru með viðskiptabann á Kúbu
og það er nálægasta landið sem gæti flutt inn til
þeirra vörur. Það er því allt af skornum skammti,
þú færð til dæmis ekkert endilega hárnæringu út í
búð og stundum er til rosalega mikið af einni vöru
og henni skellt upp í heilan rekka sem myndi taka
eina hillu í Hagkaup, eins og lítill kústur og sópur, þá
fannst kannski gámur frá Póllandi og honum skellt
upp eins og munaðarvöru. Samt eru Kúbverjar ekki
að rækta neitt af viti og í rauninni er þeirra eina
útflutningsvara vindlar sem þeir sem betur fer selja
á uppsprengdu verði. Þeir vinna olíu sjálfir en hún
er svo sölt að þeir verða að fá olíu annars staðar frá
til að blanda við sína eigin, þeir eru því algerlega
háðir því að einhver vilji selja þeim olíu. Þeir hafa þó
enga samninga um olíukaup og því ræðst það bara
hverju sinni hver selur þeim, sem er ekki gott fyrir
efnahagsstöðugleikann í landinu.
Tips: Ef þú ert á leiðinni til Kúbu taktu þá með þér
eins dollara seðla og mikið af pennum, sjampói og
hárnæringu. Þetta er það sem fólkið biður þig um og
skriffæri er jafnvel verðmætari en peningar í þeirra
augum.
Erna María Þrastardóttir