Jökull - 01.12.1983, Blaðsíða 162

Mynd 2. Þórðarhyrna, 1659 m, 16. júní 1981.
Ljósm.: Bragi Hannibalsson.
Reyndist sú leið ágæt, sprungulaus, og fljótlega
komið upp í snjó, sem þó var illilega holóttur eða
líkastur þéttu, stórgerðu freðmýrarþýfi er náði að
minnsta kosti 10-15 km inn ájökul. Þoka byrgði alla
fjallasýn, en var ekki dimm, þó að dálítið rigndi í
svipaðri hæð og kvöldið áður er við snerum við.
Þegar við höfðum ekið um 20 km sást til Pálsfjalls og
reyndist það vera í 7-8 km fjarlægð. Var ákveðið að
halda þangað og tjalda. Gengið var á fjallið og sást
þaðan kvos á að giska 1-2 km, suðaustan við fjallið
með tjörn í botni. Var litur vatnsins einkennilega
dökkblár. Enn eitt dæmið um baráttu elds og íss um
yfirráð yfir lendum Vatnajökuls. Annað var það af
Pálsfjalli séð, er vakti furðu, en það var lagskipting
ísstálsins í geilinni umhverfis fjallið. Neðri hlutinn
var gamalt samfellt ísstál er náði upp í 2/3-3/4 af
allri hæðinni, en þar fyrir ofan skipti allt í einu yfir í
reglulega lagskiptan ís, er var miklum mun snjólegri
en undirlagið. Ekki datt okkur í hug nein skýring á
þessu er við stóðum þarna, en er ég undirritaður var
að skoða mynd að þessu flaug mér í hug, hvort
skýringin gæti verið sú, að á hlýviðriskaflanum á
fyrri hluta þessarar aldar hafi hjarnmörk náð upp
fyrir Pálsfjall einhvern tíma, en síðan þegar kólnaði
aftur hafi hjarnmörk ekki náð að Pálsfjalli og því hafi
hvert snjólagið eftir annað hlaðist ofan á ísinn, sem
getur þá hæglega verið mörgum árum eða jafnvel
áratugum eldri en næsta lag fyrir ofan. En þá vaknar
sú spurning hvort hjarnmörk gætu hugsanlega hafa
náð þessari hæð. Pálsfjall er 1335m yfir sjó og ragar
vart hærra yfir núverandi jökulborð en 80 m. Síðan
eru á að giska 10-20 m niður aðgamla ísnum þannig
að hjarnmörk hefðu orðið að ná 1240-1300 m, til
þess að þetta gæti staðist og er það um 100 m hærra
en mældist árin 1936-38 á Hoffellsjökli og Heina-
bergsjökli. Þetta var nú útúrdúr.
Næsta morgun sem var mánudagur var komið
skínandi veður og var nú tekið saman og haldið að
Geirvörtum og vorum við komin þangað upp úr kl. 8
í glampandi sólskini. Gengum við á nyrðri hnjúkinn
og nutum útsýnisins. Segja má að sjónarsviðið hafi
náð yfir alla V-Skaftafellssýslu ásamt Skeiðarár-
jökli, Skeiðarársandi og Skaftafellsfjöllum. Græna-
lón með syndandi ísjaka virtist þarna skammt fyrir
neðan í suðaustri og Hágöngur enn nær í suðvestri.
Ennfremur sáum við vel Þórðarhyrnu, álíka langt
undan og Hágöngur en í þveröfuga átt eða í norð-
austri. Neðsti hluti Skaftár var eins og glitrandi
silfurband, en Skaftafellsfjöllin komu og fóru fram
úr þoku er lá yfir Oræfajökli og nágrenni. Frá Geir-
Mynd 3. Ketillinn austan
við skála JÖRFI í Kverk-
fjöllum, 17. júní 1981.
Ljósm.: Valdimar Valdi-
marsson.
160 JÖKULL 33. ÁR