Tölvumál - 01.06.2006, Blaðsíða 23

2 2 | T Ö LV U M Á L T Ö LV U M Á L | 2 3
þremur þátttakendum voru tilbúnir til að greiða um 8 pund eða
um 920 kr. á mánuði fyrir aðgang að stafrænum útsendingum á
myndefni og útvarpsefni. 38% þeirra sögðust vilja geta skipt um
þjónustuaðila til að geta notið þjónustunnar.
Tæknilegar hindranir sem þarf að yfirstíga
,,Tæknilega séð þá hafa nokkrir þættir áhrif á notagildi og
möguleika útsendinga í farsíma. Í fyrsta lagi erum við með
lítinn skjá og því þarf að aðlaga það efni sem stendur til
boða, til dæmis má hugsa sér meira af nærskotum en í efni
sem er ætlað fyrir stóra skjái. Í öðru lagi þurfa notendur að
halda skjánum í ákveðinni fjarlægð og undir ákveðnu horni
sem getur verið lýjandi til lengdar. Í þriðja lagi er afkastageta
rafhlaða á farsímum og lófatölvum nokkuð takmörkuð og setur
þetta notkunarmöguleikum tækninnar takmörk. Í fjórða lagi þarf
dreifinet að vera nægilega öflugt til að útsending sé skýr. Það þarf að taka
tillit til þess að notendur smátækja eru á stöðugri ferð á milli staða og því
þarf dreifinetið að vera nægilega þétt. Til dæmis geta byggingar á þéttbýlum
svæðum skyggt á útsendingarmerkið.”
Afþreyingin gefur mestu möguleikana
Þórarinn ber notkunarmöguleika stafrænna útsendinga saman við samtöl,
afþreyingu og hagnýt not í daglegu amstri og störfum. ,,Ég sé ekki mikla
möguleika hvað varðar gagnvirk samskipti eða not af tækninni í daglegum
störfum, til þess þarf að vera hægt að persónugera útsendingar mun meira en
nú er mögulegt, hvað sem síðar verður. Möguleikar einátta miðlunar virðast því
helst vera í dreifingu afþreyingar.”
Hann minnir á að útsendingar í farsíma verða frá byrjun í samkeppni við aðra
miðla, til dæmis útvarp, sjónvarp og Internetútsendingar sem eru aðgengilegar
á stærri skjám en á farsíma eða í lófatölvu. ,,Fullorðnir notendur munu nýta sér
afþreyingarefni og fréttir þegar þeir eru á ferðinni, til dæmis þegar þeir eru að
bíða á flugvöllum, stoppistöðvum eða eru að nota almenningssamgöngur. Það
er stærri spurning hvernig unglingar munu nálgast þessa tækni. Þeir eru vanir
því að nota marga miðla samtímis; spila tölvuleik, senda SMS, hlusta á tónlist
í iPod og hafa kveikt á sjónvarpi, allt á sama tíma. Hvernig útsending á litlum
skjá mætir þörfum þeirra eða heldur athygli þeirra veltur sjálfsagt á efninu sem
um er að ræða.”
Þórarinn bendir á að þó að tækni sé fyrir hendi og vel auglýst þá er
engin trygging fyrir því að almenningur nýti sér hana. Hann bendir á að
gagnasamskipti á milli farsíma, t.d. MMS myndskilaboða, sé mjög lítill hluti af
heildarnotkuninni.
Leggja þarf áherslu á óskir og þarfir notenda
,,Ég tel því mjög mikilvægt fyrir þá sem ætla sér að ná árangri á þessu sviði
að kynna sér mjög vel hvernig notendur vilja hagnýta sér tæknina og hvort
þeir vilji yfir höfuð horfa á einátta útsendingar í farsímum sínum. Skoða þarf
hvernig notendaviðmót þarf að vera og hvernig ungt fólk vill nýta sér tæknina,
vilja þeir nýta sér útsendingar á hefðbundnu formi eða þarf að bjóða þeim meiri
gagnvirkni?”
Reyndar vill Þórarinn gefa útsendingunum 2 – 3 ár áður en þjónustan og
tæknin nær þeim þroska sem þarf til að þjónustan geti notið almannahylli
enda eru margir mismunandi hagsmunaaðilar sem þurfa að ná saman. Þar má
nefna fjarskiptayfirvöld, efniseigendur og efnisframleiðendur, fjölmiðlafyrirtæki,
símafyrirtæki og framleiðendur símtækja og lófatölva.
,,Á þessum tíma mun fjölmiðlun þróast á öðrum sviðum og þannig munu
væntingar og þarfir neytenda einnig breytast. Jafnframt þarf að ganga frá
lagalegum atriðum, verðlagningu og tæknilegri grunngerð. Næsta víst er að
þróunin verður sú að notendur munu venjast því að geta ráðið sjálfir hvaða
efni þeir nýta sér, hvernig og hvenær þeir gera það. Myndveitur og tæki sem
taka upp efni sem má horfa eða hlusta á síðar verða sífellt algengari og á
veraldarvefnum spretta upp fjölmargir aðilar sem dreifa efni sem ýmist er
ókeypis eða þarf að greiða vægt verð fyrir.”
Að sögn Þórarins bendir þetta til þess að hugsanlega verði þeir sem vilji hasla
sér völl með útsendingar í farsíma að byggja inn gagnvirkni og mynd- og
hljóðveituþjónustu. Jafnvel ætti að huga að því að notendur geti sjálfir gerst
framleiðendur efnis og geti miðlað því til annarra með eða án endurgjalds.
Spennandi framtíð
Þrátt fyrir að tæknin sé ung og mörgum spurningum ósvarað bendir samt
sem áður ýmislegt til þess að dreifing vídeóefnis í handheld tæki geti verið
spennandi þáttur í upplýsingamiðlun og afþreyingarþjónustu framtíðarinnar.
Meirihluti farsíma sem seljast á árinu 2006 verða með myndavél og geta
margir hverjir tekið upp stutt myndskeið. Bendir það til þess að almenningur
vilji að minnsta kosti hafa möguleikann á því að taka upp efni og deila því með
öðrum.
Hver veit nema unglingar framtíðarinnar geti nýtt farsíma og lófatölvur til að
skiptast á efni án milligöngu afþreyingarfyrirtækjana með enn meiri krafti en
nú. ,,Mér finnst freistandi að líta til ,,podcasting” og spái því að hátt hlutfall
vídeóefnis fyrir farsíma og lófatölvur verði búin til af sjálfstæðum framleiðendum
og framleiðslan kannski keypt upp af dreifingaraðilum þegar vinsældum er náð.
Slíku efni verður þá dreift með myndveitum sem aðgengilegar eru í farsímum,
lófatölvum og á veraldarvefnum,” segir Þórarinn að síðustu.
Hægt er að kynna sér skrif Þórarins um útsendingar í farsíma á vefslóðinni
http://thorarinn.com/texts
í farsíma og lófatölvur
Þórarinn Stefánsson stundar meistaranám í upplýsingatækni við ITU háskólann í Kaupmannahöfn