Skírnir - 01.01.1980, Qupperneq 63

SKÍRNIR
LOFTUR Á LEIKSVIÐINU
61
greiningu Leiksmiðjunnar. Valdagræðgi Lofts og þrá hans eftir
því ókunna er t.d. í báðum greiningum túlkað sem varnarvið-
bragð gegn fólki sem gerir til hans kröfur sem hann getur ekki
uppfyllt. Munurinn er hins vegar sá, að hér að framan var þetta
viðbragð tengt þjóðfélagsstöðu Lofts, en hjá Leiksmiðjunni
eigingirni hans og tillitsleysi og jafnvel gert að einkenni um
geðveiki. Þessi takmörkun við sálarlíf einstakra persóna var
ofur eðlileg afleiðing þess markmiðs, sem hópurinn keppti að:
að færa eftirmynd leikhússins nær veruleikanum og gefa áhorf-
endum aukna möguleika til að lifa sig inn í og öðlast skilning
á þeim mannlegu samskiptum sem sagt var frá á sviðinu. Þau
ætluðu sér að búa til sannari leikpersónur en listamenn stofn-
analeikhúsanna gátu gert og til þess nægði þeim sálfræðilegur
skilningur á leikritinu.
6. Leikhúsið og leiktextinn
Nú virðist liggja beint við að spyrja, liversu mikla innsýn sú
athugun, sem liér hefur verið gerð, veiti í þróun leiklistar hér
á landi á þeim tíma sem um ræðir. Af ýmsum ástæðum held ég
sé varasamt að draga af henni of víðtækar ályktanir. Það sem
hún sýnir öðru fremur er, hvernig þrír leikarar með ólíka
menntun og viðhorf til leikhússins unnu visst hlutverk á ákveðn-
um tíma listamannsferils síns. Þar sem bæði Lárus Pálsson og
Gunnar Eyjólfsson voru orðnir fullþroska listamenn þegar þeir
léku Loft og báðir virðast hafa lagt mikla vinnu í túlkun sína,
er allsennilegt að þeir hafi farið með fleiri hlutverka sinna á
svipaðan hátt. Um Arnar Jónsson gegnir e.t.v. nokkru öðru
máli; hann var mjög ungur þegar hann lék Loft og þó að hann
kunni að hafa lært sitthvað af þeim aðferðum sem hann beitti
þá, hefur ómengað sálfræðilegt raunsæi, eins og Stanislavsky
boðaði það, tæplega einkennt leik hans síðar. Til þess að fá
fyllri mynd af vinnubrögðum leikaranna þyrfti því að gera
hliðstæða athugun á einhverri meiri háttar leiktúlkun þeirra
frá öðrum tíma.