Jökull - 01.12.1983, Blaðsíða 146

Athugasemdir og viðaukar
ABSTRACT
Glacier variations were recorded at 43 locations, 22
tounges showed advance, 3 were stationary and 18 tounges
retreated. As in the þrevious year the advance of steep
glacier snouts from high altitudes is remarkable. Although
relatively flat glaciers are still retreating, their retreat is
decreasing evetyyear. By the end of the summer of 1982,
the snow coverfrom last winter reached farther down than
usual. This was in particular true for the glaciers in the
western part of Iceland.
If this trend continues, it will confirm glacier advance in
Iceland.
Haustið 1982 voru 43 jökultungur mældar. Jök-
uljaðar sýndi framskrið á 22 stöðum, hélst
óbreyttur á þrem stöðum, en hafði hopað á 18
stöðum. Framskriðið mældist samanlagt 594 m en
hopið 451 m. Athuga ber að gera þarf leiðréttingar
og athugasemdir við þessar tölur áður en þær geta
talist marktækar um vöxt og viðgang jökla hér á
landi árið 1982. Hop Öldufellsjökuls, 155 m, er t.d.
lengdarbreyting síðastliðinna 5 ára og á sama hátt
er 85 m framskrið Gígjökuls breyting síðastliðinna
3ja ára. Eigi að síður ber að athuga að það eru
framhlaupin, þ.e.a.s. framhlaupsjöklarnir, sem
valda aðalvandkvæðunum þegar gera skal upp
hvert einstakt ár. í þessu sambandi skal Hagafells-
jökull einn nefndur. Hann hljóp fyrir tveimur
árum, þá var mikill gangur í honum. Alls hefur
hann gengið fram um 2002 metra á þeim árum sem
af eru IHP-tímabilinu og er nú tekinn að hopa.
Sumarið 1982 lá hann kyrr og 30 m hurfu framan
af honum, eins og taflan greinir. Aðeins mismunur
framhlaupanna, en ekki staða hinna einstöku ára,
segir til um viðgang jökulsins.
Þrátt fyrir nefnd vandkvæði, sem valda nokkurri
ónákvæmni, sýna mæliniðurstöðurnar greinilega,
að framskriðið eykst. Stórar og flatar jökultungur
hopa að vísu ennþá, en ár frá ári dregur úr hopi
þeirra.
Efsvo gengur sem horfir er stutt íþað að maliniðurst'óð-
ur staðfesti vöxt jökla hér á landi. í lok ágústmánaðar
1982 huldi snæhetta síðasta vetrar jóklana óvenju langt
niður eftir; sýnir það hvert stefnir. Einkum var snjór
síðasta vetrar mikill á vestanverðu landinu, t.d. var
Drangajökull hulinn drifhvítum vetrarsnjó, sömu s'ógu er
að segja af Smefellsjökli.
Mælingaárið þ.e.a.s. frá hausti 1981 til jafn-
lengdar 1982 var fremur kalt. Urkoma í meðallagi
eða vel það. Kaldir haustmánuðir er eins konar
sérkenni hinna síðari ára. Einkum var haustið
1981 kalt, sömuleiðis fyrri hluti vetrar 81/82 eða
fram að miðjum febrúar. í lok vetrar ’82 var mikill
snjór norðvestanlands, vel í meðallagi á Miðhá-
lendinu en lítill austanlands. Þótt útmánuðir
mættu teljast sæmilega hlýir í lágsveitum sunnan-
lands, þá hófst vart leysing á norðvesturhorninu
fyrr en í annarri viku júnímánaðar.
í júlí var ör leysing á jöklum og jökulár vatns-
miklar, en það stóð skamma stund. í annarri viku
ágústmánaðar má telja að leysingu á hájöklum
væri lokið, þá frysti og tók að snjóa. September
1982 var kaldur; að septembermánuður sé kaldur
telst nú orðið engin nýlunda.
Sntefellsjökull
Hallsteinn tekur fram: „Snjór síðasta vetrar þek-
ur allan jökulinn".
Drangaj'ökull
í bréfi með mæliskýrslu Leirufjarðarjökuls segir
Sólberg: „Veturinn var sérstaklega harður og
langur. Hann hófst raunverulega 6. sept. 1981 og
stóð til 12. júní 1982 og svo tók að fenna aftur í
ágúst. Þegar ég mældi (4. sept.) lá vetrarsnjór yfir
öllum jöklinum. í Leirufirði hef ég verið á þessum
tíma árs öll s.l. 20 ár, snjór frá síðasta vetri hefur
að hausti aldrei verið eins mikill og nú.“
í bréfi með skýrslu Kaldalónsjökuls segir Aðal-
steinn: „. . . samfelldur vetur frá 7. sept. 1981 fram
í júní 1982. í brúnunum hér sá mesti snjór, sem ég
hef séð, djúpir skaflar. Þessar miklu fannir leysti
furðu mikið í sumar. Aldrei blotnaði hér í fyrravet-
ur, svo að engin hjarnlög voru í sköflunum."
Hofsjökull
Leifur tekur fram í mælingaskýrslunni:
„Nauthagajökull er sem fyrr lítið sprunginn. Virðist
144 JÖKULL 33. ÁR