Jökull - 01.12.1983, Blaðsíða 175

ÚR MINNINGARGREINUM
I
KVEÐJA FRÁ
JÖKLARANNSÓKNAFÉLAGI ÍSLANDS
í suddarginingu á vordegi 1947 bar fundum
okkar Sigurðar Pórarinssonar fyrst saman. Ég var
staddur austur við Þjórsártún er þar staðnæmdist
vörubíll, sem var að koma autan af Rangárvöllum,
bílstjórinn þurfti að ná tali af Olvi bónda, en ég
lenti á tali við glaðlegan og viðmótsþýðan farþega
bílsins. Brátt áttaði ég mig á, að hér var enginn
annar á ferð en jarðfræðingurinn dr. Sigurður Þór-
arinsson, sem legið haíði langdvölum á vorin og
sumrin fyrir stríð uppi á Hoífellsjökli. Annars
fannst mér ég þekkja hann einna best af orðspori
sem latínuhestinn mikla frá M. A. Stúdentspróf
hafði hann tekið þar 1931, í nokkur ár á eftir gengu
sögur í skólanum um námsafrek hans og kunnáttu.
Sumarið 1934 kannaði hann verksummerki eftir
Dalvíkurjarðskjálftann (júní ’34). Hann gleymdist
því ekki alveg norður þar, hann Sigurður eða Siggi
hjá Ryel, eins og hann var venjulegast nefndur
innan skólans og á Akureyri. Að loknum þessum
fyrsta fundi hugsaði ég: Það er gaman að mæta
Sigurði, ég verð að hitta hann aftur. Og enn man
ég taumana í andliti hans, „öskurykið“ eins og það
var kallað þá, nú gjóska. Gjóskan merkti sér mann-
inn snemma. Sem alþjóð veit var Sigurður braut-
ryðjandi í öskulagarannsóknum og vann frábært
vísindaafrek á því sviði. í þetta sinn var Sigurður
að koma austan frá Heklueldum, en þeir brunnu
þá glatt. Hann var á leið til Reykjavíkur og taldi
sig lánsaman að ná í bíl, sem var að fara alla leið
vestur á Selfoss.
Mér varð að von minni, Sigurði mætti ég aftur.
Hef átt með honum liðlega 30 ára samstarf innan
vébanda Jöklarannsóknafélags íslands. Fyrst und-
ir formennsku Jóns Eyþórssonar og síðar dr.
Trausta Einarssonar, en frá árinu 1969 hefur Sig-
urður veitt félaginu forstöðu. Kynnin eru því allná-
in og ávallt verið ánægjuleg í hópi áhugasamra
sjálfboðaliða.
Sigurður var afburðaíjölhæfur og traustur. Eftir
hann liggja á þriðja hundrað greinar og bækur.
Ekki eru tök á að ræða um þær hér, en þó verð ég
að nefna eina: Vötnin stríð. Hann var frábær
fyrirlesari, setti niðurstöður náttúruvísinda fram á
skýran og augljósan hátt. Átök elds og ísa, og svo
afleiðingarnar, mótun lands og þjóðar, rakti Sig-
urður á hugljúfan og listrænan hátt. Ljóð hans og
vísur eru fyrir löngu orðnar landfleygar og bera
ljósan vott um gamansemi hans og glettni. Það var
svo sem engin neyð að vera veðurtepptur á Vatna-
jökli einn til tvo daga ef Sigurður var með í för.
Nú á kveðjustund, er við í Jöklarannsóknafé-
laginu kveðjum formann okkar, félaga og vin, Sig-
urð Þórarinsson, sækja margar minningar á hug-
ann, enn stendur óhaggað spakmæl Hávamála:
„. . . orðstírr deyr aldregi, hveims sér góðan getr.“
Sigurjón Rist
varaformaöur.
II
ÚR KVEÐJU FRÁ
JARÐFRÆÐAFÉLAGI ÍSLANDS
Rannsóknavettvangur Sigurðar virðist hafa
ráðizt snemma: vorið 1934 kom hann heim frá Sví-
þjóð, þar sem hann var við nám, og rannsakaði
ummerki Grímsvatnagossins og Skeiðarárhlaups-
ins. Þar með var vakinn áhugi hans á Vatnajökli
og Grímsvötnum, sem entist ævilangt. Sama sum-
ar hóf hann rannsóknir á öskulögum í jarðvegi, og
á mómýrum almennt, með það fyrir augum að
rekja gróðursögu landsins með frjókornagreiningu.
Varð það upphafið að aðalþætti ævistarfs hans,
gjóskulagarannsóknum, sem hafa opnað dæma-
laust frjósaman rannsóknavettvang sem tengist
forleifafræði, byggðasögu, gróðurfarssögu, eld-
JÖKULL 33. ÁR 173